YANGIN VE YANGIN GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 9

Yanan Malzeme Cinsi            Açığa Çıkan Gazlar              Tehlike Sınırları
Ahşap, Kâğıt ve Pamuk
Yangınları
                                              Karbonmonoksit (CO)           50 ppm veya 55                                                                                      mg/m3, yüksek derecede
                                                                                               zehirli

Duman engellerin de bulunması gereken özellikler ise aşağıdaki şekilde belirlenmiştir:
• Duvardan duvara, tabandan tavana ya da bir engelden diğerine olmak üzere sürekli olmalıdır.
• Duman engeli olarak kullanılacak olan duvar, taban ve tavanlardaki çatlaklar yangına en az 30 dakika dayanıklı malzeme ile kapatılmalıdır.
• Duman engeli olarak kullanılacak kapılar üzerindeki camlar, telli cam olmalı ve cam kenarlarının duman sızdırmazlığı sağlanmalıdır.

• Kapılar kendi kendine ya da tehlike anında otomatik olarak kapanmalıdır.
• Duman engellerinin dış duvarlarla, diğer duman engelleriyle ya da yangın duvarlarıyla karşılaştığı yerlerdeki açıklıklar, duman geçirmeyen malzemelerle kapatılmış olmalıdır

Yangın damperlerinde olması gereken genleşen sızdırmaz yalıtım malzemesi, duman damperlerinde kesinlikle olmamalıdır.

Basınçlandırma sistemleri ihtiyaca göre merdiven yuvaları, lobiler, kaçış yolları gibi korunmuş kaçış güzergahlarında ve asansör şaftları gibi düşey boşluklarda kullanılırlar. İhtiyaca göre bu yerlerden biri veya birkaçı bir arada basınçlandırılarak duman kontrolü sağlanmaya çalışılır.

Doğru cevap E şıkkıdır. 10/07/2013 tarihli ve 28703 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (305/2011/AB)’nin 5. maddesi, yapı işleri için 7 temel gereklilik barındırmaktadır. Bu gereklilikler, mekanik dayanım ve stabilite, yangın durumunda emniyet, hijyen, sağlık ve çevre, kullanımda erişilebilirlik ve güvenlik, gürültüye karşı koruma, enerjiden tasarruf ve ısı muhafazası ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımıdır.

B sınıfı yangına çok sınırlı boyutlarda katkıda bulunan malzemeleri tanımlamaktadır.

Duman üretimine dair sınıflandırmalardan s1: Duman gazı üretimi çok sınırlı olan malzeme olarak tanımlanır. Doğru cevap A şıkkıdır.

Ahşap: Tutuşma sıcaklığı 250 – 300 oC’dir ve yanma sırasında yaklaşık dakikada 0.5 mm oranında kömürleşme olur, kömür katranı oluştuğunda çekirdek kısmının tutuşması yavaşlar. Doğru cevap C şıkkıdır.

İnorganik yalıtım malzemeleri; cam yünü,taş yünü, perlit şeklinde sınıfnadırılır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Alüminyum: Özellikle cephe sistemlerinde kullanılan alüminyum 100 – 150 °C’de mukavemetini kaybetmektedir. Çekme mukavemeti 250 °C’de ilk mukavemetinin yarısına, 400 °C’de 1/20’ sine inmektedir. Alüminyum yangın karşısında çok zayıf bir yapı malzemesidir. 600 °C’de ise erimektedir

Bir mekândan diğer mekânlara dumanın geçişini önlemek için kullanılan duman kontrol elemanları ve duman kontrol sistemleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:
• Duman perdeleri ve duman engelleri
• Yangın ve duman damperleri
• Basınçlandırma sistemleri
• Havalandırma (duman bölmeleri, duman çekiş ve alev yönlendirme bacaları)

Duman arttırıcı bu seçenekler arasında yer almaz. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yangın anında acil durum asansör kuyularının yangın etkisi altında kalmaması için acil
durum asansörü kuyuları basınçlandırma sistemi kurulmak zorunluluğu vardır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Atrium alanlarının dar kesitli baca gibi çalışmaması için hiçbir noktada 90 m2’den daha küçük olmasına izin verilmez. B şıkkı doğru cevaptır.

Büyük ve kompleks binalarda iklimlendirme sistemleri (HVAC sistemler) çalışırken görev yapmak durumunda olan yangın ve duman damperlerinin dört tipi mevcuttur:
• Yangın damperi
• Tavan yangın damperi
• Duman damperi
• Kombine yangın duman damperi

merdiven damperi bu tipler arasında yer almaz. Doğru cevap B şıkkıdır.

Kaçış yollarının kapsamına giren alanlar aşağıdaki gibi tariflenebilir;
• Odaların ve bağımsız mekânların çıkışları
• Her katta bulunan koridor ve geçitler
• Kat çıkışları
• Zemin kata ulaşan merdivenler
• Zemin katta bulunan merdiven ağızlarından bu katta ki çıkışlara ulaşan yollar
• Yangın merdivenleri
• Yapı dışında bulunan güvenlik bölgeleri

Banyo penceresi bu kapsamda yer almaz. Doğru cevap E şıkkıdır.

Kaçış yollarının belirlenmesinde aşağıdaki parametreler dikkate alınır:
• Yapının kullanım sınıfı
• Kullanıcı yükü / kattaki kişi sayısı
• Bina kullanıcılarının profili
• Kat alanı
• Çıkışa kadar alınacak yol
• Çıkışların kapasitesi

İki merdiven kolu arasındaki baş kurtarma yüksekliğinin optimum ölçüsü basamak üzerinden 210 cm olarak belirlenmiştir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Konaklama amaçlı binalar: Oteller, moteller, termal tesisler, tatil köyü ve pansiyonlar, kampingler, öğrenci yurtları, kamplar

Endüstriyel yapılar: Her türlü fabrika, tekstil üretim tesisleri, gıda işleme tesisleri enerji üretim tesisleri, kuru temizleme tesisleri vs.

Depolama amaçlı tesisler

1- Depolar: Silolar, tank çiftlikleri, basımevi depoları, antrepolar, arşivler vs.

2- Otoparklar: Kapalı ve açık otoparklar, bina otoparkları vs.