XVII. YÜZYIL TÜRK EDEBİYATI - Deneme Sınavı - 2

Yukarıda bahsi geçen bilgiler Nabî'nin Türkçe Divan adlı eserini anlatmaktadır. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Surname; IV. Mehmet’in şehzadelerinin 1675 yılında Edirne’de yapılan sünnet düğününü anlatmak için yazılmış bir mesnevidir. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Nabî hem nazım hem de nesir türünde eserler ortaya koymuştur. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Nabî XVII. yüzyılda  hikemî şiir yoluyla bireylerde ve dolayısıyla toplumda ortaya çıkan ahlaki sarsıntıyı, kültürel soğumayı, devlet kurumlarının çöküşe yüz tutmasını eleştirir ve onların
düzeltilmesi için çözüm yolları önerir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Ona göre ahlak, iyiyle kötünün, doğruyla yanlışın bir arada bulunduğu toplumda, başkasına zarar vermeden kişinin kendi mutluluğunu elde etmesini amaçlar. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Bahsi geçen beyitte Nabî yerine göre susmayı ya da ölçülü konuşmayı tavsiye eder. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Keşfu’z-Zünun ve Süllemü’l-Vusul adlı eserler Katip Çelebi tarafından kaleme alınmıştır. Doğru yanıt A'dır.

İbrahim Peçevî, Kanunî devri başlarından IV. Murat’ın ölümüne kadar gerçekleşen olayları anlattığı Tarih-i- Peçevî adlı eserinde, devrinde yetişen devlet adamları, bilginler, şeyhler ve askerî sınıftan kimselerin biyografilerine yer verir. Doğru yanıt A'dır.

Edebiyatımızda hem manzum hem de mensur gazavatnameler kaleme alınmıştır. Doğru yanıt B'dir.

XVII. yüzyılın önemli seyahatnamelerinden biri de Nabî’nin hac hatıralarını anlattığı Tuhfetü’l-Harameyn’idir. Doğru yanıt E'dir.

Şehzadelerin sünnet düğünlerinin ve padişah kızlarının evlenme merasimlerinin anlatıldığı eserlere "surname" adı verilmektedir. Doğru yanıt A'dır.

"Cevahir-i Bevahir-i Mesnevi" adlı Mesnevi şerhi Sarı Abdullah tarafından kaleme alınmıştır. Doğru yanıt C'dir.

Hâbname (Vakıaname): Ağır bir dile sahip olmasına rağmen estetik açıdan güzel ve orijinal bir eserdir. I. Ahmet ile Büyük İskender’in rüya konuşmaları üzerine kurulmuş olup Hz. Âdem’den itibaren dünyada olan kötülüklerin çeşitli hikâyelerle anlatıldığı bir tür siyasetnamedir. Doğru yanıt D'dir.

Nihalistan: Cömertlik, aşk, ibret verici olaylar, konukseverlik ve tövbekârlık konularına ayrılmış “nihâl” adı verilen beş ana bölümde toplanmış yirmibeş hikâyeden oluşan bir eserdir. Doğru yanıt E'dir.

Evliya Çelebi’nin tespit edilebilen tek eseri Seyahatname’dir. Doğru yanıt B'dir.

Meşakku’l-Uşşak Nergisî tarafından kaleme alınmıştır. Doğru yanıt E'dir.

Başlangıçta “Simî” mahlasını kullanan Feyzî’nin adı Hasan’dır. 1636 yılında İstanbul’da doğmuştur. İstanbul’da tahsilini tamamlamış, küçük yaşlarda şiir yazmaya başlamıştır. Doğru cevap B'dir.

XVII. yüzyıl mesnevileri içerisinde ilmî ve ansiklopedik eserler de vardır. Cevrî, Yazıcı Salih’in Şemsiyye adlı eserini yeniden nazma çekerek Melhame adını verir. Takvim, günler, yıldızlar, ay ve güneş tutulması gibi konuların işlendiği eser, geniş kitlelerce okunmuştur. 1635 yılında yazılan bu mesnevi, ilki 1855 yılında olmak üzere üç kez Arap harfleriyle de basılır. Doğru cevap B'dir.

Gencî Pîr Mehmet’in 1631 yılında yazdığı Genc-i Leal’i iki bölümden oluşur. Birinci bölümü Arapça-Türkçe, ikinci bölümü ise Farsça-Türkçe bir sözlüktür. Doğru cevap A'dır.

Hasan Ziyaî’nin Kân-ı Maani’si ise 716 beyit tutarında Farsça-Türkçe bir sözlüktür. 1671 yılında yazılan eser tertip bakımından benzerlerinden farklıdır. 2319 Farsça kelimeyi içine alır. Doğru cevap C'dir.