YANGIN VE YANGIN GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 14

Yapıda yangın güvenliğini sağlamada uygulanacak taktikler aşağıdaki gibi sıralanabilir: •Önleme tedbirleri: Yakıt olarak, tutuşmaya neden olabilecek her şeyi ve tutuşma kaynaklarını kontrol altına alarak yangının çıkmasını engellemek •Algılama: Gerçekleşen bir yangın olayını erken safhada keşfetmek •İletişim: Tutuşma olduğunda, yangın başladığını haber vererek kullanıcıları uyarmak ve söndürme sistemlerini harekete geçirmek •Kaçış: Yapı içerisinde ve çevresinde bulunan kullanıcıları duman, zehirli gazlar ve sıcaklıktan etkilenmeden güvenli bölgelere ulaştırmak •       Zapt etme: Yangını başladığı mahalde, mümkün olduğunca küçük alanlarda sınırlayarak yapı içerisinde serbestçe yayılmasını önlemek •Söndürme: Yangın çıktıktan sonra tehlikeyi en az zararla atlatabilmek için yangının hemen söndürülmesini sağlamak.

1. Risk Bölgesi (çok riskli): Büyük ticarethaneler, mağazalar, oteller, büyük bürolar ve idari yapılar, kongre-fuar salonlarının bulunduğu şehir merkezleri, limanlar, antrepo bölgeleri, hava alanları ve tüneller

2. Risk Bölgesi (riskli): Eski yapıların yoğun olduğu bölgeler, küçük endüstri ve imalat işletmeleri, karışık toplu yerleşim yerleri, gökdelenler, bölgesel alışveriş merkezleri

3. Risk Bölgesi (orta riskli): Toplu yerleşim bölgeleri, mağaza grupları ve küçük alışveriş bölgeleri

4. Risk Bölgesi (az riskli): Seyrek düzenli konutlar ve ticari amaçlı yapılar, az katlı toplu konutlar

5. Risk Bölgesi (risksiz): Tarımda yararlanılan alanlar ve çok seyrek yapılaşmanın bulunduğu yerler

Binaların performansını belirleyen karar verme adımları; Boyutlar, Program, Sistemler, Malzeme, Konstürüksüyon, Donatılar, Bölmeler, Konsept, Geometriler

Islak borulu yağmurlama sistemi: Boruları sürekli olarak su ile dolu durumda tutulan otomatik söndürme sistemidir.

Bir yangın olayının gerçekleşmesinde tutuşma kaynağı, yakıt ve oksijenden oluşan yangın üçgeni kuralı söz konusudur. Üçgeni oluşturan bu üçünden herhangi birisi olmadığında, zincir bozulur ve yangın olayı gerçekleşmez.

Çok yaygın olarak her mekânda bulunabilecek bazı önemsenmesi gereken yanıcı maddeler aşağıdaki gibi sıralanmıştır:

Boya, vernik, tiner ve yapıştırıcı gibi ürünlerden kaynaklanacak tutuşabilir akışkanlar
•Petrol, beyaz ispirto, parafin gibi tutuşabilir akışkanlar ve eriyikler
•Tutuşabilir kimyasallar
• Ahşap ürünler
• Kâğıt ve kartonlar
• Mobilya döşemelerinde ya da iç mekândan
yalıtım amacıyla kullanılan polistiren ve
poliüretan gibi köpük, kauçuk ve plastikler
• LPG ve asetilen gibi tutuşabilir gazlar
• Tekstil ürünleri
• Geniş alanlarda sunta, kontrplak ya da masif ahşap panel duvarlar ya da tavan kaplamaları
• Polistiren seramikler gibi duvar ya da tavan
kaplamaları
• Dağınık paketlenmiş malzemeler
• Çöpler

Flashover Evresi: Bu aşamada ortamda oluşan basınç etkisiyle pencereler, kapılar gibi zayıf yapı elemanları patlamaya başlar. Böylece ortama giren taze havadaki oksijenin de etkisiyle yangın mekânda bulunan tüm yakıt olabilecek malzemeleri (donatılar, halılar, tablolar, aletler vs.) tutuşturur.

F Sınıfı Yangınlar: Yağ tavası yangınları olarak da bilinirler. Bitkisel ve hayvansal pişirme yağlarının yangınlarını kapsar.

B Sınıfı Yangınlar: Yanabilen sıvıların sebep olduğu yangınlardır (örneğin; petrol ürünleri, boyalar, alkol, asfalt vs.).

Su: Ateşi söndüren maddeler arasında en önemlisi sudur. Su özellikle A tipi yangınlar için kalıcı ve iyi bir söndürücüdür.

Nüfusu 10000’in altında olan yerleşmelerde imar planı yapılıp yapılmamasına belediye meclisleri karar verir.

Yeni planlanan kentsel alanlarda bitişik nizam olarak düzenlenen imar adalarının uzunluğu 75 m ile sınırlandırılmıştır.

Dönemeçlerde iç yarıçap en az 11 m olmalıdır.

İtfaiye aracının binaya yanaşmasına engel olabilecek çevre veya bahçe duvarları var ise itfaiye aracı tarafından kolaylıkla yıkılabilecek şekilde zayıf olarak yapılacak duvar bölümü, manevra kolaylığı ve giriş-çıkış serbestliği açısından en az 8 m uzunluğunda olmalıdır.

Osmanlı’da ise düzenli yangın söndürme teşkilatı 1714 te kurulmuştur.

Yangın riskinin gerçekleşme olasılığının bağlı olduğu etkenler şunlardır.
• Yapının işlevi
• Konstrüksiyonun yanabilirliği
• Planlama hataları
• Yapının yangın yükü
• Dikkatsiz malzeme seçimi
• Döşeme ve son kat malzemeleri
• Yanıcı malzemelerin göz ardı edilen davranışları (cila vb.)
• İşçilik ve detaylandırma hataları

Yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda trajik sonuçların ortaya çıkmasında önemli olan etkenler ise aşağıdaki gibi sıralanabilir.
• Konstrüksiyonun yanabilirliği
• Planlama hataları
• Yapının yangın yükü
• Yapının konumu, çevre yapılarla olan ilişkisi
• Yapının işlevi, kullanıcı sayısı ve kullanıcıların fiziksel özellikleri
• Yetersiz ya da işlemeyen çıkışlar
• Geç kalan alarm sistemi
• Kusurlu ya da eksik tasarlanmış havalandırma sistemi
• Otomasyonun tam çalışmaması
• Dikkatsiz malzeme seçimi, donatıların ve dekorasyon malzemelerinin bilinçsiz seçimi
• Döşeme ve son kat malzemeleri
• İşçilik ve detaylandırma hataları
• Yangın anında bilinçsiz davranışlar

Yangın riskinin gerçekleşmesi durumunda en az can ve mal kaybı ile atlatılmasına yönelik önlemler:
• Yapılarda duman kontrolünün sağlanması
• Yangından kaçış yollarının planlanması
• Yangın kompartımanlarının oluşturulması
• Yangına müdahale olanaklarının değerlendirilmesi