aofsorular.com
TDE401U

XVI-XIX. YÜZYILLAR TÜRK DİLİ

3. Ünite
Soru 1
I. Arap alfabesi Türkçenin asli seslerini göstermek için en uygun alfabe olmuştur.

II. Arap alfabesi ünsüzler üzerine kurulmuş bir alfabedir.

III. Arapçanın bazı ünsüzleri Arap alfabesinde çıkış noktalarına göre ayrı ayrı işaretlerle gösterilmiştir.

IV. Arap imlasında uzun ünlüler gösterilmez.

Türkçeyi yazıya geçirmede en uzun süre kullanılan Arap alfabesiyle ilgili yukarıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?

Soru 2
I. Arap alfabesinin hareke işaretleri Türkçe bir ünlünün düzlük-yuvarlaklık özelliğini göstermede yeterlidir.

II. Arap alfabesinin hareke işaretleri Türkçe bir ünlünün önlük-artlık özelliğini gösteremez.

III. Arap alfabesinin hareke işaretleri Türkçe bir ünlünün genişlik-darlık özelliğini gösteremez.

IV. Arap harfli Türkçe metinlerde hareke kullanımının XV-XVI. yüzyıllardan sonra yok denecek kadar azalması, dildeki dudak uyumunun tespit edilememesi anlamına gelmektedir.   

Arap harfleriyle yazılan Türkçe metinlerde hareke işaretlerinin kullanımıyla ilgili yukarıdaki bilgilerden hangileri doğrudur?

Soru 3
Türkiye Türkçesindeki "elma, kardeş, hangi, dahi" vb. kelimelerin klasik Osmanlı Türkçesinin "Seyahatname", "Risale-i Garibe" gibi konuşmayı yansıtan Arap harfli metinlerinde "alma, kardaş, kangı, dahı" şeklinde kaydedilmiş olması neyi göstermektedir?
Soru 4
Arapçadan alınan  ve asli şekli "avret" olan kelimenin, +cIk ekini aldığında bazı metinlerde "avratçık" şeklinde yazılması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
Soru 5
I. -DI görülen geçmiş zaman eki

II. +(s)I teklik üçüncü şahıs iyelik eki

III. -IcI fiilden isim yapma eki

IV. +ArU yön eki

V. -sUn teklik üçüncü şahıs emir eki

Yukarıdakilerden hangileri, Osmanlı Türkçesi dönemindeki düz ünlülü ekler arasında yer alır?

Soru 6
Osmanlı Türkçesi metinlerinde geçen "aşrı, birbiri, gezcek, çevrilmek" kelimelerinde görülen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 7
Osmanlı Türkçesindeki tiftik < teftik; çivirmek < çevirmek; cendire < cendere örneklerinde görülen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 8
Osmanlı Türkçesindeki gavur < kafir; badişah < padişah; dürlü < türlü örneklerinde görülen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 9
Osmanlı Türkçesinde genellikle "cim+ye" harfleriyle yazılan ek ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?

I. Bu ek bir isimden isim yapma ekidir.

II. Bu ekin "çim+ye", "çim+vav", "cim+vav" şeklinde yazılabildiği de görülmektedir.

III. Bu ek "-ıcı, -ici, -ucu, -ücü" şeklinde okunmalıdır.

IV. Bu ek bir fiilden isim yapma ekidir.

Soru 10
I. Ekin imlası ünsüzle biten kelimelerden sonra "ye" ile, ünlüyle biten kelimelerden sonra "sin+ye" iledir.

II. Bu ek bazı eserlerde özellikle iç ses konumunda bulunduğu zaman yuvarlak tabanlardan sonra "ötre" veya "vav" ile yazılır ve dudak uyumuna bağlıdır.

III. Ancak bu ek birkaç örnek dışında hep düz ünlülüdür.

Burada özellikleri verilen ek aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 11
Aşağıdakilerden hangisi "Hem Latin hem de Arap harfleri ile 1680 yılında yayımlanmış bir sözlük"tür?
Soru 12
Aşağıdakilerden hangisi kelimenin art ünlülü okunmasını sağlar?
Soru 13
Aşağıdakilerden hangisi kelimelerin ön ünlülü okunması konusunda yol gösterici olabilir?
Soru 14
Aşağıdakilerden hangisinde dil uyumu bulunur?
Soru 15
Aşağıdakilerden hangisinde dudak uyumu yoktur?
Soru 16
Aşağıdakilerden hangisi Arap harfli imlada düz ünlülü eklerle yazılmaz?
Soru 17
Aşağıdakilerden hangisinde iç seste ünlü düşmesi görülür?
Soru 18
Aşağıdakilerden hangisi ünsüz ön türeme örneğidir?
Soru 19
Aşağıdakilerden hangisinde ünsüz tonlu hale gelmiştir?
Soru 20
“İlan” kelimesinde aşağıdaki ses olaylarından hangisi vardır?