WEB'DE TELİF HAKLARI VE ETİK

Bilgi toplumunun temel fonksiyonu zihinsel emeğin ikamesidir, sanayi toplumunun temel fonksiyonu ise fiziksel emeğin ikamesidir. Doğru cevap A'dır.

Toplumların yeniden tanımlanmasında, üretimde kullanılan araçlar önem taşır. Sanayi toplumunda toprağın yerini alan sermaye, ekonomide dönüşümü sağlamış, hammaddenin işlenmesini sağlayan makinalar ve hammaddenin elde edilmesini sağlayan sermaye bu dönüşümün belirleyici unsurunu oluşturmuştur. Sermayenin halen devam eden serüveni günümüze ulaşana kadar dört tane sanayi devrimine tanık olmuştur. Endüstri 3.0'da bilgi ve iletişim teknolojileri, insanların tüm dünyada birbirleriyle iletişimi sağlamıştır. Doğru cevap B'dir.

Endüstri 4.0 terimi ik olarak 2011 yılında Hannover Fuarında kullanıldı. Ekim 2012 yılında ise Robert Bosh GmbH ve Kegarmann çalışma grubu oluşturularak hazırladıkları dördüncü sanayii devrimi dosyasını Alman Federal Hükümetine sundular. Doğru cevap C'dir.

Dijitalleşmeden önce kopyalama süreci eser için bir tehlike arz etmemekteydi çünkü eserin orjinalinden elde edilen kopyalar orjinalinin yerini tutmadığından kopyaların kullanımı eser sahibinin haklarının ihlali açısından risk taşımamaktaydı. Fakat düşük maliyetlerle, orjinalinin yerini alabilecek kalitede kopyalar elde edilebilen kopyalama teknikle- rinin geliştirilmiş olması ve bu kopyaların çevirimiçi ve çevirimdışı ortamlarda hızlı bir şekilde, niteliğini koruyarak dağıtımının mümkün hale gelmesi, hatta offline kaydetmeye ve saklamaya gerek kalmaksızın, online olarak, YouTube ya da Puhu Tv vb. platformlardan ya da bulut teknolojileri sayesinde Dropbox, Google Drive vb. hizmet sağlayıcılardan erişim imkanının bulunması artık eser sahibinin haklarının hem offline hem de online şekilde tehlikede olmasını sağlamaktadır. Her geçen gün bu tekniklerin değiştiği ve yeni tekniklerin geliştirildiği düşünüldüğünde dijitalleşmeyle birlikte oluşan fiili durum güncel olarak takip edilmeli ve gözlenmelidir. Doğru cevap D'dir.

Aralarında Tesla’nın kurucusu Elon Musk ve Google’ın satın aldığı yapay zeka şirketi DeepMind’ın kurucusu Mustafa Süleyman’ın da olduğu 26 ülkeden 116 uzmanın imzaladığı mektup ile yapay zekaya karşı BM’yi uyardı. Bilim insanları BM‘den öldürme yeteneği olan robotların geliştirilmesinin ve kullanılmasının yasaklanmasını talep etti. Haber için https://www.ntv.com.tr/galeri/teknoloji/ uzmanlardan-bmye-katil-robot-uyarisi,MQA tnGDSXU6r0utyLdRMxA/6juVknGlB0C brMX7PJ5xBA adresine ulaşabilirsiniz. Doğru cevap E'dir.

Avrupa Birliği konunun önemini ve bir an evvel Topluluk seviyesinde genel ve esnek bir yasal çerçeve yaratma ihtiyacını fark etmiş 22 Mayıs 2001 tarihinde 2001/29/AT sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Bilgi Toplumu Direktifini çıkartmıştır. Bilgi toplumunda telif hakları ve bağlantılı hakların belirli yönlerinin uyumlaştırılması hakkında düzenlemeler içeren direktifin gerekçesinde telif hakları ve bağlantılı hakların, yeni ürün ve hizmetlerin geliştirilmesini ve pazarlanmasını ve yaratıcı içerik oluşturulmasını ve bundan faydalanılmasını güvence altına aldığını, teşvik ettiğini ve bu nedenle önemli bir rol oynadıkları belirtilmiştir. Doğru cevap A'dır.

Telif hakları ve bağlantılı haklarla ilgili yasal çerçeve, artırılmış bir hukuki belirlilikle ve bir yandan fikri mülkiyetin yüksek düzeyde korunmasını sağlarken, ağ altyapısını da içeren, yaratıcılık ve yenileşmeye yönelik önemli yatırımları teşvik edeceğinden ve diğer yandan hem içerik sağlama ve bilgi teknolojisi alanında hem de genel olarak endüstriyel ve kültürel sektörlerde geniş ölçekli bir biçimde Avrupa sanayisinin gelişmesini ve rekabet edebilirliğinin artmasını sağlayacak; bu açıdan istihdamı koruyarak yeni iş alanlarının açılmasını teşvik edecektir. Fikri hakların anılan etkileri, günümüzde internetin hayatımızda kapladığı yer ve globalleşen dünya düşünüldüğünde direktifin gerekçesinde belirtilen hususların geneli yansıttığı görülecektir. Doğru cevap B'dir.

AB Hukukunda da umuma iletime ve kamunun erişimine ilişkin 2001/29/AT sayılı Bilgi Toplumu Direktifi’nin 2. Maddesi Üye Devletlere çoğaltma hakkıyla ilgili olarak eser sahiplerine, her türlü yöntem ve şekilde, doğrudan veya dolaylı, geçici veya kalıcı, kısmen veya tamamen çoğaltılmasına izin verme ve yasaklama münhasır haklarının sağlanması görevi verilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Bilişim konusunda ortaya çıkan etik sorunlara öneriler geliştirmek üzere faaliyet gösteren bazı uluslararası yapılar vardır. Birleşmiş Milletler, G8 Ülkeleri, OECD, Avrupa Konseyi bu yapılardandır. Facebook uluslararası bir sosyal medya platformudur. Doğru cevap D'dir.

Fikri Mülkiyet: İnsan zekasının, yaratıcılığının entelektüel birikimin ortaya çıkardığı müzik, edebiyat, bilimsel buluşları içine alan ürünleri kapsamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Endüstri 4.0 terimi ik olarak 2011 yılında Hannover Fuarında kullanıldı. Ekim 2012 yılında ise Robert Bosh GmbH ve Kegarmann çalışma grubu oluşturularak hazırladıkları dördüncü sanayi devrimi dosyasını Alman Federal Hükümetin'e sundular. Endüstri 4.0 ile kastedilen, endüstride üretimin ve taşıma zincirinin sanal ve reel süreçlerin bir arada kullanılarak, artan dijitalleşmeye dayalı olarak birbirine bağlı ve birbiriyle iletişim halinde ve otomatize bir şekilde gerçekleştirilmesidir.

Yapay zeka endüstri 3.0 devrimini endüstri 4.0’dan ayıran unsurdur.

Dijitalleştirme, analog formatta bulunan verilerin saklama, kaydetme, aktarma, işleme vb. amaçlarla sayısal, dijital formata dönüştürülmesidir.

Bilişim konusunda ortaya çıkan etik sorunlara öneriler geliştirmek üzere faaliyet gösteren bazı uluslararası yapılar vardır. Birleşmiş Milletler, G8 Ülkeleri, OECD, Avrupa Konseyi bu yapılardandır.

Avrupa Birliği konunun önemini ve bir an evvel Topluluk seviyesinde genel ve esnek bir yasal çerçeve yaratma ihtiyacını fark etmiş 22 Mayıs 2001 tarihinde 2001/29/AT sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Bilgi Toplumu Direktifini çıkartmıştır. Direktif, telif haklarında ve bağlantılı haklarda gerçekleştirilecek hukuki düzenlemelerin sadece fikri mülkiyet alanına değil aynı zamanda ifade özgürlüğü ve kamu yararı da dahil olmak üzere hukukun ve özellikle mülkiyetin temel ilkelerine katkı sağlayacağını vurgulamıştır.

Fikri mülkiyetin, mülkiyet hakkının ayrılmaz bir parçası olması nedeniyle eser sahibinin ve bağlantılı hak sahiplerinin haklarının herkese karşı ileri sürülebilen hak niteliğinde olması, bu hakların ancak kanunda belirlenen şekilde ve şartlarda esas, süre ve yer bakımından sınırlanabiliyor olması ile eserin yeni teknolojiler sayesinde hızlı ve çabuk bir şekilde çoğaltılabiliyor, umuma iletilebiliyor ve yayılabiliyor olması arasında bir dengesizlik doğurmuştur.

Belirtilen cümleler içerisinde sadece "Web’deki telif hakkı ihlallerine yaptırımlar kanunların verdikleri cezalarla sınırlıdır." cümlesi doğru bir şekilde ifade edilmiştir.

Bilgi ve veri kavramları bilgi toplumunun en önemli iki kavramıdır. Veri, “olgu, kavram ya da komutların, iletişim, yorum ve işlem için elverişli biçimsel ve uzlaşımsal bir gösterimi” şeklinde tanımlanır. Bilgi ise veri ile anlamın birleşmiş halidir. Veri bilginin ham maddesidir.

Yukarıda belirtilen ifadelerin hepsi doğru ve geçerli ifadelerdir.

"Bilim insanları, BM‘den öldürme yeteneği olan robotların geliştirilmesinin ve kullanılmasının yasallaşmasını talep etmiştir." şeklinde belirtilen ifade yanlıştır. Bu ifadenin doğru şekli şu şekildedir; Bilim insanları BM‘den öldürme yeteneği olan robotların geliştirilmesinin ve kullanılmasının yasaklanmasını talep etti.