aofsorular.com
TDE401U

XVI-XIX. YÜZYILLAR TÜRK DİLİ - Deneme Sınavı - 9

Ara Sınav 69461
Soru 1
Osmanlı Türkçesi şekil bilgisi özelliklerinden hangisi doğrudur?
Soru 2
Aşağıdakilerden hangisi XVI. yüzyıl Türk edebiyatının en önemli şahsiyetlerinden olan Fuzuli'nin eserlerinden biri değildir?
Soru 3
XVIII. yüzyılda Bahâdur Şâh tarafından yazılmış olan hem Çağatay hem de Osmanlı Türkçesinin yanında Tatarca özellikleri bulunan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 4
XVII. yüzyılda Kıpçakçanın lehçelerinde aşağıdaki özelliklerden hangisi/hangileri bulunmaktadır?

I. Çağatay Türkçesi ve Osmanlı Türkçesinde kelime başındaki y- ünsüzü, birçok kelimede c- şeklinde telaffuz edilmektedir: caman ‘yaman, fena’, caradan ‘yaratan, Allah’, cigit ‘yiğit’

II.Osmanlı Türkçesinde kelime başında v- şekline dönüşmüş olan (var-, vir-) ve Çağatay Türkçesinde eski şekliyle b- olarak telaffuz edilen (bar-, ber-) kelimeler Kıpçakçada b- önsesiyle telaffuz edilmektedir: barasın ‘gidersin’

III. Çağatay Türkçesi ve Osmanlı Türkçesinde /ç/ olarak telaffuz edilen ses Nogaycada /j/ hâline gelmişti: üj

Soru 5
Türkçe ve Arapça imla kuralları olarak karşılaştırıldığında aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Soru 6
I. Arap alfabesinde oluşum noktalarına göre çeşitlenen birbirine yakın ünsüzler vardır: sin س , sad ص, (peltek) se ث .

II. Arap alfabesinde Türkçenin sekiz ünlüsüne karşılık üç ünlü işareti vardır: elif ا , vav و , ye ى. 

III. Arap harfli metinlerde hareke kullanımı XV-XVI. yüzyıllardan sonra artmıştır.

Arap alfabesi ile ilgili verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?

Soru 7
"Hem Latin hem de Arap harfleri ile 1843 yılında yazılmış Fransızca Türkçe sözlüktür. Latin harfleri ile Türkçe ve alınma kelimelerin telaffuzları gösterilmiştir."

Yukarıda bilgileri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 8
"Hem Latin hem de Arap harfleri ile 1680 yılında yayımlanmış bir sözlüktür. Madde başları Arap alfabesi ile verilmiş, sonra yanlarında Latin harfleri ile telaffuzu gösterilmiştir. Kelimelerin konuşmadaki şekilleri açıkça kaydedilmiştir."

Yukarıda bilgileri verilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 9
Aşağıdaki harflerden hangisi kelimenin art ünlülü okunması konusunda yol gösterici olabilir?
Soru 10
Aşağıdaki düz ünlülü eklerden hangisi Arap harfli imlada hep “ye (ى “(harfi ile yazılmamıştır?
Soru 11
I. Molino’da yuvarlak ünlülü eklerin hem dudak uyumuna bağlı hem de ikili şekilleri görülür: içeri, kavuşdiği, sevgi / sevgü, datlı / datlu

II. Carbognano’da dudak uyumuna bağlıdır: ileri, sevdiğim, eritdir-, sevsin, atlı, oglanıŋ, eriyip

III. Viguier’de yuvarlak ünlü ekler dudak uyumuna bağlı değildir: dışarı, bildiyim (bildiğim), kazdıkları, usandır-, atsın, adalı

Yuvarlak ünlülü eklerin dudak uyumu ile ilgili verilen bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?

Soru 12
I. Arap harfli imla belirli kurallara dayanır ve bu imla konuşmadaki bütün sesleri göstermez.

II. Metinlerde kelime içi ve eklenmede genellikle tonsuz ünsüzler yazılır. Çoğu zaman tonlu ünsüzler yazılmaz. 

III. Tonsuz ünsüzler kelime tabanlarında son ses konumunda görülürken ekleşmede ilk ünsüzler çok büyük oranda tonludur. 

Ünsüz benzeşmesi ile ilgili verilen bilgilerden hangisi /hangileri doğrudur?

Soru 13
Aşağıdaki kelimelerden hangisi orta hecede ünlü düşmesine örnektir?
Soru 14
Yükleme hâli ekinin imlası aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 15
Aşağıdakilerden hangisi XVI-XIX. yüzyıllarda Osmanlı İmparatorluğu dışındaki Türk yazı dillerinden değildir?
Soru 16
Aşağıdaki sanatçılardan hangisi, Çağatay edebiyatının ünlü sanatçısı Ali Şir Nevaî’nin eserlerinde geçen sözcüklerin sözlüğünü hazırlamıştır?
Soru 17
XVII. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu dışındaki Türkçe’nin kullanılışıyla ilgili bilgilere aşağıda belirtilen hangi kaynaktan ulaşılmıştır?
Soru 18
Anadolu sahası dışında ahilikle ilgili yazılmış eserlerden biri olan; ayakkabıcılık mesleğinin dini ve ahlaki kurallarını, bu mesleğin öncülerini anlatan eser aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 19
Aşağıdakilerden hangisi Çağatay Türkçesi ile Osmanlı Türkçesi arasındaki farklılıklardan biri değildir?
Soru 20
Uygur élining źikri uyġurnıng ma’nāsı

yapışkur témek bolur. ayturlar süt uyudı

süt érgende biribiridin ayrılur kaçan

uyuġandın song ayrılmas. uyudı ya’nī

yapuştı ve takı ayturlar kim imāmġa

uyudum imām oltursa olturatururlar

tursa turadurlar pes yapuşkanı bolur.

andak aytatururlar kim moġol yurtında

ékki taġ uzunı kün tuġuşdın

Çağatay Türkçesi ile yazılan yukarıdaki metinde geçen ‘’Uygur ‘’ halkının anlamı, aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?