YAKINÇAĞ AVRUPA TARİHİ

Osmanlı Devleti'yle iyi geçinme yoluna gidilmemiştir.

Ayastefanos Antlaşması

20 Nisan 1876

Bulgaristan ve Bosna-Hersek’in kaybedilecek olması.

Avusturya ve Rusya

3 Mart 1878

Balkanlardaki sorunlar yüzünden üçlü ittifakın birbirine düşmesi.

20 Mayıs 1882

Almanya, İtalya ve Avusturya-Macaristan

Fransa ile ittifak yapmayı istemesi II. Wilhelm'in siyasi görüşlerinden biri değildir.

Almanya ve Avusturya’nın anlaşması Rusya’nın batısında güçlü bir blok oluşması demekti. Franz Joseph’in Berlin’i ziyaret etmek istediği ilan edilince, Rus Çarı II. Aleksandr da Alman elçisine görüşmelere katılmak istediğini bildirdi. Bismarck’ın da istediği zaten buydu. 7 Eylül 1872’de üç imparator Berlin’de buluştular ve çeşitli konular üzerinde 9 Eylül’de sözlü olarak anlaşmaya vardılar. Böylece, Üç İmparator Birliği veya yaygın adıyla Üç İmparator Ligi kurulmuş oldu.

Üç İmparator Ligi açısından asıl problem Balkanlar’daki ulusçu ayaklanmalardı. 1875 Hersek ve 1876 Bulgaristan ayaklanmalarının yol açtığı Balkan Buhranı, Rusya’nın “Doğu Sorunu”nu çözmek amacıyla harekete geçmesine sebep oldu. Ancak,1877-1878 Osmanlı-Rus Harbi sonucunda Balkanları tek başına dizayn etmek istemesi, Avusturya-Macaristan ile olan ilişkilerinin bozulmasına yol açtı. Nitekim Ayastefanos Antlaşması’ndan sonra Üç İmparator Ligi tatil edildi.

Andrassy Notası olarak bilinen reform programı, Paris Antlaşması’nı imzalamış olan İngiltere, Fransa ve İtalya’nın da onayı alındıktan sonra altı devlet adına 30 Aralık 1875’de Bâbıâli’ye tebliğ edildi. Notada Osmanlı Devleti’nden yerel hakların genişletilmesi, din ve mezhep özgürlüğünün sağlanması, köylülerin topraklandırılması, yerel meclislerin kurulması, iltizam vergisinin kaldırılması ve vergilerin mahallinde harcanması gibi taleplerde bulunuluyordu. Osmanlı hükümeti, sonuncusu hariç diğer istekleri kabul etti ve 13 Şubat 1876’da bir irade ile bunu yürürlüğe koydu.

Bismarck’ın talebi üzerine Berlin’de bir kongre yapılması kararlaştırıldı. Avusturya elçisi Bâbıâli’ye başvurarak, Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki varlığının devamı için Avusturya’nın göstereceği fedakârlığa karşılık Bosna-Hersek’in Avusturya’ya verilmesini istedi. İngiltere de kongrede Osmanlı çıkarlarını savunma karşılığında 4 Haziran 1878’de Osmanlı Devleti’nden –üstü kapalı bir tehditle– Kıbrıs’a yerleşme izni aldı. 1 Temmuz’da yapılan ikinci anlaşma ile de İngiltere’nin Kıbrıs’taki varlığı Rusya’nın Kars, Ardahan ve Batum’u terk etmesine bağlandı.

Bulgaristan Sorunu, Almanya, Avusturya ve Rusya’yı birbirine düşürdü ve İkinci Üç İmparator Ligi de Balkanlar yüzünden dağıldı.

Bismarck, Üç İmparator Ligi’ni kurarak, Fransa’yı Avrupa’da yalnız bırakmayı başarmış ise de intikam politikasından vazgeçmeyeceğini bildiği için Fransa’nın dikkatini Avrupa’nın dışına yönlendirmek istiyordu. 20 Mayıs 1882’de Almanya, İtalya ve Avusturya-Macaristan arasında beş yıl geçerli olmak üzere “Üçlü İttifak” Antlaşması imzalandı. Bu anlaşma ile Bismarck, Fransa’yı tam anlamıyla müttefikleriyle kuşatarak, onu yalnız bırakmayı başarmış oldu.

Boer Savaşı İngiltere ile Güney Afrika’da hâkim olan aslen Hollanda kökenli Boer Cumhuriyetleri (Transvaal Cumhuriyeti ve Özgür Orange Devleti) arasındaki savaştır (11 Ekim 1899-31 Mayıs 1902). Güney Afrika Savaşı ve İngiliz-Boer Savaşı olarak da bilinir. Bu savaşla Güney Afrika’ya yaklaşık yarım milyon asker yığan İngiltere, iki buçuk yıllık mücadeleden sonra Boerleri dize getirmiş ve Güney Afrika’yı tamamen kendi sömürgesi haline getirmiştir. Boer Savaşı, toplama kamplarının kurulduğu ilk savaş olma özelliğine de sahiptir.

18 Ekim 1912’de, imzalanan Uşi Antlaşması’na göre, Osmanlı Devleti Trablusgarp’tan çekiliyor ve bağımsızlık veriyordu. Barışın tesisini İtalya’ya bırakıyordu. Trablusgarp’ı dolaylı olarak İtalya’ya terk ediyordu.

Almanya Başbakanı Bismarck, Rusya'nın olası bir savaşta Fransa'nın yanında olabileceği ihtimali üzerine, Rusya'yı kendi tarafına çekmeye çalışmıştır. İlk olarak Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile anlaşan Bismarck, hem Rusya'yı Fransa'dan uzaklaştırmak hem de müttefiki Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile Rusya'nın muhtemel bir çıkar çatışmasına girmesini önlemek amacıyla daha sonradan Rusya ile görüşmelere başlamıştır.

Önce Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ile görüşmeler yapılmış, daha sonradan Fransa'ya olası desteğinin kesilmesi için Rusya bu anlaşmaya çekilmeye çalışılmıştır.