XIX. YÜZYIL TÜRK DÜNYASI - Deneme Sınavı - 9

Rusya’da 1907 yılı ortasından itibaren ortaya çıkan baskı döneminde Rusyalı Türk aydınlarının faaliyetleri kısıtlandı.

İstanbul’a gelip yerleşen Rusyalı aydınlar içinde en tanınmışı Yusuf Akçura’dır.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

1905-1907 yılları arasında Rusya’daki hürriyet ortamında Rusya Müslümanlarının siyasi ve kültürel örgütlenmelerinde büyük katkılar sağlayan Y. Akçura, “Rusya Müslümanları İttifakı” adlı siyasi oluşumun ortaya çıkmasında başat bir rol oynadı.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Ayaz İshakî, 1900’lü yılların başından beri inkılâpçı bir oluşumun liderliğini yaptı.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Sibiryalı Abdürreşid İbrahim kendisi gibi Rusya Müslümanlarından olan Troyskili Ahmed Taceddin’le beraber Teârüf-i Müslimîn (1910-1911) adında bir dergi çıkardı. Bu, Tatarların Rusya dışında çıkardıkları ilk dergiydi.Doğru cevap ''E'' şıkkıdır.

Semerkand’da müftü Mahmud Hoca Behbudî (1874-1919), 1914’te İstanbul’a geldi ve izlenimlerini “Seyahat Hâtıraları” adlı uzun yazı dizisi halinde yayınladı.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

1905’teki Rus Devrimi Rusya’yı temelden sarstığı sıralarda Kazan Tatarları 353 yıldan beri Rus yönetimi altında bulunuyorlardı.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

1905-1907 yılları arasında Rusya Tatarları, Müftülüğün eski haklarının iade edilmesi için mücadele ettiler.Doğru cevap ''D'' şıkkıdır.

Rusya Müslümanlarının asıl siyasi hareketleri 1904 yılı sonundan itibaren başladı. Doğru cevap ''E'' şıkkıdırç

Japonlarla olan savaşın kötü gitmesi üzerine 1904 yılı başında Rusya’nın her tarafında huzursuzluklar ve terör faaliyetleri baş gösterdi.Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.

Kazan, Kırım ve Kafkasya’dan gelen vekiller, Oka suyu açıklarında 15 Ağustos 1905 tarihinde ilk kongrelerini gerçekleştirdiler.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

16-21 Ağustos 1906’da yapılan kongreye çok sayıda (700-800 kişi) kişi geldi.Doğru cevap ''E'' şıkkıdır.

İshakî ve arkadaşları, okul yıllarında Kazan’da gizlice kurdukları “Şakirdlik” örgütünü Orenburg’da geliştirerek “Hürriyet” adında yeni bir siyasi örgüt oluşturdular.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Tercüman 1905’e kadar tek Müslüman yayın organı oldu.Doğru cevap ''E'' şıkkıdır.

Rusya’da Kazan Tatarcasıyla yayınlanan ilk gazete Kazan Muhbiri idi.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

Müslüman tarihçileri için Tatar, Cengiz Han Moğolları anlamına gelmekteydi.Doğru cevap ''A'' şıkkıdır.

Kazan Üniversitesi, 1804’te, Rusya’nın dördüncü üniversitesi olarak kuruldu.Doğru cevap ''D'' şıkkıdır.

Rusça dersini okutacak öğretmenler yetiştirmek için 1876’da Kazan’da Öğretmen
Okulu (Uçitel’skaya Şkola) açıldı.Doğru cevap ''B'' şıkkıdır.

1890’da yapılan bir düzenlemeyle imamların Rus dilini bilmesi zorunluluğu getirildi.

Avrupa medeniyetiyle olan temas sonucunda ortaya çıkan modern Tatar edebiyatının öncüsü olarak Kayyum Nâsırî gösterilir.Doğru cevap ''C'' şıkkıdır.