YANGIN VE YANGIN GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 2

Taksim’den Tatavla’ya kadar etkileyen yangın 15 saat sürmüş, 18. yüzyılın sonlarından itibaren gelişme sürecine girmiş olan Beyoğlu’nda çoğunluğu ahşap olan binaların ortadan kalkmasına neden olmuştur. Beyoğlu’nun ünlü Cadde-i Kebir’inde (İstiklal Caddesi) Dörtyol ağzı ve Aynalıçeşme bölgesi en fazla zarara uğramıştır. Nuruziya Sokağı’ndaki Polonya Elçiliği ile Fransız Elçiliği tümüyle yok olmuştur. Doğru cevap C'dir.

Giydirme cephe: Binanın taşıyıcı sistemine kendine ait bir konstrüksiyon yardımı ile asılı olarak yapının kabuğunu oluşturan, binanın yükünü almayan, önceden üretilmiş değişik malzemelerden oluşan dış duvarlarıdır. Doğru cevap B'dir.

Islak borulu yağmurlama sistemi: Boruları sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemidir.

Kuru boru sistemi: Normalde içinde su bulunmayan, yangın hâlinde itfaiyenin zemin seviyesinden su basabileceği boru sistemidir.

Kuru borulu yağmurlama sistemi: Çalışma öncesi, kontrol vanasından sonraki boru hattı, basınçlı hava veya inert gaz ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemidir. Doğru cevap C'dir.

Yangın kompartımanı: Bir bina içerisinde, tavan ve taban döşemesi dahil olmak üzere, her yanı en az 60 dakika yangına karşı dayanıklı yapı elemanları ile duman ve ısı geçirmez alanlara ayrılmış bölgedir. Doğru cevap D'dir.

Tutuşma Kaynakları:

Doğru cevap E'dir.

Flashover Evresi: Bu aşamada ortamda oluşan basınç etkisiyle pencereler, kapılar gibi zayıf yapı elemanları patlamaya başlar. Böylece ortama giren taze havadaki oksijenin de etkisiyle yangın mekanda bulunan tüm yakıt olabilecek malzemeleri (donatılar, halılar, tablolar, aletler vs.) tutuşturur. Doğru cevap C'dir.

Flashover Evresi: Bu aşamada ortamda oluşan basınç etkisiyle pencereler, kapılar gibi zayıf yapı elemanları patlamaya başlar. Böylece ortama giren taze havadaki oksijenin de etkisiyle yangın mekanda bulunan tüm yakıt olabilecek malzemeleri (donatılar, halılar, tablolar, aletler vs.) tutuşturur. Müdahale olmadığı sürece ortamda bulunan tüm malzemelerin yanma süreci devam eder. Bu aşamada yangın artık tamamen gelişmiş, döşemeden tavana kadar çok yüksek sıcaklıklara ulaşılmış ve tehlikeli bir boyut almış demektir. Flashover aşaması yangına müdahalede karşılaşılan en güç safhadır. Doğru cevap B'dir.

Risk bölgelerinin belirlenmesinde bina işlevi/fonksiyonu, nüfus yoğunluğu, bina yoğunluğu, yol/trafik durumu, yangın yükü ve özel riskler irdelenmelidir. Bu çerçevede risk bölgeleri 5 grupta toplanabilir:
1. Risk Bölgesi (çok riskli): Büyük ticarethaneler, mağazalar, oteller, büyük bürolar ve idari yapılar, kongre-fuar salonlarının bulunduğu şehir merkezleri, limanlar, antrepo bölgeleri, hava alanları ve tüneller
2. Risk Bölgesi (riskli): Eski yapıların yoğun olduğu bölgeler, küçük endüstri ve imalat işletmeleri, karışık toplu yerleşim yerleri, gökdelenler, bölgesel alışveriş merkezleri
3. Risk Bölgesi (orta riskli): Toplu yerleşim bölgeleri, mağaza grupları ve küçük alışveriş bölgeleri
4. Risk Bölgesi (az riskli): Seyrek düzenli konutlar ve ticari amaçlı yapılar, az katlı toplu konutlar
5. Risk Bölgesi (risksiz): Tarımda yararlanılan alanlar ve çok seyrek yapılaşmanın bulunduğu yerler

I ve II numaralı öncüller çok riskli; III numaralı öncül riskli gruptadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Risk bölgelerinin belirlenmesinde bina işlevi/fonksiyonu, nüfus yoğunluğu, bina yoğunluğu, yol/trafik durumu, yangın yükü ve özel riskler irdelenmelidir. Bu çerçevede risk bölgeleri 5 grupta toplanabilir:
1. Risk Bölgesi (çok riskli): Büyük ticarethaneler, mağazalar, oteller, büyük bürolar ve idari yapılar, kongre-fuar salonlarının bulunduğu şehir merkezleri, limanlar, antrepo bölgeleri, hava alanları ve tüneller
2. Risk Bölgesi (riskli): Eski yapıların yoğun olduğu bölgeler, küçük endüstri ve imalat işletmeleri, karışık toplu yerleşim yerleri, gökdelenler, bölgesel alışveriş merkezleri
3. Risk Bölgesi (orta riskli): Toplu yerleşim bölgeleri, mağaza grupları ve küçük alışveriş bölgeleri
4. Risk Bölgesi (az riskli): Seyrek düzenli konutlar ve ticari amaçlı yapılar, az katlı toplu konutlar
5. Risk Bölgesi (risksiz): Tarımda yararlanılan alanlar ve çok seyrek yapılaşmanın bulunduğu yerler.

Doğru cevap C şıkkıdır.

İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Dairesi Başkanlığı yaptığı bir çalışma ile İstanbul’un yangın risk haritasını çıkarmıştır. Son 10 yılda çıkan yangınlar ile sanayi tesisleri, diğer iş yerleri ve dar sokaklar mahalle bazında değerlendirilmiş ve kentin yangın açısından en riskli bölgeleri belirlenmiştir. Buna göre; kentte yangın riski açısından 1.sırada patlayıcı maddeler, dolum tesisleri, sanayi tesisleri, fabrikalar, müzeler ve saraylar; 2. ve 3.sırada ise insanların toplu hâlde yaşadıkları alan olan konutlar, alışveriş merkezleri, oteller ve imalathaneler bulunmaktadır. Doğru cevap B şıkkıdır.

Türkiye'de ilk yangından korunma yönetmeliği 16 ocak 1992'de kabul edilmiştir.

Diğer şıklar yangın yönetmeliğinin değişimi nedenleridir. Cevap A şıkkıdır.

Diğer şıklar binaların yangından korunması hakkındaki yönetmeliğin amaçlarıdır. Cevap E şıkkıdır.

c,d,e şıkları gelişmiş ülkelerin milli standartları; b şıkkı bölgesel standarttır. Cevap A şıkkıdır.

Diğerleri uygulama alanlarına göre standartlardır. Cevap A şıkkıdır.

Temel standartlar ticari ilişkilerde kıyaslamaya, değer ölçmeye ve anlaşma sağlamaya yarayan genel kapsamlı standartlardır. Beyaz eşya da bu gruba giren standartlardandır. Cevap a şıkkıdır.

TSE 16 Ekim 1954'te kurulmuştur. Cevap a şıkkıdır.

BYKHY hükümlerinin uygulanmasında proje ve yapım ile ilgili konularda tereddüte düşülen konularda, yorumlanması gereken  veya belirsizlikler içeren konularda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilidir. Cevap a şıkkıdır.

Kentleşme ve yoğun yerleşmelerin artması ile yangın ve yangının çok geniş alanlara yayılması (yaygın yangın) önemli bir şehircilik problemi olmuştur. Kentsel yerleşimlerde bazı belirgin özellikler “yaygın yangın(conflagra1tion)” çıkma olasılığını etkilemektedir:
• Çok yoğun yerleşmeler (büyük ve kompleks yeni yerleşmeler, plansız gelişen gecekondu bölgeleri, eski veya tarihî yerleşim bölgeleri)
• Yapılarda yanıcı malzeme kullanılması ve aralarında yeterli ayrım uzaklığı ya da yangının yayılmasını önleyici engeller bulunmaması (Cephe yangınları açısından çok önemli!).
• Yapı çevresinin araç yaklaşımı açısından yeterliliği ve yapı dışına taşmış olan işlevlerin etkisi
• Trafiğe kapalı olarak planlanmış kent merkezleri ve sabit kent donatılarının trafik akışına olan etkisi

Doğru cevap B şıkkıdır.

BYKHY’in 22. maddesine göre kapsamında itfaiye araçlarının binaya yaklaşabildiği son sınırdan binanın dış cephesindeki herhangi bir noktasına olan yatay uzaklığın en çok 45 m olabileceği belirtilmiştir. Doğru cevap B şıkkıdır.