YANGIN VE YANGIN GÜVENLİĞİ

Osmanlı’da düzenli yangın söndürme teşkilatı 1714’te kurulmuş ve itfaiye teşkilatının değişimi dört aşamadan geçmiştir. 1714-1826 arasında Yeniçeri İtfaiye Ocağı, 1826-1874 arası Semt Tulumbacıları dönemi, 1874-1923 arası Askerî İtfaiye Teşkilatı ve sonuncusu da bugünkü itfaiye teşkilatının esasını teşkil eden Cumhuriyet Dönemi İtfaiye Teşkilatıdır.

Yangın riskinin gerçekleşme olasılığının bağlı olduğu etkenler şunlardır: •Yapının işlevi •Konstrüksiyonun yanabilirliği •Planlama hataları •Yapının yangın yükü •Dikkatsiz malzeme seçimi •Döşeme ve son kat malzemeleri •Yanıcı malzemelerin göz ardı edilen davranışları (cila vb.) •İşçilik ve detaylandırma hataları Yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda trajik sonuçların ortaya çıkmasında önemli olan etkenler ise aşağıdaki gibi sıralanabilir: •Konstrüksiyonun yanabilirliği •Planlama hataları •Yapının yangın yükü •Yapının konumu, çevre yapılarla olan ilişkisi •Yapının işlevi, kullanıcı sayısı ve kullanıcıların fiziksel özellikleri •Yetersiz ya da işlemeyen çıkışlar •Geç kalan alarm sistemi •Kusurlu ya da eksik tasarlanmış havalandırma sistemi •Otomasyonun tam çalışmaması •Dikkatsiz malzeme seçimi, donatıların ve dekorasyon malzemelerinin bilinçsiz seçimi •Döşeme ve son kat malzemeleri •İşçilik ve detaylandırma hataları •Yangın anında bilinçsiz davranışlar

1.Yangın riskini sınırlamaya yönelik eylemler: •Yangın yükünün belirlenmesi •Yapının arazi üzerindeki konumunun değerlendirilmesi •Yapı malzemelerinin ve yapı elemanlarının yangın karşısındaki davranışlarının irdelenmesi •Yapı taşıyıcı sisteminin yangından korunumunun sağlanması 2. Yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda en az can ve mal kaybı ile atlatılmasına yönelik önlemler: •Yapılarda duman kontrolünün sağlanması •Yangından kaçış yollarının planlanması • Yangın kompartımanlarının oluşturulması •Yangına müdahale olanaklarının değerlendirilmesi

Aktif Yangın Güvenlik Önlemleri: Aktif yangın güvenlik önlemleri, yapı tamamlandıktan sonra kurulan algılama, uyarı ve söndürme sistemleri gibi genellikle mekanik savunma ve önleme sistemleridir. Bunlar, yangın başlangıçlarının bulunmasını sağlayan ısı, duman, alev ve gaz dedektörleri gibi algılayıcılar, yangın başlangıçlarını ses çıkararak ve/veya ışıklı olarak kullanıcılara haber veren erken uyarı sistemleri ve yangını kontrol altında tutan söndürme sistemlerinden oluşmaktadır. Pasif Yangın Güvenlik Önlemleri: Yapılarda yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda boyutlarının sınırlandırılmasına yönelik önlemler olup, binaların tasarım aşamasında başlamakta ve yapıdaki pencere büyüklüklerinden, mekânların birbirine göre konumlandırılmasına, çıkışların, kaçış yollarının boyut ve özelliklerine, kullanılan malzemelerin seçimine kadar pek çok tasarım değişkenini etkilemektedir. Pasif yangın güvenlik                önlemleri yapının işlevine, yüksekliğine, alanına, konumuna, kullanıcı sayısına ve kullanıcıların fiziksel özelliklerine göre yapılarda uygulanmaktadır. Pasif yangın güvenlik önlemlerinde esas amaç, yangının çıkmasını engellemek ve/veya çıkan bir yangının yayılmasını önleyerek insanların güvenli bir bölgeye kaçmaları ve yangına müdahale için gerekli süreyi ve uygun ortamı sağlamak; aynı zamanda da maddi kaybı asgari düzeyde tutmaktır.

1.Yangın riskini sınırlamaya yönelik eylemler: •Yangın yükünün belirlenmesi •Yapının arazi üzerindeki konumunun değerlendirilmesi •Yapı malzemelerinin ve yapı elemanlarının yangın karşısındaki davranışlarının irdelenmesi •Yapı taşıyıcı sisteminin yangından korunumunun sağlanması 2. Yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda en az can ve mal kaybı ile atlatılmasına yönelik önlemler: •Yapılarda duman kontrolünün sağlanması •Yangından kaçış yollarının planlanması • Yangın kompartımanlarının oluşturulması •Yangına müdahale olanaklarının değerlendirilmesi

Yapıda yangın güvenliğini sağlamada uygulanacak taktikler aşağıdaki gibi sıralanabilir: •Önleme tedbirleri: Yakıt olarak, tutuşmaya neden olabilecek her şeyi ve tutuşma kaynaklarını kontrol altına alarak yangının çıkmasını engellemek •Algılama: Gerçekleşen bir yangın olayını erken safhada keşfetmek •İletişim: Tutuşma olduğunda, yangın başladığını haber vererek kullanıcıları uyarmak ve söndürme sistemlerini harekete geçirmek •Kaçış: Yapı içerisinde ve çevresinde bulunan kullanıcıları duman, zehirli gazlar ve sıcaklıktan etkilenmeden güvenli bölgelere ulaştırmak •       Zapt etme: Yangını başladığı mahalde, mümkün olduğunca küçük alanlarda sınırlayarak yapı içerisinde serbestçe yayılmasını önlemek •Söndürme: Yangın çıktıktan sonra tehlikeyi en az zararla atlatabilmek için yangının hemen söndürülmesini sağlamak.

Osmanlı’da ise düzenli yangın söndürme teşkilatı 1714 te kurulmuştur.

Yangın riskinin gerçekleşme olasılığının bağlı olduğu etkenler şunlardır.
• Yapının işlevi
• Konstrüksiyonun yanabilirliği
• Planlama hataları
• Yapının yangın yükü
• Dikkatsiz malzeme seçimi
• Döşeme ve son kat malzemeleri
• Yanıcı malzemelerin göz ardı edilen davranışları (cila vb.)
• İşçilik ve detaylandırma hataları

Yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda trajik sonuçların ortaya çıkmasında önemli olan etkenler ise aşağıdaki gibi sıralanabilir.
• Konstrüksiyonun yanabilirliği
• Planlama hataları
• Yapının yangın yükü
• Yapının konumu, çevre yapılarla olan ilişkisi
• Yapının işlevi, kullanıcı sayısı ve kullanıcıların fiziksel özellikleri
• Yetersiz ya da işlemeyen çıkışlar
• Geç kalan alarm sistemi
• Kusurlu ya da eksik tasarlanmış havalandırma sistemi
• Otomasyonun tam çalışmaması
• Dikkatsiz malzeme seçimi, donatıların ve dekorasyon malzemelerinin bilinçsiz seçimi
• Döşeme ve son kat malzemeleri
• İşçilik ve detaylandırma hataları
• Yangın anında bilinçsiz davranışlar

Yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda en az can ve mal kaybı ile atlatılmasına yönelik önlemler:
• Yapılarda duman kontrolünün sağlanması
• Yangından kaçış yollarının planlanması
• Yangın kompartımanlarının oluşturulması
• Yangına müdahale olanaklarının değerlendirilmesi

Osmanlı’da ise düzenli yangın söndürme teşkilatı 1714’te kurulmuş ve itfaiye teşkilatının değişimi dört aşamadan geçmiştir. 1714-1826 arasında Yeniçeri İtfaiye Ocağı, 1826-1874 arası Semt Tulumbacıları dönemi, 1874-1923 arası Askerî İtfaiye Teşkilatı ve sonuncusu da bugünkü itfaiye teşkilatının esasını teşkil eden Cumhuriyet Dönemi İtfaiye Teşkilatıdır.

Yangın riskinin gerçekleşme olasılığının bağlı olduğu etkenler şunlardır:

• Yapının işlevi

• Konstrüksiyonun yanabilirliği

• Planlama hataları

• Yapının yangın yükü

• Dikkatsiz malzeme seçimi

• Döşeme ve son kat malzemeleri

• Yanıcı malzemelerin göz ardı edilen davranışları (cila vb.)

• İşçilik ve detaylandırma hataları

Zapt etme: Yangını başladığı mahalde, mümkün olduğunca küçük alanlarda sınırlayarak yapı içerisinde serbestçe yayılmasını önlemek.

İletişim: Tutuşma olduğunda, yangın başladığını haber vererek kullanıcıları uyarmak ve söndürme sistemlerini harekete geçirmek

Risk ise tehlikeli bir olayın veya maruz kalma durumunun meydana gelme olasılığı ile olay veya maruz kalma durumunun yol açabileceği yaralanma veya sağlık bozulmasının ciddiyet derecesinin birleşimidir.

Yatay Bağlantılar: Koridorlar, mekânlar arası geçişler, kapılar, asma tavanlar, yükseltilmiş döşemeler, iklimlendirme kanalları ve tüm tesisat geçişleri

Düşey Bağlantılar: Merdiven kovaları, asansör kuyuları, havalandırma boşlukları, tüm tesisat geçişleri, bacalar, şaftlar, dilatasyon derzleri, giydirme cephe birleşim noktaları, atriumlar ve galeriler.