WEB GRAFİK TASARIMI - Deneme Sınavı - 5

Brush (Fırç aracı görsel üzerinde boyama imkânının sağlandığı bir araçtır.

Masaüstü yayıncılık kavramının ilk kullanımı, 1985-87’li yıllara kadar uzanmaktadır. Indesign programını geliştiren Adobe firması başta olmak üzere, Apple, Quark, Aldus, Linotype gibi firmalar da bu terimi benimsemiş ve ilerleyen süreçte masaüstü yayıncı- lık temellerini atan yazılımsal teknolojiler de bu firmaların çalışmaları neticesinde hayat bulmuştur.

Sayısal yayıncılık kavramı ile kastedilen i, söz konusu materyalin sayısal ortamda (bilgisayar sistemleri ile) tasarlanıp düzenlenmesinin yanısıra, yine sayısal ortamda yayına sunulmasıdır. Bu açıdan baktığımızda, e-kitap, e-dergi gibi, özellikle basılı sürümü olmayan yayınlar tam anlamıyla sayısal yayıncılık süreçlerinin ürünü olarak kabul edilmektedir.

Indesign programı, anlaşılacağı üzere masaüstü yayıncılık çalışmaları kapsamındaki, yayın sayfalarının tasarlanması ve düzenlenmesi gibi işlemler için kullanılmaktadır.

Indesign programı, öncelikli olarak kendi dosya uzantısı olan .INDD uzantısını desteklemekle beraber, ayrıca şablon formatı olan .INDT ve önceki sürümlerine yönelik olarak .IDML uzantılarını da desteklemektedir. Ayrıca Indesign programı sayesinde, .SWF ve .EPUB gibi uzantılara sahip sayısal yayınlar da dışa aktarılabilmektedir. .MAX 3DSMAX program uzantısıdır.

Application Bar’ın altında sunulan Control Panel, seçili durumdaki araç ya da çalışma alanı nesnesi ile ilgili değiştirip düzenleyebileceğiniz temel özellikleri ve ayarlamaları gö- rüntüleyen bir bileşendir. Tools Panel (Araçlar Paneli): Indesign programı ortamında varsayılan olarak sol tarafta sunulan Tools Panel yardımıyla, sayfa tasarım ve düzenlemesine ilişkin bütün araçlara ulaşılabilmektedir. Document Window (Doküman Penceresi): Document Window, aktif anlamda çalışmakta olduğunuz doküman içeriğinin görüntülendiği, programın orta arayüzü- dür. Eğer birden fazla çalışma açık durumda ise, bu çalışmalar arası geçişleri de yine bu orta alanda gerçekleştirebilirsiniz. Panels (Paneller): Indesign programı ortamındaki çalışmalarda kullanılabilen ve tasarım / düzenleme işlemlerine yönelik çeşitli araçlar sunan bazı ek paneller de, varsayılan olarak programın sağ tarafında kullanıcılara sunulmaktadır. Application Bar (Uygulama Çubuğu): Indesign programı penceresinin üst kısmında, çeşitli menü ve alt seçeneklerin sunulduğu, Application Bar adlı bir çubuk bulunmaktadır. Indesign programında aktif olarak çalışılmakta olan doküman üzerinde gerçekleştirilebilecek temel işlemler bu menüler aracılığıyla yapılabildiği gibi, yine sayfa tasarım ve düzenlemesine yönelik özellik ve işlevlere de buradan ulaşılabilmektedir.

Yayıncılık sektörü kapsamında olmak üzere, üzerinde çalışılan materyalin sayfa düzenine mizanpaj adı verilmektedir. Mizanpaj kelimesi, yayıncılık sektöründe halen yaygın bir şekilde kullanıldığından dolayı, ünitenin bundan sonraki içeriğinde de, sayfa düzeninin karşılığı olarak kullanılmış olacaktır.

Tipik bir Indesign belgesinde söz konusu olan sınırlar (başka bir deyişle kılavuz çizgileri), çizgi renkleri ile birlikte şu şekildedir:

- Siyah çizgi: Forma ve sayfa,

- Macenta çizgi: Kenar boşluğu,

- Mor çizgi: Sütun,

- Kırmızı çizgi: Taşma payı,

- Mavi çizgi: Bilgi (alanı).

İlgili çizgilerden kırmızı ve mavi renkli olanlar yeni bir çalışma / belge oluştururken ya da isteğe bağlı ayarlamalar, işlemler sırasında görüntülenmektedir.

Gap Tool (Boşluk Aracı): Bu araç ile belge alanında yer alan farklı nesneler arasındaki boşlukları daha ölçülü bir şekilde ayarlayabilirsiniz. Page Tool (Sayfa Aracı): Page Tool genel olarak belge alanında isteğe bağlı şekilde farklı sayfa boyutları oluşturmak için kullanılmaktadır. Pen Tool (Tükenmez Kalem Aracı): Bu araç, belge alanında serbest çizimler yapabilmenizi sağlamaktadır. Söz konusu araç, fare ile yapılabilecek sürükle – bırak mantığına dayalı çizimler yerine, daha önce yapmış olduğunuz çizimlere geometrik oranlamalar yaparak daha ölçülü ve hassas çizimler yapabilmenize olanak sağlayacak işlevler sunmaktadır. Line Tool (Çizgi Aracı): Bu araç ile belge alanına çizgiler çizilebilmektedir. Scissors Tool (Makas Aracı): Scissors Tool ile belge alanındaki çizgiler kapsamında oluşmuş yolları istediğiniz noktalardan kesebilirsiniz.

Dışa Aktarma (Export), Adobe InDesign programında kendi formatında gerçekleştirilmiş olan çalışmaları, farklı dosya formatlarında (.pdf, .jpeg, .png vs.) kaydedilebilmesine imkân sağlayan bir işlevdir. Save as özelliği ise, Adobe InDesign programında 2 farklı kayıt seçeneği sunmaktadır ki bu uzantılar aynı zamanda programın kendi dosya uzantılarıdır. Bunlar: .indd ve .idml uzantılarıdır.

Sayısal Yayınlama Temel olarak sayısal ortamda görüntülenip okunabilecek bir yayının, söz konusu ortamda oluşturulması / sunulması yaklaşımına sayısal yayınlama adı verilmektedir.

Photoshop programı, adından özellikle sayısal fotoğraf işleme çalışmalarında ve hatta fotoğraf manipülasyon – fotomontaj çalışmalarında sıklıkla söz ettirmektedir.

Photoshop varsayılan olarak neredeyse bütün resim dosyaları türlerini desteklemekle birlikte, kendi dosya uzantısı olan .PSD ve. PSB uzantıları üzerinden de çalışmaktadır.

Photoshop programı her ne kadar şu an için piyasanın hâkimi durumunda olsa da, tıpkı diğer görsel tasarım – düzenleme programlarında olduğu gibi alternatifleri olan bir programdır. Örneğin, 8. Ünitede bahsi geçen GIMP adlı ücretsiz program, özellikle Linux işletim sistemi kullanıcıları tarafından tercih edilen bir programdır. Bunun dışında Corel firması tarafından sunulan Paint Shop Pro programı da Photoshop alternatifi olarak kabul edilmektedir. Yine Affinity Photo, Pixlr, Photoscape gibi programlar da çeşitli alternatifler olarak kullanıcılara sunulan diğer programlardır. Adobe Illustrator vektör işleme programıdır.

Application Bar’ın tam altında yer alan Control Panel, seçilmiş olan araç ya da görsel nesnesi ile ilgili değiştirip düzenleyebileceğiniz temel özellikleri ve ayarlamaları görüntülemektedir. Bu panel sayesinde istediğiniz aracı – nesneyi ya da araçlar – nesneler bütününü seçtikten sonra, araç – nesneye bağlı özellik ve işlevleri ekrana getirebilir ve gerekli düzenlemeleri gerçekleştirebilirsiniz.

Move Tool (Taşıma Aracı): Aktif çalışma ortamında seçilen nesne veya nesnelerin taşıma işlemini gerçekleştirmek için bu aracı kullanabilirsiniz.

Rectangular Marquee Tool (Dikdörtgen Seçim Aracı): Aktif çalışma ortamında üzerinde düzenleme yapılacak alanların seçilmesi için kullanılır.

Lasso Tool (Kement Aracı): Bu aracı, çizim alanında yer lan nesneleri, serbest çizim yapar gibi seçim alanları oluşturarak seçebilmek için kullanabilirsiniz.

Quick Selection Tool (Hızlı Seçim Aracı): Aktif çalışma ortamındaki nesne veya nesnelerin düzenleme için daha pratik bir şekilde seçilmesini sağlamaktadır.

Crop Tool (Kesme Aracı): Bu araç, aktif çalışma alanındaki nesnelerin kesilerek düzenlenmesi adına kullanılmaktadır.

History Brush Tool (Tarih Fırça Aracı): Bu araç ile aktif çalışmanız üzerinde boyama işlemi gerçekleştirir gibi, üzerinden geçilen alanları çalışmanın ilk haline (geri) dönüştürmeniz mümkündür.

Clone Stamp Tool (Klon Damga Aracı): Bu araç, aktif çalışmada belirlenen bir bölümü, yine çalışmada yer alan uygun başka bir alana klonlayarak aktarmak ve bu şekilde rötuşlama yapmak amacıyla kullanılmaktadır.

Spot Healing Brush (Nokta Düzeltme Aracı): Genel olarak aktif çalışma ortamında rötuş yapmak adına kullanılan bu araç ile çalışmanın piksel – doku özellikleri izin verdiği sürece etkili bir şekilde nesneleri yok etmek mümkün olmaktadır.

Eyedropper Tool (Damlalık Aracı) ile herhangi bir nesnenin herhangi bir noktasındaki rengi kullanmak üzere alabilirsiniz.

Blur Tool (Bulanıklaştırma Aracı): Aktif çalışma ortamında ilgili alanlar üzerinde bulanıklık efekti uygulamak için kullanılabilmektedir.

Dodge Tool (Soldurma Aracı): Bu araç ile aktif çalışma ortamındaki ilgili alanların rengini solgun hale getirebilirsiniz. Aynı aracın altında yer alan Burn (Yakma) aracı ile söz konusu etkinin tersini yaratarak renkleri koyulaştırabilir, Sponge (Sünger) aracı ile de renklerin çok daha fazla soluk hale gelmesini sağlayabilirsiniz.

Image Trace (Görüntü İzleme), Adobe Illustrator programına ait imajı vektöre döndürmeye yarayan işlevdir.

Eğer aktif çalışma ortamında renk geçişleri odaklı bir efekt uygulamak istiyorsak, Tools (Araçlar) bileşeni altındaki Gradient Tool (Değişken Renk Aracı) gibi araçları kullanabilirsiniz. Yine Blur (Bulanıklaştırma), Dodge (Soldurma) gibi alternatif araçlar yardımıyla da aktif çalışma alanında boyama gerçekleştirir gibi renk odaklı düzenlemeler uygulayabilirsiniz.