WEB YAYINCILIĞI - Deneme Sınavı - 6

Bireysel ve kurumsal kullanıcılara bilgilerine her yerden ulaşım ve yedekleme fırsatı sağlayan sistemlere bulut bilişim adı verilmektedir. Türkçe “Bulut bilişim” ve “Bulut teknolojisi” olarak adlandırılan “Cloud computing” terimi, 1960’larda John McCarhty’nin hesaplama işlemlerinin gelecekte geniş kamusal ağlar üzerinden gerçekleşeceği fikri ile ortaya çıkmıştır. “Bulut Teknolojisi”, ortak kullanılan kaynaklar üzerinde, ihtiyaca göre ölçeklenebilen, anında kullanıma hazır, kaynak ataması ve yönetimi kolay yapılabilen bilgi ve iletişim servisleri olarak tanımlanmaktadır.

Yazılım hizmeti (SaaS) ile kullanıcılar başka bir yazılıma gerek duymadan, sadece internet sağlayıcıları üzerinden bulutta bulunan verilere ve aynı zamanda uygulamalara ulaşabilmektedir. IaaS (Servis olarak altyapı) ve PaaS (Servis olarak Platform) modellerinin üstünde şekillen bu dağıtım modeli, kullanıcıların gerekli altyapıyı ve platform üstünde belirli uygulamaları kullanmalarını sağlar.

Cevap servis olarak platform (PaaS). Servis sağlayıcı, yeni uygulamaların geliştirilmesini ve çalıştırılabileceği bir ortamı, bununla birlikte tamamlayıcı servisleri ve gerekli teknolojik altyapıyı bir hizmet olarak sunar. Bulut hizmeti veren kurumun altyapısında çalışan bir uygulamanın geliştirilmesini ve bu kurumun sunucuları üzerinden hizmet verilebilmesini sağlar. Bu servis, internet üzerinden donanımı, işletim sistemini, depolama birimini ve ağ kapasitesini kiralamak olarak düşünülebilir.

Altyapı hizmeti (IaaS) temel olarak bulut sağlayıcıları, sunucuları, fiziksel ve sanal makinalar olarak sunarlar. Kurumların depolama aygıtı, bilgisayar ağı ve sunucu gibi ihtiyaçlarını hizmet olarak sunan bulut bilişim hizmetidir. Altyapının bir bulut bilişim servisi olarak sunulması modelinde, kullanıcı ihtiyacı olan işlemci, depolama, ağ kaynağı ve diğer temel bilişim kaynaklarını kendisi yapılandırabilmekte ve bunların üzerinde ihtiyacı olan işletim sistemi ve uygulamaları kurabilmektedir.

Platform hizmeti sağlayıcılarına örnek olarak; Amazon Elastic Beanstalk, IBM Bluemix, Cloud Foundtry, Heroku, Force.com, EngineYard, Mendix, Google App Engine, Microsoft Azure ve OrangeSpace verilebilir.

Yazılım hizmetine (SaaS) örnek olarak Google Apps, Innkeypas, Quickbooks Online, Limelight Video platform, Salesforce.com ve Microsoft Of- fice 365 verilebilir.

Genel bulut, şirketinizin tüm bilgi işlem faaliyetini üçüncü parti şirketlerin kurduğu altyapı üzerinde kiralayacağınız kaynaklar üzerinde yürütmenize yönelik bir çözümdür. Gmail örneğinde olduğu gibi çok iyi yönetilen bir e-posta hizmetinden yararlanmanız mümkündür. Genellikle kullandığın kadar öde sistemiyle çalışır ve aylık ya da kullandıkça ödemeye dayalı bir ücretlendirme söz konusudur. Örneğin Amazon AWS ve Google gibi genel bulut sağlayıcıları kendi altyapılarını işletir ve sadece internet aracılığıyla erişim sunar.

Özel bulut, daha çok büyük şirketler ve veri güvenliğini önemseyen şirketler için kendi bulut ortamını kurmasını sağlar. Şirketinize özel bulut çözümü ile performansı iyileştirmek, verimliliği artırmak ve altyapınızı modernleştirmek için kaynakları şirkete özel bir yapı oluşturur. Bu bulut dışarıya kapalı ancak şirket içinde ortak kullanıma açıktır. Örneğin bir bankanın bilişim servisi bu hizmeti sadece kendi kuruluşunun merkezi ve şubeleri için sağlayabilir.

Bulut bilişimin özellikle firmalar için önemli yararları genel olarak şu şekilde özetlenebilir:

Maliyetlerden Tasarruf: “Kullandığın kadar öde” yöntemi ile müşterilere en verimli şekilde bilgi teknolojileri hizmetlerinin kullanılmasını ve tahsis edilmesini sağlamaktadır. Böylece bu yöntem ile önceden kestirilebilir aylık operasyon giderleri yönetimi kolaylığı sağlanabilir ve maliyetten çok yüksek miktarda maliyetten tasarruf elde edilebilir.Geliştirilmiş Verimlilik ve

Ölçeklenebilirlik:Müşteriler sanallaştırma ve otomasyon teknolojileri sayesinde, altyapı kullanımındaki verimsizlikleri ortadan kaldırabilmekte ve büyük ölçekte inşa edilen merkezî altyapılar sayesinde “sürümden kazanma” getirisine ortak olabilmektedir. Ayrıca müşteriler “esnek” bilgi teknolojileri kaynaklarına büyük miktarda sermaye harcaması olmadan erişebilmektedir. Böylece bulut bilişimin firmalar için oldukça kazançlı bir yatırım olduğu söylenebilir.

Profesyonel Ataklık (Çeviklik): Bilişim kaynaklarının etkin kullanımı sayesinde firmaların ihtiyaçlarını etkili bir şekilde karşılayabilen hızlı ve atak bilişim kaynakları sunmaktadır.

Ana Yetkinliklere Yönlenme: Bilişim departmanı çalışanlarının yazılım dosyalarını “yamalama” veya donanım iyileştirme gibi sorunlar yerine daha önemli konulara yoğunlaşmasını sağlamaktadır. Böylece bili- şim çalışanlarını bu tür zaman alıcı işlerden kurtararak onların asıl odaklanması gereken görevlere yönelmesini sağlayacaktır.

Bilgi Teknolojileri Otomasyonu: Bilgi teknolojileri hizmetleri artık elektrik ve su dağıtım hizmetleri veren kamu kuruluşlarına benzer hâle gelmektedir. “Kullandığın kadar öde”, “Her zaman hazır” ve “Yüksek seviyede otomatik hizmet” tanımları artık bilgi teknolojileri hizmetleri için de kullanılabilmektedir.

Evrensel Kaynak Erişimi: Bilgi teknolojileri kaynakları tümüyle merkezileştirildikçe yer, araç ve şebekeden tamamen bağımsız bir yapı oluşmaktadır. Bu sayede herhangi bir zamanda, herhangi bir yerden ve herhangi bir cihaz ile özel veya kamuya açık internet ağları kullanılarak evrensel kaynaklara erişilebilmektedir.

Standartlaşma ve Kontrol: Merkezîleşme sayesinde, donanım, yazılım ve içerik çok daha kolay bir şekilde kontrol edilebilmekte ve güncellenebilmektedir. Merkezî depolama ve kolaylaşan denetim biçimi sayesinde veri güvenilirliği artmaktadır.

Velocity (Hızı): Verinin ortaya çıkışı ve gerçek zamanlı işlenmesinin analizinin hızlı olmasıdır. Örneğin, coğrafik konum olarak müşterinin nerede olduğuna dayanılarak yapılan bir promosyon teklifi; müşteri o noktadan geçtikten sonra müşteriye ulaşırsa teklifin başarılı olma şansı oldukça düşük olacaktır. Bu bağlamda verilerin doğru zamanda müşteriye ulaşması çok önemlidir. Ayrıca daha hızlı üreyen veri, o veriye muhtaç olan işlem sayısının ve çeşitliliğinin de aynı hızda artmasını tetikler.

“Dijital sertifika” olarak da bilinen SSL sertifikası
iki işleve sahiptir:
• Web sitesi kimliğini doğrular (böylece ziyaretçilerin sahte bir sitede olmadıkları garantilenir).
• Aktarılan verileri şifreler.
Netscape tarafından geliştirilen ve standart hâle gelen SSL sertifikası, bilginin şifrelendirilerek gönderilmesini ve sadece doğru adreste deşifre edilebilmesini sağlar. SSL’in tarihine bakıldığında güvenlik açıklarından dolayı SSL 1.0 sürümünün piyasaya sürülmediği görülmektedir. 1996 yılında 3.0 versiyonunun ortaya çıkarılmasıyla hemen hemen bütün internet tarayıcılarının desteklediği bir standart hâline gelmiş ve çok geniş uygulama alanları bulmuştur.

Virüs ve tehlikeli yazılım bulaştırma ihtimali yüksek olan siteler genellikle şunlardır:
• Çok fazla bilinmeyen siteler,
• Bahis siteleri,
• Cinsel içerikli siteler,
• Korsan yazılım indirilen sitelerdir.

İnternet üzerinden güvenli işlem yapmak için uyulması gereken bazı kurallar vardır. Bu kurallar
aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• İyi bilinen, güvenilir sitelerden işlem yapılmalıdır.
• Başka bir internet sayfası üzerindeki ya da e-posta ile gelen bağlantılardan değil de
doğrudan internet adresi yazılarak alışveriş sitesine bağlanılmalıdır.
• Her türlü sahte site tehdidine karşı dikkatli olunmalıdır. Örneğin bankalardan geldiği
iddia edilen şüpheli e-postalar alındığında bankanın çağrı merkezi aranıp durum bildirilmelidir.
• Alışveriş, interaktif bankacılık gibi işlemlerde internet kafe gibi internetin ortak kullanıldığı alanlar kullanılmamalıdır.
• Ödeme sayfasının güvenli site (HTTPS) olduğu mutlaka kontrol edilmelidir.
• Ödeme yaparken kişisel bilgiler (kullanıcı adı, hesap numarası veya şifre gibi) veya kredi kartı gibi bilgiler girilirken sanal klavye kullanılmalıdır.
• İnternetten yapılan ödemeler, mutlaka kredi kartı hesap özetinden kontrol edilmelidir.
• Alışverişlerde sanal kredi kartı kullanmaya çalışılmalı ve bu kartın limiti kontrol edilmelidir.
• İnternet bankacılığı için kullanılan parola banka çalışanları dâhil kimseyle paylaşılmamalıdır.

3DES, AES, Blowfish, IDEA ve RC4 simetrik şifreleme algoritmalarındandır. Ancak Verisign SSL sertifikası alınabilecek kurumlardan biridir. Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Wildcard – Bir alan adını ve sınırsız sayıda alt etki alanlarını kapsar. Örneğin:
www.alanadiniz.com
alanadiniz.com
altalan1.alanadiniz.com
altalan2.alanadiniz.com

Özetle, bir web sitesi SSL sertifikasına sahipse dört görsel işaret vardır:
• Adres linkinin sonundaki yeşil asma kilit
• HTTP yerine HTTPS ön eki
• Bir güven mührü
• Yeşil bir adres çubuğu ile kurumun adının yazılması (Genişletilmiş doğrulama ile SSL sertifikasının düzenlenmesi durumunda)

HTML kodlarının arasına istemci tabanlı kod gömülmesi yoluyla kullanıcının tarayıcısında istenen istemci tabanlı kodun çalıştırılabilmesi olarak tanımlanan bir güvenlik açığıdır.

Servis Reddi: Bir veya birden fazla DNS sunucusuna çok sayıda yinelenen sorgu gönderilerek ağ hizmetlerinin kullanılamaz hâle gelmesini amaçlayan bir saldırı türüdür.

Site Yönetimi:
cPanel şifresi değiştirilebilir.
FTP hesapları yönetilebilir.
Disk ve transfer kullanımları görüntülenebilir.
Tüm dosya işlemleri yapılabilir.
Dosyalar korunabilir.
Alt alan adları yönetilebilir.
Mysql veri tabanları eklenip silinebilir.
İstenilen IP’ler engellenebilir.
Phpmyadmin yöneticisi kullanılabilir.
Yedekleme işlemleri yapılabilir.

Uygulama Katmanlı Saldırı (Application Layer Atak):
Slowloris
Sıfırıncı Gün (Zero-day) DDoS attacks (Sıfırıncı Gün DDOS Atağı)