XIV-XV. YÜZYILLAR TÜRK DİLİ

Patlayıcı ünsüzler, boğumlanma noktasında patlayarak şekillenen ünsüzleri Süreksiz ünsüzlerin patlayarak şekillenme özelliğinden dolayı aldıkları addır: B, C, Ç, D, G, G, K, K, P, T ünsüzleridir. Sızıcı ünsüzler, boğumlanma noktasında hava akımının sürtünme ve sızma yolu geçebileceği dar bir geçitte şekillenen ünsüzlerdir. Sürekli ünsüzlerin bir bölümüdür: F, Ğ, H, J, S, Ş, V, Z ünsüzleridir. Sızıcılaşma, herhangi bir nedenle patlayıcı ünsüzlerin değişmesidir. Bu bir kural değildir.

 

Ünlü geçiştirmesi denir.

Köktürkçedeki bol- fiilinin başındaki ünsüz diğer lehçelerde korunmuş olmasına karşın Oğuzcada kaybolmuştur. Eski Anadolu Türkçesi metinlerini diğer Orta Türkçe lehçelerinden ayıran en önemli özelliklerden biri de bu kelimenin başındaki ünsüzün düşmesidir. Yine kelime başındaki (y) sesi, kendinden sonra dar ünlü geldiyse Azerbaycan sahasında olduğu gibi, Anadolu sahasında da düşmektedir.

Ömrüm yıldızı ( ömrim ılduzı – Ömrümün yıldızı karardı.)

Bulunma hali, bir yerde uzunca ya da bir süre için kalmayı, beklemeyi gösterir.

A seçeneğinde ‘’anlarunla’’ birliktelik anlamı veren vasıta halidir. C seçeneğinde ‘’anın’’ sebeb bildirir. D seçeneğinde ‘’südiyle’’ araç ilgisi kuran vasıta halidir. E seçeneğinde ise ‘’bir ile’’ karşılıklı yapılan iş belirtilir. B seçeneğinde vasıta hali yoktur; ‘’dünyâca’’ kelimesinde kadar anlamı veren eşitlik hali kullanılmıştır.

Gelecek zaman.( Dön – iser – siz )