YAKINÇAĞ AVRUPA TARİHİ

Modernist yaklaşıma göre ise millet ve milliyetçilik, Fransız İhtilali sonrasında oluşan bir olgudur. Bu bakış açısına göre milliyetçi fikirlerin, motif ve sembollerin ilk olarak ortaya çıktığı yer 17. yüzyıl sonu 18. yüzyıl başları Batı Avrupa’sıdır ve milliyetçilik endüstrileşme, kapitalizm, bürokrasi, kitle iletişimi ve sekülerleşmenin ürünüdür. Cevap D seçeneğidir.

Karl Marx ile birlikte sosyalist düşüncede önemli bir değişiklik meydana geldi. Önceki sosyalist düşünceleri hayalci (ütopist) diye niteleyen Marx, klasik Alman felsefesini, Fransız sosyalizmini ve İngiliz siyasi düşüncesini bir araya getirerek bilimsel sosyalizm anlayışını oluşturdu. Doğru cevap A seçeneğidir.

Özellikle Matternich ile birlikte, Rusya ve Avusturya yeni fikirlere karşı birlikte durmuş, Avrupadaki siyasi durumu kendi kontrolleri dahilinde tutmak için çaba göstermişlerdir. Nitekim bu karşılıklı yardımlaşma, Rusya'nın balkanlardaki ve sıcak denizlerdeki politik girişimlerinden sonra, Avusturya'nın tavır almasıyla son bulmuştur.

1849-1861 yılları arasında Sardinya Krallığı'nın kralı olan II. Victor Emmanuel, yeni kurulan birliğin kralı olmuştur.

Avusturya, hem kendi imparatorluk yapısı sebebiyle, hem de Rusya ile başlatmış oldukları eski Avrupa düzenini koruma faaliyetlerini yürütmek için, Almanya'da bir birliğin habercisi olan Gümrük Birliği'ne karşı çıkan devlet olmuştur.

Otto von Bismarck, Prusya parlamentosundaki ilk konuşmasında; çağın büyük sorunları oyların çokluğu ya da söylemlerle değil, kan ve kılıçla çözülür diyerek aslında Prusya'nın ve yeni kurulacak olan birliğin tavrını önceden belli etmiştir. Almanya'nın birliğinin tamamlanmasında önemli adımlar atmıştır.

Danimarka'nın elinde tuttuğu dukaların halkları çoğunlukla Almanlardan oluşmaktaydı. Bu yüzden Bismarck, ilk hedef olarak Danimarkayı seçmiştir.

Piyemonte, İtalyanın içerisinde bulunduğu karmaşık durumda, tek başına birliği sağlayamayacağının farkındaydı. Bu yüzden hem hak iddia ettiği toprakların bazılarının Avusturya'da bulunması hem de Roma'nın birliğe katılmasını kolaylaştırmak için diğer Avrupa devletlerden destek alması şarttı. Bu yüzden Kırım Savaşı'na destek olmuştur.

Liberalizm ile birlikte yükselen kişisel hakların alınmasına yönelik isyanların ve ihtilallerin ardından, milliyetçilik akımıyla birlikte artık Avrupa'nın siyasi haritası değişmeye başlamış ve ulus devletleri kurulmuştur.

Siyasi birliğin kurulmasından önce, iktisadi bir birliğin kurulması zaruriydi. Bu nedenle ilk önce "Zollverein" yani Gümrük Birliği kuruldu. Böylece Germen Konfederasyonu içerisinde ticaret kolaylaştırıldı. Bu da yeni kurulacak birliğe zemin hazırlamış oldu.

1848 ihtilâlleri, kıta Avrupası’ndaki çoğu ülkede, farklı toplumsal sınıflar ile meslek kollarının üyeleri arasındaki geçici işbirliğinin sonucu gerçekleşti. 1848 itibarıyla ayaklananların çoğu, her yerde iktisadi değişimlerin getirdiği sorunlarla karşı karşıya olan zanaatkârlardı. Çoğu ülkede işleri daha da kötüleştiren nüfus artışının taşradan şehirlere göçe neden olmasından dolayı zanaatkârlar zor durumdaydı. Hükümetler, zanaatkârların çıkarlarını göz önünde bulundurma konusunda isteksizdi. 1848 yılı bu hareketlerin doruk noktasına ulaştığı yıl oldu. Zanaatkârlar, 22 Şubat’ta Paris, 11 Mart’ta Viyana ve Prag ve 17 Mart’tan sonra da Berlin sokaklarına çıktılar.  Doğru cevap B seçeneğidir.

Osmanlı İmparatorluğu Viyana Kongresi’ne katılmamıştır. Çünkü Osmanlı İmparatorluğu böyle bir konferansta Balkan sorununun gündeme geleceğinden ve ödün vermek zorunda kalmasından korkuyordu. Doğru cevap D seçeneğidir.

Orta Avrupa’da ihtilaller başarısızlıkla sonuçlanmış, 1849 sonunda Avrupa’nın biçimsel yapısı hemen hemen 1847’deki haline dönmüştü. Buna rağmen 1848 İhtilâlleri ile en çok başarıya ulaşan akım, liberalizm oldu. Avrupa’da birçok hükümdar liberal bir yönetimi kabul etmek zorunda kaldı. Doğru cevap C seçeneğidir.

1848 İhtilalleri sonucunda, Fransa'da Kral istifa etmiş ve cumhuriyet ilan edilmiş, sosyal hukuk devleti kavramı doğmuştur. Halka seçim hakkı tanınmıştır. Ölüm cezası kaldırılmış ve esir ticareti yasaklanmıştır. Avusturya'da toprak köleliği kaldırılmıştır. 1848 İhtilalleri, İtalya, Avusturya, Prusya, Belçika, Hollanda ve İngiltere'de görülmüştür. Avrupa'da liberalizmde önemli gelişmeler olmuştur. İtalya ve Almanya'da siyasi birliğin kurulmasına zemin hazırlanmıştır. Avrupa'da krallar, uyruklarına yeni haklar vermişlerdir. İngiltere'de seçim hakları genişletilmiş ve işçi sınıfına yeni haklar verilmiştir. Avrupa'da sosyalist akımlar yayılmaya başlamıştır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Milliyetçiliği evrenselleştiren ilk önemli tarihsel adım; bu fikri Fransa’dan Almanya, İtalya, İspanya ve Rusya’ya doğru yayan; Fransız İhtilali ve Napolyon Savaşları olmuştur.

1830 İhtilâli sonucunda Fransa’da liberal bir anayasaya dayalı meşruti krallık kurulmuş ve liberal düşüncelerinden dolayı da Louis Philippe tahta çıkarılmıştı. Ancak yeni kraldan neredeyse tüm sınıflar şikâyetçiydi. Bir defa, X. Charles’ın mutlak monarşisinden yana olanlar ilk andan itibaren Louis Philippe’in ılımlı liberal yönetimini benimsememişlerdi. Etkinliklerini büyük ölçüde devam ettiren Napoleon taraftarları ise krala karşı cephe almışlardı. Kamuoyunun bu bölünmüşlüğü karşısında Louis Philippe, çeşitli grupları birleştirecek bir siyaset izlemek yerine iktidarını özellikle zengin burjuvaziye dayandırmayı tercih etti. Yeni bir sınıf olarak ortaya çıkan işçilerin isteklerini ise görmezden gelerek kıpırdanmaları bastırmaya çalıştı. Bu ortam içerisinde, hükümetin 22 Şubat 1848’de muhalifler tarafından yapılacak “Reform Ziyafeti” adı verilen toplantıyı yasaklaması, olayların başlamasına ve ihtilâlin patlamasına yol açtı. Paris sokaklarında halk ile krallık kuvvetleri arasında üç gün kanlı çarpışmalar yaşandı. Doğru cevap D seçeneğidir.

Sosyalizm, özel mülkiyetin ve gelir dağılımının, fertlerin sadece kendi menfaatlerini korumaları suretiyle veya kapitalizm şartlarında piyasa güçlerinin serbest işleyişi yoluyla belirlenmeyip toplumun denetimine bağlı tutulduğu toplumsal örgütlenme sistemine ve ideolojisine verilen addır. Üretim araçlarının toplumun mülkiyetine geçmesi ve özel mülkiyet yerine kolektif mülkiyetin oluşturulması, toplumda sınıf farklılıklarının ortadan kaldırılmasını amaçlayan sosyalizm, 19. Yüzyılda somut bir iktisadi ve sınıfsal temel üzerine oturur ve sanayi devrimi ile doğan yeni bir sınıfın, işçi sınıfının öğretisi olur. Doğru cevap D seçeneğidir.

Sosyalizmin öncüsü kabul edilen kişi İngiliz Robert Owen’dır. Doğru cevap B seçeneğidir.

Panslavizm, Rusya'nın, özellikle Çarlık döneminde uyguladığı, varsayımsal Slav ırkından olanları kendi hakimiyeti altında bir devlet halinde toplama siyasetidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

1834’te Alman Konfederasyonu devletleri arasında Prusya’nın önderliğinde bir gümrük birliğinin (Zollverein) kurulması, Alman millî birliği yönünde atılmış en önemli adım olmanın yanında ekonomik entegrasyonun ilk örneği ve Avusturya-Prusya rekabetini hızlandıran bir gelişme oldu. 1848-1849 yıllarında Avrupa’da ve Alman Konfederasyonu’nda patlak veren liberal ayaklanma ve ihtilâller konfederasyona bağlı devletlerdeki yönetimleri zor durumda bırakırken Alman millî birliğinin kurulmasını da geciktirdi. Zollverein devletlerinde gümrük birliği sayesinde hızlı bir ekonomik kalkınmanın gerçekleştirilmesiyle Prusya, konfederasyon içerisinde sivrildi ve Avusturya’dan giderek uzaklaştı.