XIV-XV. YÜZYILLAR TÜRK DİLİ

Köktürkçedeki “kapıg” kelimesi günümüz Türkiye Türkçesinde “kapı” olarak devam etmiştir.

"dirįġā" kelimesinin karşılığı, ‘yazık, eyvahlar olsun’dur.

"fikr" kelimesinin karşılığı ve görevi, ‘etmek yardımcı fiili’dir.

"ĥūrilerden bu sözi işitdüm vurdum bardaġumı śıdum daħı uyandum gördüm kim bardaġum śınuķ yatur bu ol bardaķdur didi ħaberde gelür kim ķaçan ramażān ayı gelse uçmaķ ķapuların açarlar ŧamu ķapuların yaparlar" şekline başlayan metin "MİFTĀHU’L-CENNE"dir.

śı kelimesinin karşılığı ‘kırmak’tır.

ögey kelimesinin karşılığı ‘üvey’dir.

"… olmaġa başladı meger dirse ħan dirleridi bir bigüŋ oġlı ķızı yoġıdı śoylamış görelüm ħanum ne śoylamış" şeklinde başlayan eser "DEDE KORKUT KİTABI"dır.

"Torġay"  kelimesinin karşılığı ‘çayır kuşu, toygar’dır.

"Cılasun" kelimesinin karşılığı ‘kahraman, babayiğit’dir.

"...ve ‘ibādet ider ramażān ayında ol kişiye uçmaķ ķapuların açarlar, ŧamu ķapuların baġlarlar daħı şeyŧānları baġlarlar. ya’ni ķomazlar kim ol kişileri azduralar ħaberde gelür kim ķaçan ramażān ayı gelse ‘arş ve kürsį firişteleri eydürler źį-sa’ādet muĥammed ümmetinüŋ kim ĥaķ te’ālā anlara ne kerāmetler virür bu ay içinde ve daħı ay u güneş yılduzlar gice ve gündüzler" şeklinde cümleleri olan eser MİFTĀHU’L-CENNE'dir.

Bedevi kelimesi "göçebe, çölde yaşayan" anlamına gelmektedir.

Cılasun kelimesi ‘kahraman, babayiğit’ anlamına gelmektedir.

Görk kelimesi ‘güzellik, iyi huy’ anlamına gelmektedir.

Server kelimesi ‘baş, başkan, ulu’ anlamına gelmektedir.

Yil kelimesi ‘yel, rüzgar’ anlamına gelmektedir.

Dirdi "söylerdi" anlamına gelmektedir.

Genc "hazine"  anlamına gelmektedir.

Düşmen "düşman" anlamına gelmektedir.

Renc "zahmet" anlamına gelmektedir.

Ulu "büyük" anlamına gelmektedir.

Baĥr kelimesi "deniz" anlamına gelmektedir.

Hergiz kelimesi "asla, katiyyen" anlamına gelmektedir.

Suheyl ü Nevbahar dil incelemesi:

(< Far.) ‘yazık, eyvahlar olsun’

Doğru cevap A’ dır.

[taŋrı] Bu kelimenin imlasında özellik vardır. /ŋ/ unsuzu, bu metinde de olduğu gibi Eski Anadolu Türkçesi metinlerinde büyük çoğunlukla sadece “kef ” harfi ile yazılmaktadır. Ancak, “taŋrı” kelimesi yine bu metinde de olduğu gibi bazı eserlerde “ng” şeklinde (nun+kef) yazılmaktadır. Dini bir kavram olan bu kelimenin Eski Uygur Türkçesinden sonra Arap harflerine geçildiği dönemde kural haline gelen “nun+kef ” yazımın değiştirilmemiş şekli olarak düşünmek doğrudur. Yani bu özel kelimenin yazılışında eski yazım kuralına bağlı kalınmıştır. Doğru cevap A’ dır.