Aof Panel

Soru 1

"İnleyip sırrını faş eyleme ağyara sakın

Düşme bilmezlik ile varta-i inkâra sakın

Değmesin ellerin kâkül-ı dildâra sakın

Sonra Mansur gibi çıkman olur dâra sakın"

Şairin sırrını açıklarsan "boynun darağacına gider" diyerek kastettiği kişi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 2

"Ey hâlk-ı ins ü cân rahm et

Yok bende tüvan amân rahm et"

Yukarıdaki beyitte geçen "rahm et" sözünün anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 3

"Hoş geldin eyâ berid-cânân

Bahs et bana bir nüvîd-i cânân"

Mısralarda geçen "nüvîd" kelimesinin anlamı aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 4

Şey Galib'in ünlü mesnevisinin adı aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 5

Aruzun fe‘ilâtün, mefâ‘îlün, müstef‘ilün cüzlerinden her birinin istenildiği kadar tekrarıyla yazılan şiir aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 6

Ey saki, sevgilinin eline hemen bir kadeh tutuşturuver. Çünkü o, meclisin mumu gibi gazap ateşiyle tutuşmuş bir hâlde toplantıya geldi.

Yukarıdaki beyitte tutuşturmak fiilinin kastedilmeyen bir anlamı yakmaktır. Kastedilmeyen bu anlam ile şem (mum) ve ateş sözcükleri arasında aşağıdaki sanatlardan hangisi yapılmıştır?

Soru 7

Gül ateş, gülfidanı ateş, gül bahçesi ateştir. Akarsu (cuybar) ateştir. Aşkın semender yaratılışlıları için ateş olarak lale bahçesi (lalezar) yeterlidir.

Yukarıdaki beyitte gül, gülbün, gülşen, cuybar ve lalezar sözcükleri bir araya getirilerek bahçe ile ilgili aşağıdaki sanatlardan hangisi yapılmıştır?

Soru 8

Sabah esintisi, umut gözümün goncasından ateş çıkardı. Baharın şimşeği emellerimin gül bahçesine ateş bıraktı.

Yukarıdaki beyitte şair soyut birer kavram olan umudu gözle, emelleri ise gül bahçesi ile somutlaştırmıştır. Bu yolla şair aşağıdaki sanatlardan hangisini yapmıştır?

Soru 9

Tasavvufta manevi yolculukta velilik makamının başlangıcındaki ilk nurun açığa çıkmasını aşağıdakilerden hangisi ifade eder?

Soru 10

Divan şiirinde sessiz ve derinden yanıp yakılan âşığın simgesi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 11

Senin âşıkların, “ben”inin özleminin hayaliyle ah ettikçe ayrılık gecesinde yıldızlar durmadan ateş saçar.

Yukarıdaki beyitte yıldızların geceleyin ışık saçması, normal bir tabiat hadisesi olduğu hâlde, şair tarafından âşıkların âh etmesine bağlanmıştır. Burada şair aşağıdaki sanatlardan hangisini yapmıştır?

Soru 12

Divan şiirinde Tanrı’da/sevgilide yok olmayı konu alan kavram aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 13

İnleyerek sırrını ağyâra açıklamaktan sakın.

Yukarıdaki dizede kullanılan "ağyâr" kavramı divan şiirinde aşağıdakilerden hangisi anlamında kullanılır?

Soru 14

Aşk, bir ilahî mumdur; bense onun etrafında dönen bir pervaneyim. Şevk ve arzu bir zincirdir; gönlümse o zincire vurulmuş bir delidir.

Yukarıdaki beyitin "gönlümse o zincire vurulmuş bir delidir" kısmında aşağıdaki sanatlardan hangisi kullanılmıştır?

Soru 15

“Aruzun fe‘ilâtün, mefâ‘ilün, müstef‘ilün cüzlerinden her birinin istenildiği kadar tekrarıyla yazılan şiir” aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 16

Gül âteş gül-bün âteş gülşen âteş cûybâr âteş

Semender-tıynetân-ı aşka besdir lâlezâr âteş

Şeyh Galib’in yukarıdaki beyitinde yer alan unsurlardan hangisinin ateş olma nedeni diğerlerinden farklıdır?

Soru 17

Hemân ey sâki bir sâgar tutuşdur dest-i dildâra

Gazabla bezme geldi şem‘-i meclis-veş yanar âteş

Yukarıdaki beyitte ateş sözcüğü ile hangi sözcük arasında iham-ı tenasüp sanatı vardır?

Soru 18

Mürekkebdir vücûdu tâ ezel yek-pâre sûzişden

Anâsırdan meğer uşşâka olmuşdur dûçâr âteş

Yukarıdaki beyitte âşıkların aşk ateşi içinde çok fazla yanmaları, onların payına dört unsurdan sadece ateşin düşmesi gibi hayali bir sebebe bağlanmış, sonra "meğer" edatıyla buna şüphe karıştırılmıştır. Burada söz konusu olan sanat aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 19

Rubaisinde “çınarın gönlünde gizli ateş gördünse şaşırma” diyen şair aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 20

Anlam karşıtlığı bulunan iki unsuru ayırt etmemek ve ikisini bir görmek hangi sanatı ortaya çıkarır?

XVIII. YÜZYIL TÜRK EDEBİYATI - Deneme Sınavı - 9