XIV-XV. YÜZYILLAR TÜRK DİLİ - Deneme Sınavı - 12

Yönelme Hâli (dative)
+ (y) A

Bulunma Hâli (locative)

+ d A

Ayrılma Hâli (ablative)

+ d A n

Vasıta Hâli (instrumental)

+ (I) n
+lA

Köktürk yazıtlarında ‘’Oğuz’’ adı, Bilge Kağan’ın ağzından yer almaktadır. Bu yazıtlarda pek çok Türk boyunun adı verilmiş olsa da Bilge Kağan, Oğuz adını Türk adı ile anar. (Türk, Oğuz beyleri, dinleyin!)

Divan-u Lügati’t Türk ( Kaşgarlı Mahmut )

Kitab-ı Feraiz Oğuzların kendi lehçeleri ile üretilmiş karışık dilli eserlerden biridir. Anadolu Oğuzcasında daha sonra hiç görülmeyen özellikler bulunmaktadır.

Kelime başında b-> v- değişmesi gözlenir. ( ber- > vir -) Kaşgarlı Mahmut’un Oğuzca olarak belirttiği özelliklerden değildir.

Bayındıroğulları diye bir beylik , Anadolu Selçuklularının yıkılmasından sonra kurulan beyliklerden biri değildir.

Behçetü’l-Hadayık Fi-Mev’izetü’l-Hakayık

Mevlana Celaleddin Rumi

Yazarı belli değildir. Asıl adı Kitâb-ı Dedem Korkut Alâ Lisân-ı Tâife-i Oğuzândır.

Süleyman Çelebi

Oğuzca kendi özelliklerine dayanarak Anadolu’da yazı dili hâline gelmiştir. Bu süreç şu ana dönemlerden oluşmaktadır:

Doğru cevap C’dir.

Orta Asya lehçelerini temsil eden bu özelliklerden bazıları şunlardır:

Doğru cevap A’dır.

Behcetü’l-Hadayık Fi-Mev’izetü’l-Hakayık: Anadolu Selçukluları döneminden kalan en eski eserlerdendir. Arapça ve Farsça çeşitli vaaz kitaplarından yararlanılarak Nâsırüddin b. Ahmed b. Muhammed tarafından telif edilmiştir. Yazılış yeri ve tarihi kesin olarak belli olmamakla birlikte, yapılan incelemeler XII. yüzyılın sonu ile XIII. yüzyılın başında Anadolu’da yazılmış olabileceğini göstermektedir. Henüz yeni yazı dili olmaya başlayan Oğuzca ile yazılmış olan bu ve buna benzer birkaç Anadolu metninin dili, kendisinden sonra yazılanlara göre biraz farklıdır. Hem Anadolu Oğuzcasında standartlaşacak özellikler hem de o coğrafyaya gelmeden önce yaşanılan Harezm ve Horasan yöresindeki Oğuzların ağız özellikleri bir arada kullanılmıştır. Türk dili tarihi açısından son derece önemli bir metindir. Doğru cevap B’dir.

Mevlâna eserleri: Dîvân-ı Kebîr, Mesnevî, Fîhi Mâfîh, Mektubât, Mecâlis-i Seb’a ve Türkçe beyit ve ibareleridir. İbtidâ-Nâme, Sultan Veled’in eseridir. Doğru cevap D’dir.

Gülşehrî’nin Eserleri:
Felek-nâme: Dinî içerikli, Farsça yazılmış bir mesnevidir.
Kerâmât-ı Ahî Evrân: Daha önce Feleknâme adlı kitabında işlediği bazı konuların genişletilerek oluşturulmuş bir mesnevidir. 167 beyittir. 1301’den sonra yazılmıştır.
Kudûrî Tercümesi: Henüz bulunamamış bir eseridir.
Arûz-ı Gülşehrî: Farsça olarak yazılmış 16 varaklık küçük bir eserdir.
Mantıkuttayr: Gülşehrî’nin ve o dönemin en önemli eserlerinden biridir. Ferîdüddîn-i Attâr’ın aynı adı taşıyan Farsça eserinin özgün ve serbest bir dille Türkçeye yapılmış tercümesidir. 1317 yılında tamamlanmıştır. 4300 beyittir.

Doğru cevap B’dir.

Verilen eserler Ahmed-i Daî’ye aittir. Doğru cevap E’dir.

Bazı metinler harekeli, bazıları ise harekesiz yazılmıştır. Sadece bazı yerlerin harekelendiği metinler de vardır. Yanlış olarak ifade edilen ilk seçenektir. Doğru cevap A’dır.

Ünlü Kalınlaşması -i->-ı-: isig>ısıg, silig>sılıg (KE)