YANGIN VE YANGIN GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 24

Taşıyıcı sistemler ve duvar elemanlarında en yaygın kullanılan yapı malzemeleri beton, çelik, ahşap esaslı malzemeler ve tuğlalardır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Yangın esnasında oluşan çevre sıcaklığının 1200 °C’den yüksek olduğu durumlarda tuğla duvarlarda sinterleşmeye rastlanır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yalıtım malzemelerini genel olarak iki grupta ele almak mümkündür:
• İnorganik yalıtım malzemeleri; cam yünü, taş yünü, perlit
• Organik yalıtım malzemeleri; Polistre, poliüretan ve polietilen köpükler, çimentolu yonga levhalar vs.

Poliüretan köpük: Ham maddesi petrol türevidir. Yapılarda ısı yalıtımı amacıyla kullanılır. Dayanım sıcaklığının üst sınırı 110 - 120 °C’dir. Yandığında zehirli gaz ve boğucu duman çıkarmaktadır. TS EN 13501-1+A1 (2013)’e göre E sınıfındadır. Doğru cevap E şıkkıdır.

Alüminyum: Özellikle cephe sistemlerinde kullanılan alüminyum 100 – 150 °C’de mukavemetini kaybetmektedir. Çekme mukavemeti 250 °C’de ilk mukavemetinin yarısına, 400 °C’de 1/20’ sine inmektedir. Alüminyum yangın karşısında çok zayıf bir yapı malzemesidir. 600 °C’de ise erimektedir. Doğru cevap D şıkkıdır.

A- Ahşap, Kâğıt ve Pamuk yangınlarında açığa çıkan gazlar; karbonmonoksit (CO), Formaldehit CH2O, Formik Asit HCOOH, Metilalkol CH3OH, Asetik asit CH3COOH. Doğru cevap D şıkkıdır.

Duman engeli olarak kullanılacak olan duvar, taban ve tavanlardaki çatlaklar yangına en az 30 dakika dayanıklı malzeme ile kapatılmalıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yangın algılama ve uyarı sistemleri, dedektörlerinden aldığı yangın ikazını yorumlayarak siren, söndürme sistemi, telefon hattı vs. gibi çıkışlarını aktif hâle getirirler. Temel olarak üç işleve sahiptirler:
• Bilgilendirme
• Yetkili mercilere yönlendirme
• Söndürme sistemini aktif duruma getirme

Doğru cevap E şıkkıdır.

Yangın algılama ve uyarı sistemlerinin bu işlevleri yerine getirirken üstlendiği amaçlar can ve mal güvenliğini esas almaktadır. Yangın yan ürünlerinden olan ve insanlara verdiği fiziksel rahatsızlığın yanı sıra bilhassa kaçış yollarındaki görüş mesafesini kısıtlayarak hareket kabiliyetlerini azaltan duman görüş mesafesini 20 metrenin altına düşürmeden bina kullanıcılarını uyarmak ve emniyetli bölgelere kaçmalarına imkân vermek birincil amaçtır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Tüm yangın uyarı butonları görülebilir ve kolayca erişilebilir olmalıdır. Yangın uyarı butonları, yerden en az 110 cm ve en fazla 130 cm yüksekliğe yerleştirilmelidir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Sıcaklık artış dedektörü: Çevresindeki hava sıcaklığının belirli bir zaman aralığındaki artışını ölçerek, bu artışın normalin üzerinde olması durumunda alarm verir. Genellikle sıcaklık artışı 1 dakika içerisinde 30 °C’den fazla olduğunda algılama yapar. Doğru cevap C şıkkıdır.

Bir gaz alarm dedektörü ve sistemi şu ana bileşenlerden oluşur:
• Algılayıcı Sensör
• Elektronik Değerlendirme / Gösterge / Kontrol Panosu
• Sesli / Işıklı Uyarı Düzenekleri
• Otomatik Gaz Kesme Ventili

Doğru cevap E şıkkıdır.

Binada kullanılacak olan diğer sesli uyarıcılardan ayırt edilebilecek özelliğe sahip sesli yangın uyarı cihazlarının ses seviyesi, ortalama ortam ses seviyesinin en az 15 dBA üzerinde olmalıdır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Yangın önleme ve söndürme sistemleri aşağıda sıralanmıştır:
• Sabit boru sistemleri
• Otomatik yağmurlama / sprinkler sistemleri
• Su sprey / püskürtme sistemleri
• Köpük sistemleri
• Sabit kuru kimyasal söndürme sistemleri
• Gazlı yangın söndürme sistemleri
• Yangın hidrant sistemleri
• Taşınabilir yangın söndürücüler

Doğru cevap E şıkkıdır.

BYKHY’e göre aşağıdaki özellikleri taşıyan tüm binalarda otomatik yağmurlama sistemi kurulması zorunludur:
• Yapı yüksekliği 30.50 m’den fazla olan konut haricindeki bütün binalar
• Yapı yüksekliği 51.50 m’yi geçen konutlar
• Alanlarının toplamı 600 m2’den büyük olan kapalı otoparklar ve 10’dan fazla aracın asansörle alındığı kapalı otoparklar
• Birden fazla katlı bir bina içerisindeki yatılan oda sayısı 100’ü veya yatak sayısı 200’ü geçen oteller, yurtlar, pansiyonlar, misafirhaneler ve yapı yüksekliği 21.50 m’den fazla olan bütün yataklı tesisler
• Toplam alanı 2000 m2’nin üzerinde olan katlı mağazalar, alışveriş, ticaret ve eğlence yerleri
• Toplam alanı 1000 m2’den fazla olan, kolay alevlenici ve parlayıcı madde üretilen veya bulundurulan yapılar

I numaralı öncülde 30.50 m'den az değil fazla olan konut harici bütün binalar olmalıdır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Islak borulu yağmurlama sistemlerinde boru şebekesi su ile dolu olduğu için ortam sıcaklığı 4°C’den fazla olan mahallerde kullanılmaları uygundur. Doğru cevap A şıkkıdır.

Duvara monte edilen taşınabilir yangın söndürme cihazların zeminden yüksekliği en fazla 90 cm olmalıdır. Doğru cevap C şıkkıdır.

Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO)’nün yaptığı tanımlamaya göre standart, üretimde,hizmette, anlayışta, ölçme ve deneyde bir örnek sağlanmasıdır. Standardizasyon ise belirli bir faaliyetle ilgili olarak, ekonomik fayda sağlamak üzere, bütün ilgili tarafların yardım ve iş birliği ile belirli kurallar koyma ve bu kuralları uygulama işlemidir.

Yangın algılama ve uyarı sistemleri, dedektörlerinden
aldığı yangın ikazını yorumlayarak siren,
söndürme sistemi, telefon hattı vs. gibi çıkışlarını
aktif hâle getirirler. Temel olarak üç işleve sahiptirler:
• Bilgilendirme
• Yetkili mercilere yönlendirme
• Söndürme sistemini aktif duruma getirme

BYKHY’nin 75. maddesi gereği, yapı yüksekliği veya toplam kapalı alanı belirli değerleri aşan binalarda ise otomatik yangın algılama sistemlerinin kurulması zorunlu tutulmuştur.