YANGIN VE YANGIN GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 6

Genellikle A Sınıfı yangınları su kullanarak ön­lemek amacıyla bina içerisine yerleştirilen sabit boru tesisatı, yangın dolapları ve hortumları gibi ekip­manlardan oluşan sabit boru sistemleri, diğer yangın söndürme sistemleri kurulmuş olsa bile tamamlayıcı sistemler olarak özellikle yüksek binaların üst katla­rında etkili ve en kısa zaman içinde sıvı akımı elde etmenin en güvenilir yollarından biridir.

Dünyada ilk olarak 18. yüzyılın ikinci yarısın­da kullanılmaya başlanan yağmurlama sistemleri ülkemize 1950’li yıllarda rafineri, baraj ve yabancı yatırımlı fabrikalarla girmiş ve 1985 yılına kadar sadece bu tür tesislerde kullanılmıştır.

BYKHY’e göre aşağıdaki özellikleri taşıyan tüm binalarda otomatik yağmurlama sistemi kurulması zorunludur [1]:

Hidrantlar arası uzaklık çok riskli bölgelerde 50 m, riskli bölgelerde 100 m, orta riskli bölgelerde 125 m ve az riskli bölgelerde 150 m alınır.

Yangınlarda ölüm ve yaralanmaların büyük çoğunluğunun katlarda ve/veya merdiven boşluğunda olu-şan duman nedeniyle olduğu istatistiklerle ortaya konmuş bir gerçektir. Ölümlerin %90’ından fazlasına zehirli duman neden olmaktadır ve yangına müdahale ekipleri yangın ortamında oluşan duman nedeniyle büyük zorluklarla karşı karşıya kalmaktadır.

Yönetmelik “Yangın Durumunda Emniyet” için aşağıda belirtilen 5 alt gerekliliği içermektedir :

Söz konusu tebliğin EK-1’inde ortaya konan yangına tepki performans sınıflarında belirlenen test yöntemleri ve sınıflandırma ölçütleriyle yapı mal-zemelerinin yanıcılık sınıfları belirlenmiştir. Bu test yöntemleri TS standartlarıyla belirtilmiş olup, yapılan testlerde sıcaklık artışı, kütle kaybı, alevlenme süresi, brüt kalori değeri, yangın büyüme oranı, açığa çıkan toplam ısı, yanal alev yayılımı, duman büyüme ora-nı, toplam duman oluşumu, alev yayılımı ölçütlerine göre yapı malzemeleri sınıflandırılmaktadır.

Cam yünü:Yerli olarak temin edilen, inorganik ham maddelerin 1200 ºC – 1250 ºC sıcaklıklar arasında ergitilerek elyaf hâline getirilmesi sonu-cu oluşmaktadır. Kullanım yeri ve amacına göre farklı boyut ve teknik özelliklerde, değişik kaplama malzemeleri ile şilte, levha, boru ve dökme şeklin-de üretilebilmektedir. Isı yalıtımı, ses yalıtımı ve akustik düzenleme ile birlikte yangın güvenliği de sağlamaktadır. Kullanım sıcaklığı -50 / +250 ºC aralığındadır. Bağlayıcısız cam yünü ürünler 500 ^oC’ye kadar kullanılabilmektedir. Ayrıca -200 ^oC / +400 ^oC aralığında kullanılan özel cam yünü ürünler de üretilebilmektedir. Kaplamasız cam yünü ürünler TS EN 13501-1+A1 (2013)’e göre ”yanmaz malzemeler” olan A1 sınıfındandır

Diğerleri ham maddeleri petrol türevi olduğu için daha dayanıksızdır.

Seramikler: Yüksek sıcaklıklarda sinterleme ile dayanım kazanırlar. Bu nedenle binlerce yıldan beri ateşe maruz kalan yerlerde kullanılmış ve yüksek ısı teknolojisinin gerçekleşmesinde önemli rol oynamışlardır. Seramik yapı malzemelerinde yangın tahribatı, gerimeler nedeni ile kabuksu atmalar şeklinde görülmektedir.En dayanıklı kaplama malzemesidir.

Amonyak - NH3

25 ppm veya 18 mg/m3

D- İpek Yangınları

Hidrojen siyanür - HCN

10 ppm veya 18 mg/m3.

Karbonmonoksitten 10 kat daha zehirlidir

Bir mekândan diğer mekânlara dumanın geçişini önlemek için kullanılan duman kontrol elemanları ve duman kontrol sistemleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

Yapılarda duman kontrolü sağlamanın amaçları aşağıdaki gibi sıralanabilir :

Cephe iç kısmına en çok 2 m aralıklarla cepheye en fazla 1,5 m mesafede yağmurlama başlıkları konulmalıdır. Doğru cevap C'dir.

Yangın güvenliği kavramının alt sistemlerinden bir tanesi olan aktif yangın güvenlik sistemleri, yangın olayını en kısa sürede keşfetmek, bina kul-lanıcılarını uyarmak ve güvenli bir ortam içerisinde tahliyelerini sağlamak, en yakın itfaiye birimlerini haberdar etmek, yangını başladığı mahalde sınırlan-dırarak kontrol altına almak, yangının büyüklüğü-ne bağlı olarak söndürmek veya yangına müdahale ekipleri gelinceye kadar zaman kazanmak amacıyla uygulanan yöntemlerdir.

Yapımın eksik veya hatalı olması veya standartlara uygun olmaması hâlinde yüklenici/ müteahhit veya yapımcı firma sorumludur.

Her bölgeye birden fazla dedektör ve yangın uyarı butonu bağlanabilir. Bir bölgeye bağ-lanacak algılama elemanı sayısını öncelikle seçilen bölgenin mimari yapısı belirlemektedir. Tasarımcı-ya göre değişse de genel olarak konvansiyonel sis-temlerde bir bölgeye en fazla 20 algılama elemanı (duman dedektörü, ısı dedektörü, sıcaklık artış hızı dedektörü vs.) bağlanabilir. Dedektörlerden veya yangın uyarı butonlarından gelen sinyaller panel üzerinde bölgesel olarak gözükmektedir; algılama hatları üzerinde bulunan hangi dedektörün ya da yangın butonunun sinyal verdiği bilinmemektedir.

Uyarı Butonları: Yangın kaçış yolları üzerine kurulan ve el ile yangın uyarısına imkân veren yangın uyarı butonları, herhangi bir bina veya tesiste yangının tespit edildiği anda ulaşılması güç olan böl-gelere yangının sesli ve ışıklı şekilde bildirilmesi mantığı üzerine kurulu elektronik ekipmanlardır. Bu yönüyle butonların yerleştirildiği noktalar hayati önem taşımaktadır. Bir kattaki herhangi bir noktadan, o kattaki herhangi bir yangın uyarı butonuna yatay erişim uzaklığının 60 m’yi geçmeyecek şekilde konumlandırılmaları gerekmektedir. Engelli veya yaşlıların bulunduğu yerlerde bu mesafe azaltılabilir. Tüm yangın uyarı butonları görülebilir ve kolayca erişilebilir olmalıdır. Yangın uyarı butonları, yerden en az 110 cm ve en fazla 130 cm yüksekliğe yerleştirilmeli

Sıcaklık artış dedektörü: Çevresindeki hava sıcaklığının belirli bir zaman aralığındaki artışını ölçerek, bu artışın normalin üze-rinde olması durumunda alarm verir. Ge-nellikle sıcaklık artışı 1 dakika içerisinde  30 °C’den fazla olduğunda algılama yapar. Kapalı otoparklar, yemek salonları, çama-şırhaneler ve kazan daireleri için uygundur.