XVII. YÜZYIL TÜRK EDEBİYATI

I. Selim bu dönemde Osmanlı tahtına çıkan padişahlardan biri değildir.

“Kadınlar Saltanatı” diye nitelendirilen durumun en önemli figürü olarak Kösem Sultan, popüler tarihçiliğin
ilgisini daima çekmiştir.

İstanbul isyanları içerisinde en tehlikelileri III. Murad, II. Osman, IV. Murad ve IV. Mehmed dönemlerinde meydana gelenlerdir.

Ava olan aşırı merakından dolayı “Avcı Mehmed” olarak da anılan IV. Mehmed de
âlimi ve sanatkârı himaye etme geleneğini devam ettirmiştir. Vefayî mahlasıyla şiir de söylemiştir.

Kâtib Çelebi’nin son eseri olan Mizanü’l-hakk fî İhtiyari’l-ehakk’ta, devrinde şiddetli tartışmalara sebep olan raks, devir, tütün, afyon, kahve, tegannî, bidat, rüşvet gibi birtakım meseleler üzerinde müspet fikirler ileri sürülerek bunların niteliği ortaya koyulmuştur.

Bu asırda Sultan I. Ahmed “Bahtî”, Sultan II. Osman “Farisî”, IV. Murad “Muradî” ve IV. Mehmed ise “Vefayî” mahlasıyla şiirler söylemişlerdir.

Kaside nazım şeklini kendisinden önceki şekil, dil, ifade ve üslup özelliklerinden farklı bir tarzda geliştiren
Nef ’î, kasidenin nesib ve medhiye bölümlerini geçen asırlara göre kısaltmış ve özellikle fahriye bölümünü genişletmiştir

Hikemî Tarz, daha çok Nabî ile özdeşleşmiş olup, “düşünceye dayalı hikmetli söz söyleme” ya da “varlıkların ve olguların var olma sebeplerini ifade etme” olarak tanımlanabilir.

XVII. yüzyılda tasavvufi şiirin en önemli temsilcilerinden biri Elmalılı Ümmî Sinan’dır. Kutbü’l-Meani’si ve özellikle Divan’ıyla sufi şiirin önde gelen temsilcileri arasına girmiştir

1603 tarihinde, III. Mehmed’in ölümü üzerine tahta henüz 14 yaşında olan I. Ahmed geçmiş ve 14 sene hüküm sürmüştür.

Sadaret; Osmanlı Devleti’nde sadrazamlık makamına verilen addır.

Aklâm-ı sitte; hat sanatında sülüs, nesih, tevki, rıka, muhakkak ve reyhani adı verilen altı çeşit yazı tarzıdır.

Sultan I. Ahmed “Bahtî”, Sultan II. Osman “Farisî”, IV. Murad
“Muradî” ve IV. Mehmed ise “Vefayî” mahlasıyla şiirler söylemişlerdir.

Sultan I. Ahmed “Bahtî”, Sultan II. Osman “Farisî”, IV. Murad “Muradî” ve IV. Mehmed ise “Vefayî” mahlasıyla şiirler söylemişlerdir.

Sultan I. Ahmed “Bahtî”, Sultan II. Osman “Farisî”, IV. Murad “Muradî” ve IV. Mehmed ise “Vefayî” mahlasıyla şiirler söylemişlerdir.

Nabî’den sonra, Ramî, Sabit, Seyyid Vehbî, Talib, Raşid, Samî, Âsım, Münîf, Hamî, Koca Râgıb Paşa, Haşmet, Fıtnat Hanım, Sünbülzade Vehbî, Sürûrî, Keçecizade İzzet Molla gibi şairler tarafından devam ettirilen hikemî üslup, genellikle şiir yoluyla öğüt verme; şiirde atasözü, deyim ve hikmetli söz söyleme seviyesinde kullanılmıştır.

XVII. yüzyılda tasavvufi şiirin en önemli temsilcilerinden biri Elmalılı Ümmî Sinan’dır.

Türk edebiyatında Sebkî Hindî’nin bu asırdaki en önemli temsilcileri Nef ’î, Fehîm-i Kadîm, Şehrî, İsmetî, Nailî ve Neşatî’dir.

Sabit, Zafername adlı mesnevisinin başında “Urup nazm-ı Leyla vü Mecnuna el / Deliye söz atma sakın vaz gel” diyerek yeni ve farklı konular bulma yönündeki anlayışını dile getirmiştir.

Klasik üslubun en belirgin özelliği, şiirselliğe yani âhenge muhtevadan daha fazla önem verilmesidir. Bu dönemdeki en önemli temsilcisi ise, Türkçeyi kullanmaktaki başarısı, zarif ve ahenkli söyleyişiyle Şeyhülislam Yahya’dır.