aofsorular.com
EDB301U

XVI. YÜZYIL TÜRK EDEBİYATI

4. Ünite
Soru 1
Doğduğu şehir olan Balıkesir’de çizmecilik mesleğiyle uğraşan, II. Bayezit döneminde İstanbul’a giderek orada remilcili­ği öğrenen ve hayatın gizli şifrelerini çözmeyi deneyen divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 2
Zati’nin Diyâr-ı Rûm padişahı Jâle’nin oğlu Pervâne ile Çin padişahı Fağfur’un kızı Şem arasındaki aşk öyküsünü anlattığı mesnevisi aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 3
Osmanlı İmparatorluğu’nda şairlerin Devlet büyüklerine sunduğu kasideler sonrasında aldıkları maddi yardım aşağıdakilerden hangisiyle tanımlanmaktadır?
Soru 4
N’oldun inlersin felek hercâyi cânânun mı var

Seyr ider her menzili bir mâh-ı tâbânun mı var

Zati’ye ait olan yukarıdaki dizelerde hangi söz sanatı kullanılmıştır?

Soru 5
Kanuni Sultan Süleyman zamanında yaşayan; gerçek adı Mehmet, lakabı ise Bekar Memi olan divan şairi aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 6
Başumda mûy-ı jûlîde tenümde tâze dâğum var

Melâmet mülkinün sultânıyam tûğum otağım var

Yukarıda verilen ve diliçi çevirisi "Başımda karmakarışık saç, bedenimde taze yaram var; kınanmışlık ülkesinin sultanıyım, tuğum ve otağım var." olan dizeler Vardar Yenice'den İstanbul'a gelmiş hangi şaire aittir?

Soru 7
Nevi ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Soru 8
Divan şiiri geleneği içinde daha çok muamma şairi olarak tanınan şair aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 9
Klasik dönem divan şairleri ile ilgili aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
Soru 10
Aşağıda verilen hangi iki dize diğerlerinden farklı bir şiire aittir?
Soru 11
Aşağıdakilerden hangisi Zati'nin şiirlerinin temel öğeleri arasında sayılamaz?
Soru 12
Zati'nin şiirlerini beğenerek kendisine tevliyet veren padişah kimdir?
Soru 13
Aşağıdakilerden hangisi Zati'nin eserlerinden birisi değildir?
Soru 14
N’oldun inlersin felek hercâyi cânânun mı var

Seyr ider her menzili bir mâh-ı tâbânun mı var

Yukarıdaki beytin ikinci dizesinde altı çizili sözcüklerle yapılan edebî sanat, aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 15
"Saray çevresinde saygın bir şair olarak ilgi gören şairimizin adı Mehmet, lakabı ise Bekâr Memi’dir. Selanik’in kuzeydoğusundaki Vardar Yenicesi’nde doğmuştur. Çocukluk ve gençlik yılları Yenice’de geçmiştir. Kalenderî şeyhi Baba Ali Mest-i Acemî’ye bağlanarak onunla birlikte birkaç defa İstanbul’a gelip gitmiştir. Bu gelişlerinin birinde İstanbul kadısı Sarıgürz Nurettin tarafından fark edilerek İstanbul’a yerleşmesi sağlanmıştır. Daha sonra Defterdar İskender Çelebi tarafından Sadrazam İbrahim Paşa’ya takdim edilmiş, çok geçmeden sarayda yer almıştır. Saray çevresinden gördüğü ilgi çağdaşları tarafından biraz kıskançlıkla karşılanmıştır. İstanbul’daki en büyük destekçisi İskender Çelebi (ö.1534) ile İbrahim Paşa (ö.1536)’nın ölümünden sonra onu çekemeyenlerin de çabasıyla saray çevresindeki konumunu kaybetmiş, 964/1556-57 yılında Edirne’de ölmüştür."

Yukarıda anlatılan şair aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 16
Hayali hangi padişah döneminde yaşamıştır?
Soru 17
"Sipâh-ı gussa vü gamdan beni saklar penâhumdur

Yüzünde hâl-i miskînün gibi bir kara dâğum var"

olan ve Diliçi çevirisi : 'Yüzündeki misk kokulu/renkli benin gibi bir kara dâğım var; üzüntü ve sıkıntı askerinden beni sığınağında saklar' olan Hayali'nin bu beyitinde altı çizili yerlerde kullanmış olduğu sanatın adı nedir?

Soru 18
"Adı Yahya’dır. Babası Pîr Ali, Malkara’da Turhan Beyi Camii imamı ve aynı zamanda Gülşenîliğe bağlı bir şeyhtir. Annesi tarafından soyu Muhammediye yazarı Yazıcıoğlu Mehmed’e dayanır. İlk eğitimini aile çevresinden alan Yahya, sonra İstanbul’a giderek devrin önemli bilginlerinden “ahaveyn”=[iki kardeş] lakabıyla ünlü Karamanî Ahmed ve Mehmed kardeşlerin öğrencisi olur. Özellikle Mehmed Efendi’nin etkisinde kalır. Medrese arkadaşları arasında Bakî, Hoca Sadeddin, Üsküplü Valihî, Mecdî, Karamanlı Muhyiddin gibi daha sonra meşhur olan kişiler vardır."

Yukarıda Anlatılan şair aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 19
"Ten zevrakın düşürme girdâb-ı ıztırâba

Sabr it gönül ki kalmaz bu rûzgâr böyle"

 Diliçi çevirisi :'Vücut kayığını acı girdabına düşürme; sabret gönül, bu rüzgâr böyle kalmaz.' olan Nevi'nin bu beytindeki rüzgar sözcüğünde aşağıdaki sanatlardan hangisi vardır?

Soru 20
"Divan şiiri geleneği içinde daha çok muamma şairi olarak tanınır. Öyle ki bu türde, İran’lı şairleri geçecek kadar başarılıdır.Şiirini ustaca kuran şairlerdendir. Gazellerinde bile söyleyiş mükemmelliğinden çok orijinal hayaller kurmaya, kelime oyunlarına ve şiirin hüner tarafına yönelmiştir. Bu bakımdan çağdaşlarınca şiirleri kapalı bulunmuştur. Hüner gösterisi sayılan tarih düşürme sanatındaki ustalığı beğenilmiştir"

Yukarıda anlatılan şair aşağıdakilerden hangisidir?