WEB OKURYAZARLIĞI

1960’lı yılların başında ABD Savunma Bakanlığına bağlı ARPA (Defense Advenced Research Project Agency) İleri Düzey Savunma Araştırma Projeleri Kurumunun ortaya attığı fikirlerin neticesinde hayatımıza giren internet, farklı sistemleri birbirine bağlayan elektronik iletişim ağıdır. Doğru cevap A’dır.

İnternet farklı sistemleri birbirine bağlayan bir elektronik iletişim ağıdır. Buna göre A ve B seçenekleri doğru olur. Ayrıca çeşitli protokollere göre bilginin paketler hâlinde sistemler arasında aktarılmasını ve etkileşimini sağlayan yapıdır. Bünyesinde sistemler arasındaki iletişimi sağlamak amacıyla verileri düzenlemeye yarayan, standart olarak kabul edilmiş kurallar dizisi şeklinde birçok farklı protokolü barındırmaktadır. Sahip olduğu protokoller, sistemler arasında iletişim için mesajlaşma kurallarını belirleyen dilidir. Bu dilleri kullanarak sistemler birbiriyle farklı kurallar içinde ağ içinde haberleşmektedir. Buna göre C ve D seçenekleri de doğru olur. IP adresi ise her bir cihazın internete bağlanmasını sağlayan internet protokolüdür. Bu nedenle internet ortamına girecek her cihaz bir IP adresine ihtiyaç duyar. Buna göre E seçeneği yanlış olur. Doğru cevap E’dir.

Ağ üzerinde sunulan hizmetlerin kullanıcı tarafında görülebilmesi için bu sistemlerin arka planında birçok farklı uygulamaya ihtiyaç duyulmaktadır. Kullanıcıların ağ sunucuları üzerinde yer alan zenginmetin işaretleme dili ile hazırlanmış sayfaların açıp okunmasına olanak sağlayan bu yazılımlara tarayıcı (browser) denilmektedir. Bu uygulamalar ile sistemler arasında belli kurallar içinde hareket eden veriler bizler için anlamlı hâle gelmektedir. Doğru cevap B’dir.

İlk grafiğe dayalı tarayıcı olan Mosaic, internet tarihi açısından ağdan bilgiye erişimi kolaylaştıran önemli bir gelişme olarak 1993 yılında Marc Andreessen ve ekibi tarafından geliştirilmiştir. Doğru cevap B’dir.

Web sayfaları ve bünyesinde biçimlendirilen zengin içerik ögeleri bağlantı (hyperlink) adı verilen geçiş imkânı ile birbiriyle ilişkili hâle getirilmektedir. Doğru cevap E’dir.

Web sitesinin, internet üzerindeki yerini belirleyen URL (Uniform Resource Locator) olarak isimlendirilen bir adresi vardır. Bu adres, internette bir kaynağın yerine işaret eden özel karakter dizgisinden oluşmaktadır. Ağlara bağlı cihazların, ağ üzerinden birbirleri ile veri alışverişi yapmak için kullandıkları bu adresler, artık rakamsal gösterimler yerine daha anlaşılır alan adı (domain name) denilen gösterimlerle ifade edilmektedir. Doğru cevap C’dir.

Web 1.0 içeriğin ağı, Web 2.0 iletişimin ağı, Web 3.0 bağlamın ağı ve Web 4.0 ise nesnelerin ağı olarak tanımlanmaktadır. Buna göre A, B, C ve D seçenekleri yanlıştır. E seçeneğinde verilen Web 5.0 ise düşüncelerin ağı olarak tanımlanmaktadır. Web 5.0 Düşüncelerin ağı, insan ve makine etkileşiminde sınırların ortadan kalktığı ve aracısız şekilde iletişimin gerçekleştiği bir ağ örgüsüdür. Doğru cevap E’dir.

Web 4.0 nesnelerin ağı, insanların ve makinelerin ortak bir şekilde kendi aralarında ve birbirleriyle güçlü, sağlam bir bağ kuracağı ve akıllı etkileşimler gerçekleştirebileceği ağ yaklaşımı ön plandadır. Günlük hayatımızda kullandığımız birçok farklı nesne ile sahip oldukları algılayıcılar (RFID, NFC, sensörler) üzerinden farklı iletişim teknikleriyle (Wifi, Wimax, Zigbee, Bluetooth, Kızıl Ötesi) bilgi alışverişi yapabilmekte, isteklerimiz için konuşabilmek-tedir. Web 4.0 ile bu özel iletişim kuralları içindeki okuma/yazma etkileşiminin ötesinde, ağda Web 3.0’daki anlamsal sürece dâhil olarak, bağlama özgü kararlar alınabilmekte ve sürekli etkileşim hâlinde olunarak yeni bir web anlayışından söz edilmektedir. Doğru cevap A’dır.

Web 5.0 düşüncelerin ağı uygulaması ile nesnelerin ağından düşüncelerin ağına doğru bir yönelim başlamıştır. Böylece insan makine etkileşiminde sınırların kalkacağı ve aracısız iletişimin gerçekleşebileceği öngörüsü hakimdir. Doğru cevap D’dir.

Web 3.0 bağlamın ağı  uygulamaları kullanıcı alışkanlıklarını da dikkate alarak, kullanıcıya özgü yapılandırılmış içerik ve hizmetlere zaman, mekân ya da ortam kısıtlaması olmadan erişebilmeyi sağlar. Doğru cevap C’dir.

Web okuryazarlığının “yazma” beceri ve yetkinlikleri; içeriğin belli bir düzen içinde görsel sunumu için “tasarım (design)”, içeriğin ulaşılabilir ve erişilebilir şekilde oluşturulması, organize edilmesi ve paylaşılması için “düzenleme (compose)”, düzenlemelerin ağ ortamında var olabilmesi için “kodlama (code)”, içeriklerin geliştirilebilmesi ve yeniden gözden geçirilebilmesi için “düzeltme (revise)”, var olan içeriklerin yapılandırılması ve yeniden tasarımı “karma (remix)” şeklindedir. Soruda verilen tanım kodlamanın tanımıdır. Doğru cevap C’dir.

Web, İnternet üzerinde yayınlanan birbirleriyle bağlantılı zengin-metin dokümanlarından oluşan bir bilgi sistemi hizmetidir.

İnternet fikri ilk olarak 1969 yılında ABD’nin savunma sistemi ARPANET (The Advanced Research Projects Agency Network) projesi kapsamında dört ayrı üniversitedeki ana bilgisayarların birbirine bağlanması ile hayata geçmiştir.

Grafiğe dayalı ilk tarayıcı aşağıdakilerden Mosaic'tir.

"https://www.anadolu.edu.tr" web adresi gösteriminde "sayfa yolu" yoktur. 

Sayfa yolu alan adından sonra gelen eklentiden oluşur . "https://www.anadolu.edu.tr/sinavlar şeklinde verilen bir adreste sayfa yolu alan adından sonra gelen "sinavlar" eklentisidir .

"İçeriğin Ağı" olarak adlandırılan web teknolojisi Web 1.0'dır.

Kullanıcıya özgü yapılandırılmış içerik ve hizmetlere zaman, mekân ya da ortam kısıtlaması olmadan erişebilmeyi sağlayan Web uygulaması Web 3.0'dır.

Düzenleme web okur yazarlığının “okuma” beceri ve yetkinliklerinden biri değildir.

Ağda sunulan birçok farklı kaynaktan elde edilen bilginin daha anlamlı hâle getirilmesi için bütünleştirilmesi işlemine sentezleme denir.

Arama, web okur- yazarlığının “yazma” beceri ve yetkinliklerinden biri değildir.