XVIII. YÜZYIL TÜRK EDEBİYATI - Deneme Sınavı - 14

Doğru yanıt b şıkkıdır

Doğru yanıt d şıkkıdır.

Doğru yanıt e şıkkıdır.

Doğru seçenek b şıkkıdır.

E şıkkı dışında kalan şıklardaki bilgilerin tümü Lale Devri için doğrudur ancak saray erkanı israf ve lüksten oluşan bir hayat yaşamışlardırç. Doğru cevap E'dir.

A şıkkı hariç diğerleri usluplardan biridir.Şairler külfetli ve sanatkarane söyleyişe tepki olarak nesir uslubuna doğru açılan zarif ve külfetsiz bir uslubu tercih ederler. Doğru cevap A'dır.

Yaşanan hayat bu dönemde ayrıntıya girilerek işlenmiştir. Diğer şıklardaki konular önceden beri işlenen kadim konulardır. Doğru cevap D'dir.

B şıkkı dışındaki tüm şıklarda verilen bilgiler kasidenin rağbet görmeme nedenleridir. Nedim ve Galip bu dönemin en başarılı ve ünlü şairleri olmakla birlikte diğer şairlerin onlara yönelik endişe taşıdıklarına dair net bir bilgi yoktur. Doğru cevap B'dir.

Şıklarda adı geçen şairlerin tümü bu türde eser vermekle birlikte söz konusu türün üstadı Süruri kabul edilir. Doğru cevap E'dir.

Tüm şıklarda yer alan nazım türleri bu devirde kullanılmakla birlikte şairlerin en fazla sayıda eser verdikleri tür gazeldir. Doğru cevap A'dır.

Diğer şıklar divan için söylenebilir ama éön plana çıkmak" söz konusu olduğunda Doğru cevap A'dır.

E şıkkı dışında kalan şıklardaki bilgiler başka dönemlere  ilişkindir. Bu devirde realist ve orijinal mesnevilerin sayısında artış yaşanmıştır. Doğru cevap E'dir.

tüm şıklardaki maddelerin hicve ağırlık verilmesinde payları olmakla birlikte en önemli sebep devrin olayları nedeniyle yaşanan psikolojik çöküntüdür. Doğru cevap D'dir.

Avrupalıların askerî güçleri ve diplomasisi hakkında bilgi edinmek üzere ilk defa Osmanlı elçileri göndermiştir. Yirmisekiz Mehmet Çelebi Paris’e, İbrahim Paşa Viyana’ya, Nişli Mehmet Ağa Moskova’ya, Mustafa Efendi Viyana’ya, Mehmet Efendi Lehistan’a gitmiştir. Pasarofça Antlaşmasının getirdiği barış yıllarında, Avrupalılara tepeden bakma bırakılarak sadece askerî ve teknik alanda değil, sosyal ve kültürel hayatta da Batı’dan aktarmalar başlamıştır. Görüldüğü üzere bu elçiler arasında Feyzullah Efendi yoktur. Bu nedenle doğru cevap A şıkkıdır.

Avrupalıların askerî güçleri ve diplomasisi hakkında bilgi edinmek üzere ilk defa Osmanlı elçileri göndermiştir. Yirmisekiz Mehmet Çelebi Paris’e, İbrahim Paşa Viyana’ya, Nişli Mehmet Ağa Moskova’ya, Mustafa Efendi Viyana’ya, Mehmet Efendi Lehistan’a gitmiştir. Pasarofça Antlaşmasının getirdiği barış yıllarında, Avrupalılara tepeden bakma bırakılarak sadece askerî ve teknik alanda değil, sosyal ve kültürel hayatta da Batı’dan aktarmalar başlamıştır. Buna göre B şıkkındaki İbrahim Paşa Belgrad'a değil Viyana'ya gönderilmiştir. Bu nedenle B şıkkı doğru cevaptır.

Lale Devri'nin sembolü olan Sadabad Sarayı'nın açılış tarihi 31 Temmuz 1722'dir. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.

Lale Devri bilim, kültür ve sanat faaliyetleri bakımından da önemli gelişmelere sahne olmuştur. Bu alandaki yeniliklerin en önemlisi İbrahim Müteferrika (1727-1745) tarafından matbaanın kurulmasıdır. Bunun yanında, sadrazam İbrahim Paşa tarafından, Arapça ve Farsçadan çeviriler yapmak üzere bir tercüme heyeti oluşturularak dinî, tarihî eserlerin yanında felsefe ve astronomi ile ilgili eserler çevrilmiştir. Daha önce Osmanlılarda farklı dillerde basım görülmekle birlikte, Türkçe ilk kitap bu dönemde basılmıştır. Matbaada basılan ilk kitap Vankulu Lügati’dir. Müteferrika’nın ölümüne kadar dinî, tarihî-coğrafi eserlerle, sözlüklerden oluşan on yedi eser yayımlanmıştır. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevabın E şıkkı olduğu anlaşılacaktır.

Belgrad Antlaşması’ndan Rus Savaşı’na (1739-1768) kadar sürecek otuz yıllık uzun bir barış ve rehavet dönemini getirmiştir. Ruslar ve Avrupalıların kolaylıkla ittifak yapmaları, ilk kez bu kadar uzun bir süre savaştan uzak kalan Osmanlılara, kuvvetler dengesinde diplomasinin önemini kavratmıştır. I. Mahmut, barış yıllarında Lale Devri’ni hatırlatan boğaz sefaları ve imar faaliyetlerini devam ettirmiş, İstanbul’da ve diğer illerde kütüphaneler, Yalova’da bir kâğıt fabrikası kurmuştur. Bu bilgi doğrultusunda bakıldığı zaman doğru cevabın A şıkkı olduğu anlaşılacaktır.

III. Selim’in kardeşi Hatice Sultan da, Danimarka maslahatgüzarı Baron de Hubs’ün Büyükdere’de yaptırdığı köşkünden ve bahçesinden çok etkilenmiş; özellikle bahçenin bir benzerine sahip olabilmek için Danimarka kralının yanında görev yapan Alman asıllı mimar ve ressam Antoine Ignace Melling’i İstanbul’a getirtmiştir. Bu bilgiden yola çıkılırsa doğru cevabın B şıkkı olduğu anlaşılacaktır.

Ampir üslup, imparatorluk üslubu anlamına da gelen, Eski Yunan ve Roma klasik üslubundan esinlenerek XVIII. yüzyılın ikinci yarısında ortaya çıkan neo-klasik üsluptur. Mimari başta olmak üzere, resim, heykel ve tezyinatta etkili olmuştur. Bu bilgi doğrultusunda doğru cevap D şıkkıdır.