XVIII. YÜZYIL TÜRK EDEBİYATI

Doğru yanıt b şıkkıdır.

Doğru seçenek a şıkkıdır.

Doğru seçenek b şıkkıdır.

Doğru yanıt c şıkkıdır.

Doğru seçenek d şıkkıdır.

Doğru yanıt d şıkkıdır.

Doğru yanıt c şıkkıdır.

Doğru yanıt a şıkkıdır.

Nedim, mesnevi nazım biçimi ile müstakil bir eser yazmamıştır.

Nedim, tasavvufla ilgilememiştir

Doğru şeçenek c şıkkıdır.

Doğru seçenek e şıkkıdır.

Seçeneklerde adı geçen şairlerin tamamı Mahallîleşme akımının temsilcilerindendir. Ancak XVIII. yüzyıl söz konusu olduğu zaman adı anılması gereken kişi Nedim'dir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Seçeneklerde adı geçen şairlerden Seyyit Vehbi dışında tamamı hece ölçüsüyle şiirler söylemiş şairlerdendir. Ancak D şıkkındaki İlhâmî mahlaslı şair Osmanlı sultanlarından III. Selim'dir ve kendisi bir sultan şairdir. Bu nedenle doğru seçenek D şıkkıdır.

Kadir kelimesi Arapça Kadr'dan, Sadır kelimesi Arapça Sadr'dan, Bezim kelimesi Arapça Bezm'den ve Rezim kelimesi Arapça Rezm'den gelmektedir. Ancak C şıkkındaki Kerim kelimesinin orijinali bu şekildedir. İkinci hecedeki i harfi Arapça kelimeleri Türkçeleştirme çabasından peyda olan bir harf değildir. Bu nedenle doğru cevap C şıkkıdır.

XVIII. yüzyılın başında gazelde hikemî tarzın büyük temsilcisi Nâbî’nin, kasidede
Nef’î’nin etkisinin revaçta olduğu şiir ortamına ilk adımını atan Nedim, çok geçmeden Nedimane denilen yeni bir tarz geliştirmiştir. Bu tarzın esasını; söyleyiş mükemmelliği, yerlilik arzusu ve Nedim’e özgü edâ oluşturur. Kendisi de bir gazelinde; Ma‘lûmdur benim sühanım mahlas istemez / Fark eyler onu şehrimizin nükte-dânları diyerek üslup sahibi bir şair olduğunu ifade etmiştir. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap A şıkkıdır.

Nedim, şiir lügati zengin olmayan şairlerdendir. Bulduğu bir imajı veya hoşuna giden benzetme unsurlarını tekrar tekrar kullanır. Onun asıl kudreti dili kullanmadaki ustalığında saklıdır. Konuşma dilinden gelen söyleyişleri kullanmadaki dehası ve ahengi sağlamadaki titiz işçiliği onu çağdaşlarından ayırır. Kafiye, redif ve vezin kullanımındaki başarısı, şiirlerinde ritmik akışkanlığın sağlanmasında etkili olmuştur. Redif ve kafiye kullanımında geleneğe bağlı olan şairin ara sıra Türkçe kelime ve eklerle yaptığı kafiyelerdeki doğallık, daha önceki şairlerde az rastlanan bir özelliktir. Nedim aruzun musikisini yakalayan ve şiirinde âdeta bir ahenk unsuru olarak kullanan divan şairlerinden biridir. Bu bilgiler doğrultusunda bakıldığı zaman doğru cevabın E şıkkı olduğu görülecektir.

Nedîmâne denilen tarzın önemli özelliklerinden bir diğeri, yerlilik merakıdır. Nedîm, divan şiirinde Necâtî’yle belirginleşen, Bâkî ve Şeyhülislam Yahyâ gibi şairlerin eserlerinde mükemmelleşen Mahallîleşme deneyiminin XVIII. yüzyıldaki en büyük temsilcisidir. Onun, şiirlerinde halk edebiyatına yakınlaşması, İstanbul hayatından sahneler sunması, gerçek hayattan alınan unsurları kullanması, günlük dilden gelen konuşma kalıplarına ve deyimlere yer vermesi yerlilik arzusunu gösteren unsurlar olarak görülmektedir. Ayrıca Nedîm kafiye ve redif gibi konularda da geleneğe bağlı bir şairdir. Bu bilgiler doğrultusunda bakıldığı zaman doğru cevap D şıkkı olacaktır.

Nedim, Türk şairlerinden kasidede Nef’î’yi; gazelde Bâkî ve Yahyâ’yı; mesnevi tarzında Atâyî’yi ve rubaide ise Hâletî’yi beğendiğini söylemiştir. Özellikle ilk kasidelerinde Nef'î etkisine sonuna kadar açık olan Nedim, gazelde de kendisini Bâkî’nin mirasçısı sayar. Bu nedenle alıntıda boşluk bırakılan yer C şıkkıyla doldurulursa, alıntı doğru bir şekilde tamamlanmış olacaktır. Doğru cevap C şıkkıdır.