YANGIN VE YANGIN GÜVENLİĞİ

Uyuşturucu etkisi: Teneffüs edilen bazı gazlar anestezi etkisi yaratabilir.

Bir mekândan diğer mekânlara dumanın geçişini önlemek için kullanılan duman kontrol elemanları ve duman kontrol sistemleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
• Duman perdeleri ve duman engelleri
• Yangın ve duman damperleri
• Basınçlandırma sistemleri
• Havalandırma 

Bu durumda doğru cevap "a" şıkkıdır.

Duman damperleri; yangın olan yerden sadece dumanın atılması ve zonlara yayılmasını önlemek için
kullanılırlar.

Basınçlandırma; binayı basınç bölgelerine ayırarak duman hareketlerinin kontrol edilmesi yöntemidir.

Bu yağmurlama sistemlerinin tesisinde yağmurlama başlıkları arasındaki mesafe ise 2 m olmalıdır.

Atriumlu alanlarda duman kontrolü çözümünün literatürde "steril tüp" olarak adlandırılmaktadır.

TS EN 13501-1+A1, yapı malzemelerinin yangın performansının ve olası bir yangının başlamasına olan katkısının belirlenmesine yönelik bir sınıflandırma standardıdır ve değerlendirme sonuçları, yanıcılık sınıfı için A1, A2 ve B, C, D, E ile F; duman üretimi için s1, s2 ile s3 ve yanma damlacıkları / tanecikleri oluşumu için d0, d1 ile d2 şeklinde olmaktadır.

Yanıcılık sınıfını gösteren sınıflandırma düzeylerinin açık ifadeleri aşağıdaki gibidir:

A1: Hiçbir şekilde yangına katkıda bulunmayan malzeme

A2: Yangına aşırı derecede sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzeme

B: Yangına çok sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzeme

C: Yangına sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzeme

D: Yangına makul boyutlarda katkıda bulunan malzeme

E: Yangına karşı tepki performansı kabul edilebilir olan malzeme

F: Yangına karşı tepki performansı belirlenemeyen malzeme

Binaların inşasında kullanılan yapı malzemeleri, yangın güvenliği hususunda öncelikli olarak binaların taşıyıcı sistemlerinde ve duvarlarında kullanılan malzemeler, yalıtım malzemeleri ve kaplama malzemeleri olarak üç grupta ele alınabilir.

Taşıyıcı sistemler ve duvar elemanlarında en yaygın kullanılan yapı malzemeleri beton, çelik, ahşap esaslı malzemeler ve tuğlalardır.

Tuğlalar: Üretimleri aşamasında yüksek ısılara maruz kalmaktadırlar. Bu nedenle yangına maruz kalmış bir tuğla duvarda renk değişikliği veya dayanım kayıpları beklenmemelidir. Ancak yangın esnasında oluşan çevre sıcaklığının 1200 oC’den yüksek olduğu durumlarda tuğla duvarlarda sinterleşmeye rastlanır.

Yalıtım malzemelerini genel olarak iki grupta ele almak mümkündür:

İnorganik yalıtım malzemeleri; cam yünü, taş yünü, perlit

Organik yalıtım malzemeleri; Polistre, poliüretan ve polietilen köpükler, çimentolu yonga levhalar vs.

Taş yünü: Yerli olarak temin edilen inorganik ham maddelerin 1350 °C - 1400 °C’de ergitilerek elyaf hâline getirilmesi sonucu oluşmaktadır.

Yangın damperleri, havalandırma kanallarının yangın kompartıman duvarlarını geçtikleri noktalarda, duvarın niteliğini koruyacak zorunlulukların tamamını sağlamak zorundadır. Perde, klape ve çok kanatlı olmak üzere üç çeşit yangın damperi bulunmaktadır.

Basınçlandırma sistemi çalıştığı zaman, bütün kapılar kapalı iken basınçlandırılan merdiven yuvası ile bina kullanım alanları arasındaki basınç farkının en az 50 Pa olması şarttır. Açık kapı durumu için basınç farkı en az 15 Pa olmalıdır.

Atrium alanlarının dar kesitli baca gibi çalışmaması için hiçbir noktada 90 m2’den daha küçük olmasına izin verilmez. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ise atriuma açılan döşemelerin boşluk sınırından aşağıya en az 45 cm sarkan duman perdelerinin yapılması zorunlu tutulmuştur. Duman perdelerine 15 – 30 cm uzaklıkta yerleştirilecek olan yağmurlama sistemleri ile ilave koruma yapılması da gerekmektedir. Bu yağmurlama sistemlerinin tesisinde yağmurlama başlıkları arasındaki mesafe ise 2 m olmalıdır.

TS EN 13501-1+A1, yapı malzemelerinin yangın performansının ve olası bir yangının başlamasına olan katkısının belirlenmesine yönelik bir sınıflandırma standardıdır ve değerlendirme sonuçları, yanıcılık sınıfı için A1, A2 ve B, C, D, E ile F; duman üretimi için s1, s2 ile s3 ve yanma damlacıkları / tanecikleri oluşumu için d0, d1 ile d2 şeklinde olmaktadır. Döşeme malzemeleri A1, A2, B, C, D, E ve F sınıflarına göre sınıflandırılmakta, ardından “fl” kısaltması gelmektedir.

İlave sınıflandırma olmaksızın E sınıfı, malzemeden alev damlacıklarının meydana gelmediğini göstermektedir.

Döşemeler Dışındaki Yapı Malzemeleri İçin Yanıcılık Sınıfları
Malzemenin Yanıcılık Özelliği               TS EN 13501-1(2)
Hiç Yanmaz :A1

Zor Yanıcı : A2 - s1, d0

Zor Alevlenici:
B, C - s1, d0
A2 - s2, d0
A2, B, C - s3, d0
A2, B,C - s1, d1
A2, B,C - s1, d2

(en az): A2, B, C - s3, d2

Normal Alevlenici:
D - s1, d0
D - s2, d0
D - s3, d0
E
D - s1, d2
D - s2, d2
D - s3, d2

(en az) : E - d2

Kolay Alevlenici: F

Beton yaklaşık 600 °C’nin üstündeki sıcaklıklarda dayanımının büyük bir kısmını kaybeder. Sıcaklık 800 °C’ ye çıktığında ise hidratların içinde bulundurdukları suyu kaybetmeleri sonunda dayanımları %80 kadar azalır. 800 °C sıcaklıktan sonra agregalarda kabuk atma haricinde bir bozulma görülmezken, harç fazında büyük genişliklerde çatlaklar oluşmaktadır. Bunun sonucu olarak 800 °C sıcaklıkta numunelerin yük taşıma özelliklerini kaybettikleri yapılan testlerle saptanmıştır.