XI-XIII. YÜZYILLAR TÜRK DİLİ

Kısasü’l-Enbiya Harezm Türkçesi döneminin ilk eseridir. Nasiru’d-din bin Burhanu’d-din ar-Rabguzi tarafından 1310-1311 yılında yazılıp Nasiru’d-din Tok Buga’ya sunulan Farsça bir eserin Türkçeye uyarlanmış hâlidir. Peygamber kıssalarını konu alan eser-de Rabguzi, dini konuları edebi bir dille nakletmiştir.

Eserin Londra’da bir, Saint Petersburg’da altı, Paris’te bir, Bakü’de bir ve İsveç’te iki nüshası vardır. Kazan’da birkaç defa basılmıştır. En eski nüshası Londra British Museum Add. 7851’de muhafaza edilen nüshasıdır.

koldılar ‘istediler’ : +lar, -dı, kol- (< kol-dı+lar).

yıgaçındın ‘ağacından’ : +dın, +ın, yıgaç (< yıgaç+ın+dın)

Tokkuz ayda kèdin, Muharram ayında Du-şanba kün kèçesi Salih paygambar anadın tugdı.

Dokuz ay sonra, Muharrem ayında Pazartesi gününün gecesi Sâlih peygamber doğdu.

Eser, dünya ve ahirette mutlu olmak için gerekli Müslümanlık bilgilerinin el kitabı gibidir. Üslubu gayet sade ve açıktır.

Eserin Londra’da bir, Saint Petersburg’da altı, Paris’te bir, Bakü’de bir ve İsveç’te iki nüshası vardır.

Nehcü ’l-Faradis, onar fasıllı dört baptan meydana gelmektedir. Birinci bap Hz. Peygamberi, ikinci bap dört halifeyi, üçüncü bap ehli beyti ve dört imamı, dördüncü bap Allah’a hoş gelmeyen amelleri anlatır. Doğru cevap A'dır.

Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan Cennetlerin Açık Yolu Mahmud bin ‘Ali tarafından 1357-1358 yıllarında yazılmıştır.  Doğru cevap D'dir.

Cennetlerin Açık Yolu adlı eserin İstanbul (Yeni Cami Kütüphanesi), Paris, Kazan, Kırım’da nüshaları bulunmaktadır. Yeni Cami nüshası tam ve harekeli olması bakımından önemlidir. Yeni Cami nüshası 1956’da János ECKMANN tarafından tıpkıbasım olarak yayınlanmış, Ali Fehmi KARAMANLIOĞLU ise eserin dil özellikleri üzerinde durarak metnin bir kısmının yazı çevrimini yapmıştır.  Doğru cevap E'dir.

Eserin İstanbul (Yeni Cami Kütüphanesi), Paris, Kazan, Kırım’da nüshaları bulunmaktadır. Yeni Cami nüshası tam ve harekeli olması bakımından önemlidir. Paris nüshası baştan ve sondan eksiktir. Yeni Cami nüshası 1956’da János ECKMANN tarafından tıpkıbasım olarak yayınlanmış, Ali Fehmi KARAMANLIOĞLU ise eserin dil özellikleri üzerinde durarak metnin bir kısmının yazıçevrimini yapmıştır. Eserin tamamının yazıçevrimi 1984’te yayımlanmıştır.

Nebilerin kıssası Harezm Türkçesi döneminin ilk eseridir. Nasiru ’d-din bin Burhanu’d-din ar-Rabguzi tarafından 1310-1311 yılında yazılıp Nasiru ’d-din Tok Buga’ya sunulan Farsça bir eserin Türkçeye uyarlanmış hâlidir.

Eserin Londra’da bir, Saint Petersburg’da altı, Paris’te bir, Bakü’de bir ve İsveç’te iki nüshası vardır. Kazan’da birkaç defa basılmıştır. En eski nüshası Londra British Museum Add. 7851’de muhafaza edilen nüshasıdır. Öbürlerine göre daha iyi bir durumdaki bu nüsha Kaare GRØNBECH tarafından tıpkıbasım olarak 1948’de Kopenhag’da basılmıştır.

“yıgaçındın” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı  ‘ağacından’dır. Açılımı ise +dın, +ın, yıgaç (< yıgaç+ın+dın) şeklindedir.

“èkegüdin” kelimesinin günümüz Türkçesindeki anlamı ‘ikisinden’dir. Açılımı ise +din, +egü, èki (< èk+egü+din) şeklindedir.

“yemürdi” kelimesinin günümüz Türkçesinde anlamı ‘devirdi’dir. Açılımı ise -di, yemür- (< yemür-di) şeklindedir.

“munda” kelimesinin günümüz Türkçesinde anlamı ‘sıkıntıda’dır. Açılımı ise +da, mun (< mun+da) şeklindedir.

Türk edebiyatındaki kırk hadis çevirilerinin ilk örneği olan Nehcü ’l-Faradis Mahmud bin ‘Ali tarafından 1357-1358 yıllarında yazılmıştır.

Eser onar fasıllı dört baptan meydana gelmektedir.

Nehcü’l-Faradis’in İstanbul (Yeni Cami Kütüphanesi), Paris, Kazan, Kırım’da nüshaları bulunmaktadır. Yeni Cami nüshası tam ve harekeli olması bakımından önemlidir.