aofsorular.com
TDE302U

XIV-XV. YÜZYILLAR TÜRK DİLİ

5. Ünite
Soru 1
Aşağıdaki cümlelerden hangisinde "dilek-istek bildiren teklik kişi" eki kullanılmıştır?
Soru 2
Aşağıdakilerden hangisi çokluk kişi ekidir?
Soru 3
Aşağıdakilerden hangisi "gelecek zamanın hikayesi" için kullanılan eklerden biridir?
Soru 4
Aşağıdakilerden hangisinde "geniş-şimdiki zaman teklik kişi bildirme" eki kullanılmıştır?
Soru 5
Aşağıdakilerden hangisi İsim-fiil eklerinden biridir?
Soru 6
Aşağıdakilerden hangisinde “görülen geçmiş zaman sıfat fiil eki” kullanılmıştır?
Soru 7
Aşağıdakilerden hangisinde "zaman zarf-fiil" eklerinden biri kullanılmıştır?
Soru 8
Aşağıdakilerden hangisinde "isimden isim" yapan eklerden biri vardır?
Soru 9
Aşağıdaki kelimelerden hangisinde "fiilden isim" yapan bir ek kullanılmıştır?
Soru 10
Aşağıdakilerden hangisinde dönüşlülük eki kullanılmıştır?
Soru 11
Bugün «Dilek-İstek Kipleri» başlığı altında verilegelen «Emir», «İstek», «Dilek-Şart» ve
«Gereklilik» kiplerini, Eski Anadolu Türkçesinde fonksiyonları itibarı ile ayrı ayrı müstakil şekillerde gösterebilmek oldukça güçtür. Bu kiplerin hepsinde «bir şeyin yapılmasının, ben tarafından istenmesi” vardır. Aynı ek, hem emir, hem istek, hem gereklilik vs. bildirebilmektedir.

Yukarıdaki bilgilere göre istek-emir kiplerinin farklı fonksiyonlar ifade edebilmesi için aşağıdaki özelliklerden hangisi geçerli sayılamaz?

Soru 12
"İlâhî alnında ne yazayın didi" ifadesinin bildirdiği durum aşağıdakilerden hangisidir?
Soru 13
Aşağıdaki ifadelerden hangisi "dilek-istek bildirir" bir yapıdadır?
Soru 14
"bu medhi çûn hakınca diŋlemişdüm / aluban hem bilemce gizlemişdüm;
fakruŋ evvel bilmişidük adını / sora sora şimdi bulduk dadını; içüŋüz şarâbı
kim halk içdügi vaktın siz susamışduŋuz; peygamberüŋ katına vardum yârenlerile
oturmışıdı; lîkin husrev ol kızuŋ atasın ve kardaşın öldürüp dururdı"

Yukarıdaki parçadaki fillerin kaçında duyulan-farkına varılan geçmiş zamanın hikayesi eki bulunmaktadır?

Soru 15
"okıdumdı ferhengnâme sözin / ki sa’dî düzüpdür pes eksiksizin (Ferheng); dir imiş
ben döşedidüm döşegi / dirilürken ölüp ‘üzeyr eşegi (Harname); hâlinden sordılar kanda varduŋdı (MC); siz bilürsiz peygamberüŋüz muhammedden soŋra dünyâda ne günâhlar ne hatâlar kılduŋuzdı (MC); gözgüye bakdıyıdı yûsuf meger (ŞH.Yus.)"

Yukarıdaki parçada yer alan fillerin kaçı görülen geçmiş zamanın hikâyesini bildirmektedir?

Soru 16
"bildüŋ gelen geçer imiş bidüŋ konan göçer imiş / ‘ışk şerbetin içer imiş her kim bu
ma’nîden tuyar (Yun.Em.); dilkü eyitdi yalıŋuz ol iş degül dahı eydürmiş kim bir ayrugıla düzildi (Mrzb.); baŋa bî-’akldur ve hîle-bâzdur ve mekkâredür ve sehhâredür ve kâzibdür dirlerimiş (KVz.)"

Yukarıdaki parçadaki fillerin kaç tanesi geniş zamanın rivayetini bildirmektedir?

Soru 17
Sıfat-fiil ekleri fiillerin, zamana bağlı isim ve sıfat şekilleridir. Aşağıdaki eklerden hangisi sıfat-fiil eklerinden biri değildir?
Soru 18
Aşağıdaki eklerden hangisi isimden fiil yapan eklerden biridir?
Soru 19
Aşağıdaki yapım eklerden hangisi fiilden fiil yapan eklerden birisidir?
Soru 20
Eski Anadolu Türkçesine ilişkin aşağıda verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?