Aof Panel

Soru 1

N’oldun inlersin felek hercâyi cânânun mı var

Seyr ider her menzili bir mâh-ı tâbânun mı var

Yukarıdaki beytin ikinci dizesinde altı çizili sözcüklerle yapılan edebî sanat, aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 2

"Saray çevresinde saygın bir şair olarak ilgi gören şairimizin adı Mehmet, lakabı ise Bekâr Memi’dir. Selanik’in kuzeydoğusundaki Vardar Yenicesi’nde doğmuştur. Çocukluk ve gençlik yılları Yenice’de geçmiştir. Kalenderî şeyhi Baba Ali Mest-i Acemî’ye bağlanarak onunla birlikte birkaç defa İstanbul’a gelip gitmiştir. Bu gelişlerinin birinde İstanbul kadısı Sarıgürz Nurettin tarafından fark edilerek İstanbul’a yerleşmesi sağlanmıştır. Daha sonra Defterdar İskender Çelebi tarafından Sadrazam İbrahim Paşa’ya takdim edilmiş, çok geçmeden sarayda yer almıştır. Saray çevresinden gördüğü ilgi çağdaşları tarafından biraz kıskançlıkla karşılanmıştır. İstanbul’daki en büyük destekçisi İskender Çelebi (ö.1534) ile İbrahim Paşa (ö.1536)’nın ölümünden sonra onu çekemeyenlerin de çabasıyla saray çevresindeki konumunu kaybetmiş, 964/1556-57 yılında Edirne’de ölmüştür."

Yukarıda anlatılan şair aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 3

Hayali hangi padişah döneminde yaşamıştır?

Soru 4

"Sipâh-ı gussa vü gamdan beni saklar penâhumdur

Yüzünde hâl-i miskînün gibi bir kara dâğum var"

olan ve Diliçi çevirisi : 'Yüzündeki misk kokulu/renkli benin gibi bir kara dâğım var; üzüntü ve sıkıntı askerinden beni sığınağında saklar' olan Hayali'nin bu beyitinde altı çizili yerlerde kullanmış olduğu sanatın adı nedir?

Soru 5

"Adı Yahya’dır. Babası Pîr Ali, Malkara’da Turhan Beyi Camii imamı ve aynı zamanda Gülşenîliğe bağlı bir şeyhtir. Annesi tarafından soyu Muhammediye yazarı Yazıcıoğlu Mehmed’e dayanır. İlk eğitimini aile çevresinden alan Yahya, sonra İstanbul’a giderek devrin önemli bilginlerinden “ahaveyn”=[iki kardeş] lakabıyla ünlü Karamanî Ahmed ve Mehmed kardeşlerin öğrencisi olur. Özellikle Mehmed Efendi’nin etkisinde kalır. Medrese arkadaşları arasında Bakî, Hoca Sadeddin, Üsküplü Valihî, Mecdî, Karamanlı Muhyiddin gibi daha sonra meşhur olan kişiler vardır."

Yukarıda Anlatılan şair aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 6

"Ten zevrakın düşürme girdâb-ı ıztırâba

Sabr it gönül ki kalmaz bu rûzgâr böyle"

Diliçi çevirisi :'Vücut kayığını acı girdabına düşürme; sabret gönül, bu rüzgâr böyle kalmaz.' olan Nevi'nin bu beytindeki rüzgar sözcüğünde aşağıdaki sanatlardan hangisi vardır?

Soru 7

"Divan şiiri geleneği içinde daha çok muamma şairi olarak tanınır. Öyle ki bu türde, İran’lı şairleri geçecek kadar başarılıdır.Şiirini ustaca kuran şairlerdendir. Gazellerinde bile söyleyiş mükemmelliğinden çok orijinal hayaller kurmaya, kelime oyunlarına ve şiirin hüner tarafına yönelmiştir. Bu bakımdan çağdaşlarınca şiirleri kapalı bulunmuştur. Hüner gösterisi sayılan tarih düşürme sanatındaki ustalığı beğenilmiştir"

Yukarıda anlatılan şair aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 8

Aşağıdakilerden hangisi XVI. yüzyıla kadar Azeri sahasındaki tasavvuf edebiyatının gelişiminde etkili olan şairlerden değildir?

Soru 9

Aşağıdakilerden hangisi Türk edebiyatının yetiştirdiği en büyük şair olarak görülmektedir?

Soru 10

Hatayî mahlasıyla şiirler söyleyen ve şairliği dışında siyasi kişiliği ile daha çok ön planda olan şair aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 11

Aşağıdakilerden hangisi Şah İsmail’in en önemli eseridir?

Soru 12

Dilberâ bu derdüme dermân idersen vaktidür
Bu fakîr üftâdeye ihsân idersen vaktidür

Yukarıda Şah İsmail'a ait olan mısraların dil.içi çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 13

Dervişlerin tenha ve ıssız bir yere çekilip kırk gün kırk gece çetin bir perhiz ve nefis terbiyesi döneminden geçmeleri ve bu süre içinde gıda, uyku ve dünya kelamını asgariye indirerek hem beden hem de düşünce ile azami derecede ibadet etmelerine ne ad verilir?

Soru 14

Tanrı aşkını konu edinen, Tanrıyı övmek, ona yalvarmak için yazılan, söylenen ilahilere ne ad verilir?

Soru 15

Çağatay edebiyatı, en görkemli dönemini kimin zamanında yaşamıştır?

Soru 16

Çağatay edebiyatının en büyük şairlerinden biri olan ve hat sanatında hatt-ı Babürî diye bir tarz icat eden şair aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 17

Hicr öltürdi mini anglasam irdi munça
Dostlar yârdın ayrılmas idim ölgünçe

Yukarıda Babür'ün kaleme aldığı gazelin diliçi çevirisi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 18

Türk edebiyatının en büyük şairi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 19

Şah İsmail'den sonra Safevi hanedanı arasında Türkçe şiir söyleme geleneği kim tarafından sürdürülmüştür?

Soru 20

Aşağıdakilerden hangisi Azeri sahasındaki tasavvuf edebiyatını biçimlendiren eserlerden değildir?

XVI. YÜZYIL TÜRK EDEBİYATI - Deneme Sınavı - 7