TDE401U
XVI-XIX. YÜZYILLAR TÜRK DİLİ - Deneme Sınavı - 12
Ara Sınav
69458
Soru 1
Türkiye Türkçesindeki "elma, kardeş, hangi, dahi" vb. kelimelerin klasik Osmanlı Türkçesinin "Seyahatname", "Risale-i Garibe" gibi konuşmayı yansıtan Arap harfli metinlerinde "alma, kardaş, kangı, dahı" şeklinde kaydedilmiş olması neyi göstermektedir?
Soru 2
Arapçadan alınan ve asli şekli "avret" olan kelimenin, +cIk ekini aldığında bazı metinlerde "avratçık" şeklinde yazılması aşağıdakilerden hangisiyle açıklanabilir?
Soru 3
I. -DI görülen geçmiş zaman eki
II. +(s)I teklik üçüncü şahıs iyelik eki
III. -IcI fiilden isim yapma eki
IV. +ArU yön eki
V. -sUn teklik üçüncü şahıs emir eki
Yukarıdakilerden hangileri, Osmanlı Türkçesi dönemindeki düz ünlülü ekler arasında yer alır?
Soru 4
Osmanlı Türkçesi metinlerinde geçen "aşrı, birbiri, gezcek, çevrilmek" kelimelerinde görülen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 5
Osmanlı Türkçesindeki tiftik < teftik; çivirmek < çevirmek; cendire < cendere örneklerinde görülen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 6
Osmanlı Türkçesindeki gavur < kafir; badişah < padişah; dürlü < türlü örneklerinde görülen ses olayı aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 7
Osmanlı Türkçesinde genellikle "cim+ye" harfleriyle yazılan ek ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi/hangileri doğrudur?
I. Bu ek bir isimden isim yapma ekidir.
II. Bu ekin "çim+ye", "çim+vav", "cim+vav" şeklinde yazılabildiği de görülmektedir.
III. Bu ek "-ıcı, -ici, -ucu, -ücü" şeklinde okunmalıdır.
IV. Bu ek bir fiilden isim yapma ekidir.
Soru 8
I. Ekin imlası ünsüzle biten kelimelerden sonra "ye" ile, ünlüyle biten kelimelerden sonra "sin+ye" iledir.
II. Bu ek bazı eserlerde özellikle iç ses konumunda bulunduğu zaman yuvarlak tabanlardan sonra "ötre" veya "vav" ile yazılır ve dudak uyumuna bağlıdır.
III. Ancak bu ek birkaç örnek dışında hep düz ünlülüdür.
Burada özellikleri verilen ek aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 9
Dilin doğal gelişim süreci içinde bir sözlükbirimin bir biçimbirime dönüşmesi olarak tanımlanan sürece ne ad verilir?
Soru 10
Kelimeye küçültme ve sevgi bildirme anlamını katmak isteyen bir kişinin kullanması gereken ek aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 11
Fiilin yapılış tarzını vurgulayan isimlerini yapan, fiilden isim türeten ek hangisidir?
Soru 12
Kılış bildiren geçişli fiillere geldiğinde fiildeki anlama ‘yaptırma’ işlevi katan, fiildeki hareketin ikinci bir özneye yaptırıldığını ifade eden eklere ne ad verilir?
Soru 13
Geçişli fiillere getirilerek fiili yapanı bilinmez hâle getirilen, yani fiili pasif/edilgen hâle sokan eklere ne ad verilir?
Soru 14
Olumsuz yeterlik eki aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 15
Türkçede çokluk kategorisini morfolojik yolla teşkil etmekte kullanılan morfem hangisidir?
Soru 16
Türkçede birinci şahıs teklik iyelik eki hangisidir?
Soru 17
İlgi hali birinci şahıs zamirlerinde hangi ek ile kurulur?
Soru 18
Aşağıdaki eklerden hangisi fiilden isim türetme ekidir?
Soru 19
Aşağıdaki cümlelerde yer alan fiillerden hangisi edilgen çatılıdır?
Soru 20
Aşağıdaki fiillerden hangisinde dönüşlülük söz konusu değildir?