WEB'DE TELİF HAKLARI VE ETİK

Ülkemizin internet alan adı uzantısı‘‘.tr.’’ dir. ‘‘.tr.’’ uzantılı alan adları ile ilgili olarak ülkemizde yetkili kuruluş Orta Doğu Teknik Üniversitesi’dir (ODTÜ). ‘‘.tr’’ uzantılı alan adlarını almak için bu kuruluşa başvurulmakta ve tescil olayı uzamakta ve güçleşmektedir.

İnternet alan adı internet üzerinde bulunan bilgisayar veya internet sitelerinin adreslerini belirlemek için kullanılan internet protokol numarasını tanımlayan adlardır.

Alan adları internette kullanıcıların dolaşım yeteneklerini kolaylaştıran merkezi bir fonksiyon hizmetini görmektedir. IP adresinin akılda tutulmasındaki ve kullanılmasındaki zorluklar nedeniyle domain name sistemi (DNS) geliştirilmiştir. Alan adlarında alt alan adlarının ikinci defa tescili mümkün olmamaktadır. Sadece ülke kodundan oluşan alan adında tescil yapılamamaktadır. Generic top level domain yalnızca alan adının niteliğini gösteren alan adıdır.

Korunma ülkeseldir. Bu ilke uyarınca markanın sahibi, izni olmadan markasının kullanılmasına ancak Türkiye sınırları içinde engel olabilir. Marka sahibi, Türkiye’deki tescile dayanarak, Türkiye dışında bir ülkede markanın kullanılmasını yasaklayamaz. Yasaklama yetkisi, markanın yurtdışında tescili halinde tescilin yapıldığı ülkelerin hukuklarına göre de doğar.

Tescilli markanın koruma süresi başvuru tarihinden itibaren 10 yıldır.

Marka sahibinin izni alınmadan kullanılması, marka sahibinin izni olmaksızın markayı veya ayırt edilemeyecek derecede benzerini kullanmak suretiyle taklit edilmesi, marka sahibi tarafından sözleşmeye dayalı lisans yoluyla verilmiş hakların izinsiz genişletilmesi suretiyle kullanılması, markayı veya ayırt edilemeyecek derecede benzerini kullanmak suretiyle taklit edildiğini bildiği veya bilmesi gerektiği halde tecavüz yoluyla kullanılan markayı taşıyan ürünlerin satılması, dağıtılması veya herhangi bir şekilde ticaret alanına çıkartılması veya bu amaçlar için ithal edilmesi veya ticari amaçla elde bulundurulması marka hakkına tecavüz teşkil eder.

İnternet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan her türlü bilgi veya veriyi üreten, değiştiren ve sağlayan gerçek veya tüzel kişiler içerik sağlayıcıdır.

Teknolojik önlemlerle eserin kullanımının kısıtlandığı durumlar şunlardır:

- Esere belirli sayıda veya belirli kişilerce erişim sağlanabilir.

- Eser sadece belirli ortamlarda çalınır/dinlenir vs. kılınabilir.

- Belirli bir süreye kadar kullanılabilir/erişilebilir kılınabilir.

- Kopyalanma sayısı açısından sınırlanabilir.

- Erişim ortamının değiştirilmesi bunlardan biri değildir.

Yurt dışı kaynaklı İnternet alan adlarının alınması kolay olmakla birlikte birçok sorunu da beraberinde getirmiştir. Özellikle İnternet’in ülkemizde gelişmeye başladığı zamanlarda domain grabbing 8alan adı korsanlığı) olayları büyük ölçüde artmıştır.

“.com”, “.net”, “.org” ve benzerleri şeklinde “.tr” ibaresi yer almayan uzantıya sahip bir alan adı için sorun çıktığında bunun çözümü ICANN Tahkim Usulü’dür. ICANN kurumu, alan adının uyuşmazlık çözümüne dönük olarak kural ve yöntemi belirler.

Elektronik Haberleşme Kanunu’nda “İnternet üzerinde bulunan bilgisayar veya İnternet sitelerinin adreslerini belirlemek için kullanılan İnternet protokol numarasını tanımlayan” adlardır.

IP adresinin akılda tutulmasındaki zorluklar nedeniyle domain name system (DNS) geliştirilmiştir. Bu sisteme göre, http://www.anadolu.edu.tr adresindeki “.edu” top level domain (TLD – İnternet üst alan adı), “anadolu” ise second level domain (SLD – İnternet alt alan adı) oluşturmaktadır.

İnternet’in anavatanı Amerika Birleşik Devletleri’dir

Ülke kodlu birinci derece alan adlarının yönetimini ICANN belirli kurallar çerçevesinde her ülkede bir kuruluşa devretmiştir. Ülkemizde de bu konuda yetkili kuruluş Orta Doğu Teknik Üniversitesi’dir

“k12.tr” uzantısı, Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı’nca (MEB) onaylanmış ilkokul ve liselere tahsis edilmiştir.

5661 Sayılı Kanun kapsamında hizmet ve içerikleri barındıran sistemleri sağlayan veya işleten, gerçek veya tüzel kişileri tanımlayan kavram yer sağlayıcıdır.

DRM’in taraflarını oluşturan unsular içerik sağlayıcılar, içerik dağıtıcılar, teknoloji sağlayıcılar, meslek birlikleri ve kullanıcılardan oluşmaktadır.

Telif hakkı istisnaları olarak bilinen ve telif hakkı sahibine karşı kamu yararını sağlayan adil kullanım, fikir-ifade ayırımı, kourma süresi ve ilk satış hakkı gibi kuralları geçersiz sayması, DRM’in akademisyenler ve sivil toplum örgütleri tarafından tepki görmesine yol açmıştır.

İnternet alan adları kişileri, elektronik ortamda ulaşmak istediği web sitesine ulaştıran bir çeşit elektronik adres niteliğindedir. Özellikle ticari hayatta giderek büyüyen elektronik ticaretin varlığı sonucu tıpkı bir marka, ticaret ünvanı, işletme adı vs. gibi işletmeleri tanıtmaya ve onları diğer işletmelerden ayırt etmeye yarayan bir araç niteliği kazanmıştır.

Ülkemizin internet alan adı uzantısı “.tr”dir.