Web Yayıncılığında Yenilikler

Bireysel ve kurumsal kullanıcılara bilgilerine her yerden ulaşım ve yedekleme fırsatı sağlayan sistemlere bulut bilişim adı verilmektedir. Bulut bilişim hizmetleri, web servisleri aracılığıyla internet üzerinde veri depolayan ve aynı zamanda ortak bilgi paylaşımına izin veren hizmetlerdir. Bulut bilişim, hard disk, yazılım, donanım gibi gereksinimlerin uzaktan kullanılarak çözülmesidir. Örneğin bulut bilişim uygulamaları ile resim, belge, müzik, video gibi ortamlar başka bilgisayarlardan çalıştırılabilir. Böylece internet bağlantısının olduğu her yerden bu ortamlar verimli bir şekilde kullanılabilmektedir.

Bulut bilişim sağlayıcıları; Servis olarak yazılım (SaaS), Servis olarak platform (PaaS), Servis olarak altyapı (IaaS) olmak üzere üç temel modele göre hizmet sunmaktadır.

Yazılım hizmeti (SaaS) ile kullanıcılar başka bir yazılıma gerek duymadan, sadece internet sağlayıcıları üzerinden bulutta bulunan verilere ve aynı zamanda uygulamalara ulaşabilmektedir. IaaS (Servis olarak altyapı) ve PaaS (Servis olarak Platform) modellerinin üstünde şekillen bu dağıtım modeli, kullanıcıların gerekli altyapıyı ve platform üstünde belirli uygulamaları kullanmalarını sağlar. Burada kurumların ihtiyaç duyduğu yazılımlar bu hizmeti veren kurumun sunucularında tutulur. Kullanıcılar bu yazılımı sunucular üzerinde uzaktan çalıştırabilirler. Böylece kullanıcılar; çok küçük bir bedel karşılığında, herhangi bir lisans ücreti veya daha sonraki yama ve diğer güncelleme sorunlarından etkilenmeksizin bu hizmetten yararlanabilirler. Bir başka ifadeyle; bütün veriler uygulamalar ve işlemler bulut üzerinde yer alır ve kullanıcılar internet üzerinden bunlara erişebilirler. Yazılım hizmetine (SaaS) örnek olarak Google Apps, Innkeypas, Quickbooks Online, Limelight Video platform, Salesforce.com ve Microsoft Office 365 verilebilir.

Servis sağlayıcı, yeni uygulamaların geliştirilmesini ve çalıştırılabileceği bir ortamı, bununla birlikte tamamlayıcı servisleri ve gerekli teknolojik altyapıyı bir hizmet olarak sunar. Bulut hizmeti veren kurumun altyapısında çalışan bir uygulamanın geliştirilmesini ve bu kurumun sunucuları üzerinden hizmet verilebilmesini sağlar. Bu servis, internet üzerinden donanımı, işletim sistemini, depolama birimini ve ağ kapasitesini kiralamak olarak düşünülebilir. Bazı platform hizmetleri, elinde bulundurduğu sunucu ve depolama kaynaklarını otomatik olarak uygulama talebini karşılayacak şekilde kaynak kullanımının ölçeklenmesine izin verir. Test ortamlarının kullanılması için idealdir. Özellikle uygulama geliştiriciler için uygun bir platform sağlar. Platform hizmeti sağlayıcılarına örnek olarak; Amazon Elastic Beanstalk, IBM Bluemix, Cloud Foundtry, Heroku, Force.com, EngineYard, Mendix, Google App Engine, Microsoft Azure ve OrangeSpace verilebilir.

Altyapı hizmeti (IaaS) temel olarak bulut sağlayıcıları, sunucuları, fiziksel ve sanal makinalar olarak sunarlar. Kurumların depolama aygıtı, bilgisayar ağı ve sunucu gibi ihtiyaçlarını hizmet olarak sunan bulut bilişim hizmetidir. Altyapının bir bulut bilişim servisi olarak sunulması modelinde, kullanıcı ihtiyacı olan işlemci, depolama, ağ kaynağı ve diğer temel bilişim kaynaklarını kendisi yapılandırabilmekte ve bunların üzerinde ihtiyacı olan işletim sistemi ve uygulamaları kurabilmektedir. Ancak kullanıcının altyapı üzerinde yönetimi ve tam bir kontrolü bulunmamaktadır. Bulut bilişim firmaları altyapı hizmetini bilgi işleme temeli üzerinde yani ayrılan ve tüketilen kaynak miktarının ücrete yansıtılması şeklinde faturalandırır.

Dijital kullanıcıların uzaktan çalışma, maliyeti azaltma, teknoloji kullanımından daha fazla verim alma, merkezîleşme, mobil cihazlardan erişebilme gibi ihtiyaçlarına bulut bilişim teknolojileri ile çözüm sunulmaktadır. Bulut bilişim çözüm türleri; genel bulut, özel bulut, hibrit bulut ve topluluk bulut olmak üzere dörde ayrılmaktadır.

Genel bulut, şirketinizin tüm bilgi işlem faaliyetini üçüncü parti şirketlerin kurduğu altyapı üzerinde kiralayacağınız kaynaklar üzerinde yürütmenize yönelik bir çözümdür. Gmail örneğinde olduğu gibi çok iyi yönetilen bir e-posta hizmetinden yararlanmanız mümkündür. Genellikle kullandığın kadar öde sistemiyle çalışır ve aylık ya da kullandıkça ödemeye dayalı bir ücretlendirme söz konusudur. Örneğin Amazon AWS ve Google gibi genel bulut sağlayıcıları kendi altyapılarını işletir ve sadece internet aracılığıyla erişim sunar.

Özel bulut, daha çok büyük şirketler ve veri güvenliğini önemseyen şirketler için kendi bulut ortamını kurmasını sağlar. Şirketinize özel bulut çözümü ile performansı iyileştirmek, verimliliği artırmak ve altyapınızı modernleştirmek için kaynakları şirkete özel bir yapı oluşturur. Bu bulut dışarıya kapalı ancak şirket içinde ortak kullanıma açıktır. Örneğin bir bankanın bilişim servisi bu hizmeti sadece kendi kuruluşunun merkezi ve şubeleri için sağlayabilir.

Hibrid bulut, özel bulut ile genel bulutun birlikte kullanımı denilebilir. Bu farklı bulutlar birbirine bağlıdır ve çoklu yerleştirme modellerine olanaklar sunar. Örneğin şirketler kelime işlemci programının genel kullanılması konusunda genel bulut, kurumsal kullanımlar için ise özel bulutu tercih ederek hata tolerans derecelerini yükseltir.

Bulut bilişimin avantajları; düşük donanım maliyeti, düşük yazılım maliyeti, anında güncelleme, sınırsız depolama kapasitesi, artırılmış veri güvenliği, işletim sistemleri arasında geliştirilmiş uyum, artırılmış dosya formatı uyumu, çevrim içi etkili grup çalışması olarak sıralanabilir.

Büyük veri; veri büyüklüğü (volume), hız (velocity), doğrulama (verification), çeşitlilik (variety), değer (value), değişkenlik (variability) ve görselleştirme (visualisation) bileşenleri ile incelenir.

Bulut bilişim ve büyük veri çözümleri tüm dünyada önem kazanmakta ve her gün daha da yaygınlaşmaktadır. Büyük verinin şirketlere sağladığı faydalar, verimlilik, yaratıcılık, üretkenlik, Karar verme mekanizmasının değişimi, talep tahminleri şeklinde sıralanabilir.

Fiziksel nesnelerin birbiriyle ve daha büyük sistemlerle bağlantılı olduğu iletişim ağıdır. Günümüzde veri sağlayan pek çok araçtan söz etmek mümkündür. Her gün kullanılan nesnelerin içine çipler, sensörler ve iletişim modülleri yerleştirilerek, çevrim içi ağ oluşturulmaktadır. Böylece insanları çevreleyen ekosistem içinde her şey verileştirilmektedir. Bununla sensörlerin kablolu ya da kablosuz bağlantıları yoluyla iletişim kurabilen aygıtların birbirlerine bağlanabilmeleri sağlanmıştır. Birbirine bağlanan ve birbiriyle haberleşen bu cihazların artması ile birlikte veri patlaması oluşmaktadır ve bunun sonucunda da büyük veri oluşmaktadır. Bu verileri depolamak ve erişime sunmak kadar analizi için de veri madenciliği ve metin madenciliği gibi yeni yaklaşımlar ve yöntemler geliştirilmiştir.

Büyük veriden bilgi keşfi olarak da tanımlanabilir. Veri madenciliği, veriden modeller geliştirmek, ilgi çekici yapılar ve yinelenen temalar bulmak vb. için istatistik, yapay zeka, bilgisayar bilimi gibi çeşitli bilim dallarından algoritmalar kullanmaktadır. Veri içindeki kullanışlı enformasyonu ve mümkün, anlamlı ve kullanışlı ilişkilerin bulunabilmesi için veri tabanı enformasyonunu analiz edebilen bütün teknolojileri bir araya getirmektedir. Böylece ilişkileri ve modelleri analiz etmek amacı ile gizli olan enformasyon ayrıntılı teknikler kullanılarak keşfedilir.

Kurum ve kuruluşlar çok büyük metin verilerine sahip olmalarından dolayı bu metinleri analiz etme gereği duymaktadır. Bu çözümlemenin getirdikleri kolaylıklar ise yazılı dokümanların otomatik çevrilmesi, soru-yanıt makineleri, otomatik konuşma ve komut alma, konuşma sentezi, konuşma üretme, otomatik metin özetleme, bilgi sağlama olarak özetlenebilir. NLP, yapay zeka (bilgi gösterimi, planlama, akıl yürütme vb.) biçimsel diller kuramı (dil çözümleme), kuramsal dilbilim ve bilgisayar destekli dilbilim, psikoloji gibi pek çok farklı alanda geliştirilmiş kuram, yöntem ve teknolojileri bir araya getirir.

Son yıllarda veri yönetim sistemlerine ilişkin ortaya çıkan yeni bir sınıftır. Yapısal sorgulama dili olan SQL’e göre önceden belirlenmiş bir kayıt yapısı gerektirmeden farklı tip ve büyüklüklerdeki veriyi başarı ile saklamakta ve bu veriler içinde arama yapılmasına olanak tanımaktadır. Bu veri tabanı tasarımları yapısal dağınıklığa izin vermesinin karşılığında daha fazla işlem ve depolama alanı gerektirir. Günümüzde geleneksel veri tabanı çözümlerinin yeterli olmamasından dolayı artık NoSQL sistemler kullanılmaktadır.

MapReduce ve HDFS mimarilerini kullanan Java ile geliştirilmiş açık kaynak kodlu bir kütüphanedir. Bir depolama sistemi ve dağıtılmış işleme araçlarını içeren büyük veri altyapısı olarak tanımlanabilir. HDF (Hadoop Distributed Files) sayesinde büyük veriyi daha küçük kümelere bölerek bu kümeleri başka makinelere paylaştırmaktadır. Böylece veriler yedeklenmekte, veri kaybı önlenmiş olmaktadır. Hadoop, veri miktarının çok büyük boyutlarda olduğunu, bu nedenle taşınamayacağını ve olduğu yerde analiz edilmesi gerektiğini de kabul etmektedir. Kesin yanıtların gerekmediği birçok alanda ilişkisel veri tabanından daha hızlıdır.

Tüm ekibin görev, dosya ve fikirlerini paylaşımlı platformda paylaşabilmesi, Görev ve belgeler üzerinde gerçek zamanlı iş birliğinin yapılması, Takım koordinasyonu için zamandan tasarruf sağlanması, Uzun görüşme ve toplantılara gerek kalmadan çalışma durumuyla ilgili süreçlerin takibi, IOS ve Android mobil uygulamalar üzerinden de erişim sağlanabilmesi şeklinde sıralayabiliriz.

Google Suite, iCloud, Evernote, Office 365, Dropbox, Microsoft Azure popüler olarak kullanılmaktadır.

Gmail, Hangouts, Takvim, Google+, Drive, Dökümanlar, E-Tablolar, Formlar, Slaytlar, Google Site, Yönetici Konsolu, App Kasası şeklinde sıralanabilir.