YANGIN VE YANGIN GÜVENLİĞİ

Kapalı ve açık otoparklar, bina otoparkları vs. motorlu ulaşım ve taşıma araçlarının bekletildiği ve muhafaza edildiği yerler olup depolama amaçlı tesislerdir. Doğru cevap D’dir.

Okullar ve hapishaneler düşük tehlike sınıfında, havai fişek fabrikaları ile otobüsler yüksek tehlike sınıfındadır. Fırınlar ise orta tehlike sınıfındadır. Doğru cevap C’dir.

Kazan daireleri için önlemler:

Buna göre doğru cevap A’dır.

TS 9935’e göre yangın dayanımları açısından yapılar dört gruba ayrılmıştır:

Tip I – Yanmayan: Tip I-445 ve Tip I-332 olmak üzere iki tipi vardır.
Tip II – Yangına Dayanıklı: Tip II-222 ve Tip II-111 olmak üzere iki tipi vardır.
Tip III – Dış Yüzeyleri Korumalı: Tip III-211 ve Tip III-200 olmak üzere iki tipi vardır.

Tip IV – Ahşap Karkas: Tip IV-111 ve Tip IV-000 olmak üzere iki tipi vardır.

Doğru cevap E’dir.

Kütlesel yalıtım: Çelik taşıyıcı elemanların beton, tuğla vb. malzemelerle çerçevelenmesi veya doldurulması yöntemidir. Çelik elemanların kesit şekillerine göre beton, çelik elemanın içine veya dışına uygulanabilir. Uygulandığı elemanın üzerinde ısısal dağıtım yaparak, taşıyıcı elemanın kritik sıcaklığa ulaşmasını engeller ve diğer dış etkilere karşı koruma sağlar. Ancak betona gömme yöntemi hafif beton kullanılsa bile yapıyı ağırlaştırmaktadır. Doğru cevap C’dir.

Yangın riski yüksek olan alanların diğer alanlardan ayrılması, bir alanda çıkacak yangından dolayı, diğer alanlarda oluşabilecek hasarları azaltmak, kullanıcıların sığınabileceği güvenli alanlar oluşturmak ve yangın boyutlarını sınırlayarak söndürme çalışmalarını kolaylaştırmak amacıyla yapılan bölümleme / kompartımantasyon yapıyı yönetmeliklere uygun olarak yeterli yangın direncine sahip duvar ve döşemelerle kendi içinde bölümlere ayırmaktır. Doğru cevap B’dir.

Düşey iç bölmeler ve yangın duvarları, iki bina arasında veya aynı bina içinde farklı yangın yüküne sahip hacimlerin birbirinden ayrılması gereken durumlarda, yangının ilerlemesini ve yayılmasını belirlenmiş bir süre için durduran düşey elemanlardır ve üzerlerinde delikler ya da boşluklar olmamalıdır. Ancak kapı ve sabit ışık penceresi gibi boşluklardan kaçınmak mümkün değilse, bunlar da en az bölme ya da duvarın yangın dayanımının yarı süresi kadar yangına dayanıklı ve kesici özellik taşımalıdır. Düşey bölmelerin ya da yangın duvarlarının üzerinde bulunan kapıların otomatik olarak kendiliğinden kapanmaları zorunludur ve bu tür yarı dayanımlı boşlukların çevresi, her türlü yanıcı maddeden arındırılmış olmalıdır. Yüksek binalarda çöp, haberleşme, evrak ve teknik donanım gibi düşey tesisat şaft ve baca duvarlarının yangına en az 120 dakika ve üzerlerindeki kapakların en az 90 dakika dayanıklı ve duman sızdırmaz olması gerekir. Şu halde doğru sıralama E seçeneğinde verilmiştir.

Yapıda bulunan duvar, döşeme, kolon, kiriş, merdiven, çatı gibi yapı bileşenlerinin ya da elemanlarının yangın esnasında yük taşıma, bütünlük ve yalıtkanlık özelliklerini belirlenen bir süre boyunca koruyarak yangına dayanması “yangına karşı dayanım (direnç)” olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap D’dir.

Yük taşıma kapasitesi R ile, standart zaman-sıcaklık eğrisi altında dayanıklılık süresi DH ile, gücün sürekliliği veya sinyal verilmesi (alarm) P veya PH ile, duman sızıntısı S ile ifade edilmektedir. D, sabit sıcaklık altında dayanıklılık süresini ifade etmektedir. Doğru cevap A’dır.

Bütünlük E ile ifade edilmektedir. Doğru cevap B’dir.

Binalarda yaygın olarak kullanılan betonarme, çelik, ahşap taşıyıcı sistemlerin her biri kullanılan
malzeme ve bağlantı sistemleri ile yangın karşısında farklı davranışlar göstermektedir. Doğru cevap C'dir.

Betonarme veya betonarme-çelik kompozit elemanların yangına karşı dayanıklı olabilmesi için,
içindeki çelik profil veya donatının en dışta kalan kısımları olan pas payının, kolonlarda en az 3,5 cm
kirişlerde 2,5 cm ve döşemelerde en az 2 cm kalınlığında beton ile kaplanmış olması gerekir. Doğru cevap A'dır.

Çelik taşıyıcı sistemli yapılarda yangın kompartıman alanlarının belirlenmesi, boyutlandırılması ve
detaylandırılması, yangın bariyerlerinin tesis edilmesi, uygun yangın algılama ve otomatik söndürme sistemlerinin tasarımı ve uygulaması önemsenmesi gereken yangın güvenlik önlemleridir. Ayrıca çelik elemanların yetkin yöntemlerle yalıtılarak yangından korunması gerekmektedir. Bunlara örnek olarak, Kütlesel yalıtım, Çerçeveyi sarma yöntemleri ile yalıtım, Kutuya alma – Plakalar/Levhalar ile yalıtım, Çelik bileşenlerde su dolaştırılarak soğutulması ile korunum, Kolonların dışarıya alınması yöntemi ile korunum sayılabilir. Doğru cevap C'dir.

Bina kullanım sınıflarına bağlı olarak binalarda zorunlu oluşturulması gereken en fazla kompartıman alanları BYKHY’nin Ek-4 olarak verdiği tabloda belirtilmiştir. Buna göre sağlık amaçlı binalarda en fazla kompartıman alanı 1500 metrekaredir. Binalarda uygun yangın kontrol sistemleri (otomatik algılama, yağmurlama sistemi, duman tahliye sistemi ve benzeri) yapılmış ise kompartıman alanı 2 katına çıkarılabilir. Doğru cevap B'dir.

Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım (Direnç) Sembollerine örnek olarak R Yük taşıma kapasitesi,    E Bütünlük, I Yalıtım, W Işınım yayma ve M Mekanik dayanım verilebilir. Doğru cevap D'dir.

Yangın dayanıklılık süresi (dakika); R, REI, RE, EI, E harflerinden sonra, dakika cinsinden performans süreleri 15, 20, 30, 45, 60, 90, 120, 180, 240 veya 360 olarak ifade edilmektedir. Örneğin; REI 120 ölçütü yapı elemanının 120 dakika boyunca yük taşıma kapasitesi, sistem bütünlüğü ve yalıtım performanslarını sağladığını ifade etmektedir. Yapı elemanlarının yangına dayanım sembolleri ve yangın dayanım süreleri ile bina kullanım sınıflarına göre yangın dayanım sürelerine ait veriler BYKHY’nin Ek-3/A, B ve C tablolarında verilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Konaklama amaçlı binalar: Oteller, moteller, termal tesisler, tatil köyü ve pansiyonlar, kampingler, öğrenci yurtları, kamplar