YANGIN VE YANGIN GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 15

İmar planı, imar yasasına göre nüfusu 10000’i aşmış yerleşmelerde yapılması zorunlu olan fiziksel plandır. Nüfusu 10000’in altında olan yerleşmelerde imar planı yapılıp yapılmamasına belediye meclisleri karar verir.

Toplu yerleşim bölgeleri, mağaza grupları ve küçük alışveriş bölgeleri, yangın riski açısından "orta riskli" bölgelerdir.

Büyük ticarethaneler, mağazalar, oteller, büyük bürolar ve idari yapılar, kongre-fuar salonlarının bulunduğu şehir merkezleri, limanlar, antrepo bölgeleri, hava alanları ve tüneller yangın açısından "yüksek riskli" bölgelerdir.

Eski yapıların yoğun olduğu bölgeler, küçük endüstri ve imalat işletmeleri, karışık toplu yerleşim yerleri, gökdelenler, bölgesel alışveriş merkezleri yangın açısından "riskli" bölgelerdir.

Yeni planlanan kentsel alanlarda bitişik nizam olarak düzenlenen imar adalarının uzunluğu 75m ile sınırlandırılmıştır.

Karayolları Trafik Kanunu ve bu Kanun uyarınca çıkarılan yönetmeliklerde, itfaiye araçlarının binaya yaklaşabildiği son sınırdan binanın dış cephesindeki herhangi bir noktasına olan yatay uzaklığın en çok 45 m olabileceği belirtilmiştir.

Alevlerin bir kattan diğer bir kata geçmesini engellemek için iki katın pencere gibi korumasız boşlukları arasında; düşeyde en az 100 cm yüksekliğinde yangına dayanıklı cephe elemanıyla dolu yüzey oluşturulur veya cephe iç kısmına en çok 2 m aralıklarla cepheye en fazla 1,5 m mesafede yağmurlama başlıkları yerleştirilerek cephe otomatik yağmurlama sistemi ile korunur.

Büyüklüğü, ağırlığı ve manevra yetenekleri açısından itfaiye araçlarının binalara ulaşımında iç ulaşım yollarının sağlaması gereken bazı nitelikler bulunmaktadır. Bu bağlamda ilgili yönetmelik gereği iç ulaşım yollarında olağan genişlik en az 4 m çıkmaz sokak bulunması hâlinde ise en az 8 m olarak düzenlenmelidir. Dönemeçlerde iç yarıçap en az 11 m dış yarıçap en az 15 m alınmalı, yolların taşıma yükü 10 tonluk arka dingil ağırlığı düşünülerek en az 15 ton şeklinde hesaplanmalıdır.

Osmanlı’da düzenli yangın söndürme teşkilatı 1714’te kurulmuş ve itfaiye teşkilatının değişimi dört aşamadan geçmiştir. 1714-1826 arasında Yeniçeri İtfaiye Ocağı, 1826-1874 arası Semt Tulumbacıları dönemi, 1874-1923 arası Askerî İtfaiye Teşkilatı ve sonuncusu da bugünkü itfaiye teşkilatının esasını teşkil eden Cumhuriyet Dönemi İtfaiye Teşkilatıdır.

Yangın riskinin gerçekleşme olasılığının bağlı olduğu etkenler şunlardır: •Yapının işlevi •Konstrüksiyonun yanabilirliği •Planlama hataları •Yapının yangın yükü •Dikkatsiz malzeme seçimi •Döşeme ve son kat malzemeleri •Yanıcı malzemelerin göz ardı edilen davranışları (cila vb.) •İşçilik ve detaylandırma hataları Yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda trajik sonuçların ortaya çıkmasında önemli olan etkenler ise aşağıdaki gibi sıralanabilir: •Konstrüksiyonun yanabilirliği •Planlama hataları •Yapının yangın yükü •Yapının konumu, çevre yapılarla olan ilişkisi •Yapının işlevi, kullanıcı sayısı ve kullanıcıların fiziksel özellikleri •Yetersiz ya da işlemeyen çıkışlar •Geç kalan alarm sistemi •Kusurlu ya da eksik tasarlanmış havalandırma sistemi •Otomasyonun tam çalışmaması •Dikkatsiz malzeme seçimi, donatıların ve dekorasyon malzemelerinin bilinçsiz seçimi •Döşeme ve son kat malzemeleri •İşçilik ve detaylandırma hataları •Yangın anında bilinçsiz davranışlar

1.Yangın riskini sınırlamaya yönelik eylemler: •Yangın yükünün belirlenmesi •Yapının arazi üzerindeki konumunun değerlendirilmesi •Yapı malzemelerinin ve yapı elemanlarının yangın karşısındaki davranışlarının irdelenmesi •Yapı taşıyıcı sisteminin yangından korunumunun sağlanması 2. Yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda en az can ve mal kaybı ile atlatılmasına yönelik önlemler: •Yapılarda duman kontrolünün sağlanması •Yangından kaçış yollarının planlanması • Yangın kompartımanlarının oluşturulması •Yangına müdahale olanaklarının değerlendirilmesi

Aktif Yangın Güvenlik Önlemleri: Aktif yangın güvenlik önlemleri, yapı tamamlandıktan sonra kurulan algılama, uyarı ve söndürme sistemleri gibi genellikle mekanik savunma ve önleme sistemleridir. Bunlar, yangın başlangıçlarının bulunmasını sağlayan ısı, duman, alev ve gaz dedektörleri gibi algılayıcılar, yangın başlangıçlarını ses çıkararak ve/veya ışıklı olarak kullanıcılara haber veren erken uyarı sistemleri ve yangını kontrol altında tutan söndürme sistemlerinden oluşmaktadır. Pasif Yangın Güvenlik Önlemleri: Yapılarda yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda boyutlarının sınırlandırılmasına yönelik önlemler olup, binaların tasarım aşamasında başlamakta ve yapıdaki pencere büyüklüklerinden, mekânların birbirine göre konumlandırılmasına, çıkışların, kaçış yollarının boyut ve özelliklerine, kullanılan malzemelerin seçimine kadar pek çok tasarım değişkenini etkilemektedir. Pasif yangın güvenlik                önlemleri yapının işlevine, yüksekliğine, alanına, konumuna, kullanıcı sayısına ve kullanıcıların fiziksel özelliklerine göre yapılarda uygulanmaktadır. Pasif yangın güvenlik önlemlerinde esas amaç, yangının çıkmasını engellemek ve/veya çıkan bir yangının yayılmasını önleyerek insanların güvenli bir bölgeye kaçmaları ve yangına müdahale için gerekli süreyi ve uygun ortamı sağlamak; aynı zamanda da maddi kaybı asgari düzeyde tutmaktır.

1.Yangın riskini sınırlamaya yönelik eylemler: •Yangın yükünün belirlenmesi •Yapının arazi üzerindeki konumunun değerlendirilmesi •Yapı malzemelerinin ve yapı elemanlarının yangın karşısındaki davranışlarının irdelenmesi •Yapı taşıyıcı sisteminin yangından korunumunun sağlanması 2. Yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda en az can ve mal kaybı ile atlatılmasına yönelik önlemler: •Yapılarda duman kontrolünün sağlanması •Yangından kaçış yollarının planlanması • Yangın kompartımanlarının oluşturulması •Yangına müdahale olanaklarının değerlendirilmesi