WEB GRAFİK TASARIMI - Deneme Sınavı - 21

Bilgisayar mühendisi Tim Berners-Lee (1954), 1989 yılında
Web’i bulmuş, Hipermetin İşaretleme Dili’ni
geliştirerek (1990) Dünya Çapında Ağ Sistemi’ni
kurmuştur. Yanı sıra Web’in geliştirilmesi ve web
standartlarının oluşturulması amacıyla Dünya Çapında
Ağ Birliği’ni (W3C) yapılandırmıştır (1994).

Grafik tasarımın bilgisayar ile buluşması,
1960’da gerçekleşir.
• William Fetter (1928-2002), bilgisayar
grafikleri (computer graphics) terimini bulmuştur
(1960). Boeing Havacılık’ta sanat
yönetmeni olan Fetter, kokpitlerin geliştirilmesi
amacıyla ekransız bilgisayar kullanarak
ilk kez 3D insan figürü çizimleri yapar.
• Ivan Sutherland (1938), insan-bilgisayar
etkileşimli ilk tasarım programını yazar ve
uygular (1963). Bu bağlamda, diğer bazı
önemli gelişmeler de şunlardır:
• Bill Atkinson (1951), Apple için MacPaint
programını yazar (1984).

• CorelDRAW grafik tasarım projesi 1989’da
kullanılmaya başlanır.
• Photoshop programı 1990’da kullanılmaya
başlanır.
• Muriel Cooper (1925-1994), MIT (Massachusetts
Institute of Technology) bünyesinde,
gerçek zamanlı 3D bir ortamda, geniş
tipografik tasarım olanakları sağlayan ve
“enformasyon peysajları’’ adını verdiği bir
arayüz geliştirir (1994).
• Hakon Wium Lie (1965), W3C bünyesinde.
CSS’yi (Basamaklı Stil Şablonları) icat
eder (1994).
• Tim O’Reilly (1954), O’Reilly Media bünyesinde
Web 2.0’ yi (İkinci Nesil İnternet
Sistemi) tanımlar (2004).

Doğru cevap D'dir.

Fotoğraf, 1827 yılında icat edilmiştir. Ancak, fotoğraf adı kullanılmamakla
birlikte fotoğraf tekniği, Tiphaigne de La Roche’un (1722-1774), Giphantie (1760)

adlı romanında fantastik bir işlem olarak betimlenmiştir. Dünyanın ilk nükleer denizaltısı

Nautilus (1951), adını Jules Verne’in (1828-1905) Denizler Altında Yirmibin Fersah (1870)

adlı bilim-kurgu romanında anlatılan denizaltı aracından almıştır. Çağımızda, İnternet

kullanıcılarının rutin ortamı olan siber uzay ve sanal gerçeklik teknolojileri, William
Gibson’un (1948), Neuromancer (1984) romanında tanımlanmıştır. Bu durum bilgisayar

ve web için de geçerlidir.Elektrik mühendisi Vannevar Bush (1890-1974),
“Düşünebileceğimiz Gibi” (1945) başlıklı gelecekçi denemesinde, donanım ve yazılım

uzantıları ile birlikte “Memex” adlı bir makineden söz eder, bu, bir bilgisayardır: “Gelecekte

bir çeşit mekanize özel dosya ve kütüphane olan, bireysel kullanım için bir araç olduğunu

varsayalım. Bu araca bir ad lazım, haydi bulalım, “Memex” diyelim...

Web ve hipermetin, edebi bir tasarım olarak, Jorge Luis Borges’in (1899-1986), Yolları Çatallanan
Bahçe (1941) başlıklı öyküsünde betimlenmiştir. Öyküdeki “Yolları Çatallanan Bahçe”, aslında
bir romandır, biçim ve içerik olarak fantastik bir yapıya sahiptir.

Doğru cevap A'dır.

WEB GRAFİK TASARIM KALİTE
FAKTÖRLERİ

Bir web projesi için grafik tasarım fonksiyonel
kalite faktörlerini şöyle sıralayabiliriz:
• Web grafik tasarım alanında sık sık geçen ve
Bill Gates’e (1955) ait “İçerik kraldır!’’ ifadesi
(1996), daima gündemde tutulmalıdır.
Zayıf, hatalı ya da eksik bir içerik, sitenin
güvenilirliğini zedeler.
• Bauhaus üyelerinden Ludwig Mies van der
Rohe’nin (1886-1969) ‘’Ne kadar az o kadar
iyi’’ ifadesi (1947), daima gündemde tutulmalıdır.
• Grafik tasarımı, web sitesinin ait olduğu
kişi, kurum ve kuruluşun gerçek imajını
yansıtmalıdır.
• Web sitesinin grafik tasarımı ve stili, bireysel
ya da kurumsal kimliğin ve stilin bir uzantısı
olarak düşünülmelidir.

• Grafik tasarımı, web sitesinin işlev ve amacını
anlaşılır ve yalın bir şekilde yansıtan bir
estetik geliştirmeli ancak yalınlık ve sıradanlık
arasındaki fark ayırt edilmelidir.
• Bir web sitesinin grafik tasarımı, “özgün’’ olmalıdır.
• Web grafik tasarımının enerji kaynağı, hayal
gücüdür. Dolayısıyla, taklit uygulamalardan
kaçınılmalıdır.
• Bir web sitesinin başarısı, tıklanma sayısıyla
doğru orantılıdır. Ziyaretçi, bilinçli bir kullanıcı
ya da rastlantısal bir gezgin olabilir.
Her koşulda grafik tasarımın özgünlüğü,
empatinin garantisidir.
• Web’de navigasyon hızı daima ön planda gelir.
Bu nedenle site içi ve site dışı erişim ve
kullanılabilirliği yavaşlatıcı tasarım unsuru
ve sunumlarından kaçınılmalıdır. Sanatsal
gösterişten uzak durulmalı, genel olarak yo-

ğun ve çok yer kaplayan görsel, animasyon,
müzik ve ses efektleri ile sıkıcı, karmaşık
açıklama metinleri kullanılmamalıdır.
• Grafik tasarım, mobil uyumlu olmalıdır.
• Web sitesi, bütününde dengeli ve düzenli
bir görünüm sergilemelidir.
• Kullanıcı arayüzü, ekstra bir reklam panosu
ya da ekranına benzer. Bu nedenle kullanıcıya
cazip gelecek şekilde düzenlenmelidir.
• Tasarımda her türlü yazı kolayca okunabilmelidir.
Bu nedenle yazı fontu ve puntosu
gibi tipografik seçimler yaparken, standart
seçimlere önem verilmeli, öykünmeden kaçınılmalıdır.
• Grafik tasarım için kullanılan metinlerde,
uzun cümlelerden, gereksiz ifadelerden,
karmaşık terminolojiden, görece kelime
oyunlarından, herkesin bildiği varsayılan
anlaşılmaz kısaltmalardan (acronym) kaçınılmalıdır.
• Yazı ve zemin ilişkisi açısından ve sitenin
bütününde renk kullanımı, algı ve tercih
açısından çok önemlidir. Bu nedenle renk
seçimi ve kombinasyonu, genel olarak hoşa
gidecek şekilde düzenlenmeli, web sitesinin
işlev ve amacı ile uyumlu olmalıdır.
• Genel olarak renk konusu, her bir proje için
ayrı bir araştırma konusudur. Renk ikonografisi
ve renk psikolojisi bize yardımcı olabilir.
Yanı sıra klasik grafik tasarım örnekleri
ile ilgili başarılı web tasarım örneklerini incelemek
yararlıdır.

• Web kullanıcıları, birbirlerinden çok farklı
yapı ve profillere sahiptir. Herkes aynı zekâ
düzeyi, bilgi ve deneyime sahip değildir.
Dolayısıyla web grafik tasarımı, ‘’kullanıcı
dostu’’ bir anlayışla düzenlenmelidir. Menüde,
yardım, arama, site haritası, sıkça
sorulan sorular gibi bölümler bulunmalı,
gerekli ve sorunsuz ulaşılan içsel ve dışsal
linkler verilmelidir.
• Grafik tasarım planlamasında, engelli internet
kullanıcılarının gereksinimleri gözetilmelidir.
• Web grafik tasarımı, ritmik bir şekilde
günceli temsil eder. Bu nedenle web grafik
tasarımcı, sanatsal trendleri, teknolojik gelişmeleri,
reklâm sektöründeki yenilikleri
yakından ve bilinçli olarak takip etmeli ve
değerlendirmelidir. Kısacası demode donanım,
yazılım ve tasarım, demode vizyon
demektir.
• Kaliteli bir web grafik tasarımcısı olmak
için dijital okur-yazarlık formasyonuna sahip
olunmalıdır.

Doğru cevap D'dir.

WEB GRAFİK TASARIM KALİTE
STANDARTLARI
Web grafik tasarım, bir iletişim ve hizmet sektörüdür.
Buna göre, J.Cox ve B.G.Dale, kalite standartlarını,
“Amacın netliği, tasarım, erişilebilirlik,
hız, içerik, müşteri hizmeti” olarak sıralamaktadır.

Doğru cevap E'dir.

Web grafik tasarım ile ilgili fonksiyonel ve
sektörel kalite faktörleri, teknik ve estetik olarak
uluslararası sistem standartlarına göre interaktif bir
şekilde tanımlanır ve geliştirilir. Bu konuda başlıca
iki kuruluş, W3C (World Wide Consortium/
Dünya Çapında Ağ Birliği) ve ISO’dur (International
Organization for Standardization/Uluslararası
Standartlar Organizasyonu).

Doğru cevap C'dir.

Seo Optimizasyon Standartları
SEO (Search Engine Optimization / Arama
Motoru Optimizasyonu), bir web sitesinin optimizasyon
işlemleri anlamına gelir. Seo işlemlerinin
amacı, bir web sitesinin, arama motorlarındaki konumunun
araştırılması ve iyileştirilmesidir. Başarılı
bir web sitesi, Google ya da Yandex gibi arama
motorlarında üst sıralarda çıkar. Bir web sitesinin
kalitesi, webteki popülerliği ile doğru
orantılıdır. Dolayısıyla, SEO uzmanları,
sitenin kullanılabilirliğini analiz eder
ve yeni tasarım stratejileri geliştirirler.

Doğru cevap E'dir.

WEB GRAFİK TASARIM KALİTE
STANDARTLARI
Web grafik tasarım, bir iletişim ve hizmet sektörüdür.
Buna göre, J.Cox ve B.G.Dale, kalite standartlarını,
“Amacın netliği, tasarım, erişilebilirlik,
hız, içerik, müşteri hizmeti” olarak sıralamaktadır
ve bu bağlamda “tasarım” faktörüne şu şekilde
odaklanılmaktadır:
• Linkler: Bir web sitesinde linkler, navigasyonu
düzenler. Bu nedenle, geçerli linkler
verilmeli, bunlar hızlı ve kolay ulaşılabilir
nitelikte olmalı, kullanıldığı zaman renk değiştirmeli
dolayısıyla karışıklık olmamalıdır.
• Tutarlılık, menü ve site haritaları: Web
sitesinin sayfaları arasında tutarlılık olmalı,
menü doğru ve anlaşılır bir yapıya sahip olmalı;
site haritası, site içi navigasyonu sağlamak
üzere yer almalıdır. Dolayısıyla kullanıcı,
sitede aradığını bulmalı ve memnun
olmalıdır.
• Sayfalar, metin ve tıklamalar: Web sitesinin
sayfaları kısa ve mümkün olduğunca
az sayıda olmalıdır. Dolayısıyla kullanıcı,
sitede işlerini kolayca halledebilmelidir.
• İletişim ve geri bildirim: Kullanıcı, sitede
bir işlem hatası yaptığında uyarılmalı, kullanım
sıklığına göre güncelleme yapılmalıdır.
Sitenin hızını kesecek şekilde çoklu
grafik ve animasyon kullanılmamalıdır.
• Arama: Kullanıcı, web sitesinde kolayca,
kafası karışmadan araştırma yapabilmeli,
sitenin işleyişi ve dil kullanımı, buna göre
düzenlenmelidir.
• Form doldurma: Kullanıcı, bir web sitesine
kaydolduğu, sipariş verdiği ya da herhangi
bir işlem yaptığı zaman bunu kolayca, ayrıntılara
takılmadan yapabilmelidir.

Doğru cevap C'dir.

Domain

Web uzmanı

Ticari olmayan kuruluşlar

Jorge Luis Borges’in (1899-1986)- Yolları Çatallanan Bahçe (1941)

Linkler

Hiper Metin İşaretleme Dili

Tim Berners-Lee

Grafik tasarıma dayalı zayıf, hatalı ya da eksik bir içerik, sitenin güvenilirliğini zedeler.

Türkçe olarak ‘resimleme’ şeklinde ifade edebileceğimiz
ve Fransızca Illustration kelimesinden
dönüştürülerek dilimizde kullanım imkânı bulmuş
olan İllüstrasyon kavramı, anlatılmak ya da gösterilmek
istenilen bir konunun / olayın, görsel bir
şekilde aktarılması şeklinde tanımlanabilmektedir.
İllüstrasyon kavramı özellikle resim ve grafik sanatlarının
bir alt kolu olarak görülmektedir. Çevremize
baktığımız zaman, illüstrasyonun en güzel örneklerini
logolarda, sadece fotoğraf değil, grafiksel
tasarım öğeleri de barındıran afişlerde, kitaplardaki
resimlerde ve hatta tabelalarda görebiliriz.

Doğru vevap D'dir.

İllüstrasyon kavramıyla bağlantılı olmak üzere,
vektörel grafik ise, matematiksel ifadelerle oluşturulmuş
olan ve dolayısıyla çözünürlükten bağımsız
olarak, kalitelerinden kaybetmeksizin ölçeklendirilebilen
(büyütülüp küçültülebilen) bir grafik türü
olarak karşımıza çıkmaktadır. Diğer grafik türlerinden
bu özelliği ile ayrılan vektörel grafikler, beraberinde
birçok avantajı da getirmektedir. Buna göre:
• Vektörel bir grafiğin boyutlarını kalitesinde
kayıp olmaksızın değiştirebilirsiniz.
• Vektörel bir grafik üzerinde işlem yapıldığı
zamanlarda bilgisayar sistemine çok yük
getirmez.
• Vektörel bir grafik üzerinde istendiğinde
değişiklik yapmak (örneğin, renklendirmek
/ renkleri değiştirmek, şekillendirmek) daha
kolaydır.
• Vektörel bir grafik boyut bağlamında daha
az yer kaplamaktadır....

Vektörel grafiklerle tasarım yapmak, Microsoft
Paint gibi gelişigüzel bir programla olmayacağı
gibi, Adobe Photoshop gibi bir programla da olmamaktadır.
Bu amaç için grafik tasarımcılar çeşitli
özel programları kullanmaktadır. Günümüzde
yaygın olarak kullanılan vektörel grafik tabanlı çizim
programları Adobe Illustrator, Corel Draw ve
Inkspace’dir (Nitekim bu ünite altında da Adobe
Illustrator temel konu olarak ele alınmıştır). Bunun
dışında Sketch, Affinity Designer gibi alternatifler
de vardır.

Doğru cevap C'dir.

Start Workspace (Başlangıç Çalışma
Alanı)
Illustrator programı başlatıldıktan kısa bir sure
sonra, kullanıcının çalışma sürecine devam edebilmesini
sağlayan farklı seçeneklerin sunulduğu bir
çalışma alanı ekrana gelmektedir. Start Workspace
(Başlangıç Çalışma Alanı) olarak adlandırılan bu
alandaki başlıca seçenekler ve işlevleri şu şekildedir:
• Recent Files (Son Dosyalar): Illustrator
ortamında yakın zamanda çalışmış olduğunuz
dosyalara hızlı erişim yapmanızı sağlar.
• Libraries (Kütüphaneler): Adobe yazılım
firmasının sunduğu Creative Cloud adlı
kullanıcıya has Web ortamında, tarafınıza
ait programlar ile ilgili kütüphane dosyalarına
erişmenizi sağlar.
• Presets (Ön-şablonlar): Illustrator ortamında
çalışmalarınızı kolaylaştırmak adına,
sunulmuş olan hazır şablonlar (templates)
üzerinden yeni bir çalışma açmanızı sağlar.
• Mobile Creations (Mobil Çalışmalar): Bu
seçenek ise yine Creative Cloud ortamınızla
ilişkili olarak, diğer bazı Adobe programları
ile geliştirmiş olduğunuz mobil uygulama
çalışmalarınıza erişmenizi sağlar.
Söz konusu seçenekler altında yer alan New ve
Open düğmeleri ise sırasıyla boş bir çalışma dosyası
/ alanı açmanızı ya da daha once kaydetmiş olduğunuz
bir çalışmayı açmanızı sağlamaktadır. Söz
konusu Start Workspace ekrana geldikten sonra
kullanıcıların genellikle bu iki düğmeyi kullanmayı
tercih ettiğini söyleyebiliriz.

Doğru cevap B'dir.