WEB'DE TELİF HAKLARI VE ETİK - Deneme Sınavı - 17

Fikri hakların dünya ticaretinin bir parçası olduğu TRIPS Anlaşmasının Dünya Ticaret Örgütü bünyesinde ele alınmasıyla
kabul edilmiştir.

Web’deki telif hakkı ihlallerine yaptırımlar kanunların verdikleri cezalarla sınırlıdır. Bu ceza hürriyeti kısıtlayıcı hapis cezası olabileceği gibi zararı tazmine yönelik tazminata hükmedilmesi veya idari para cezası şeklinde olabilir. Bir de internete özel erişimin engellenerek ihlalin ortadan kaldırılmaya çalışılması hususu vardır. Hukukumuzda FSEK’te düzenlenen hakların ihlali durumunda FSEK ek m. 4’e dayanarak erişim engellemesi yapılmaktadır.

Bilgi ise veri ile anlamın birleşmiş halidir. Veri bilginin hammaddesidir.

A,B,C ve E şıklarında verilen ifadeler sanayi toplumunun başlıca sosyo-ekonomik özelliklerindendir. Sanayi toplumunda sosyal değişimlerde itici güç işçi hareketleri ve grevler iken; bilgi toplumlarında bunların yerini sivil hareketler ve sorunlar almaktadır. Doğru cevap D'dir.

Verilen değerlerden I. Temel insan hakları & II. İnsancılık  sanayi toplumunun etik standartları iken;

III. Öz disiplin & IV. Toplumsal katılım bilgi toplumunun standartlarıdır. Doğru cevap E'dir.

Endüstri 4.0 terimi ik olarak 2011 yılında Hannover Fuarında kullanıldı. Ekim 2012 yılında ise Robert Bosh GmbH ve Kegarmann çalışma grubu oluşturularak hazırladıkları dördüncü sanayii devrimi dosyasını Alman Federal Hükümetine sundular. Doğru cevap B'dir.

Bilişim konusunda ortaya çıkan etik sorunlara öneriler geliştirmek üzere faaliyet gösteren bazı uluslararası yapılar vardır. Birleşmiş Milletler, G8 Ülkeleri, OECD, Avrupa Konseyi bu yapılardandır. Doğru cevap C'dir.

Web’deki telif hakkı ihlallerine yaptırımlar kanunların verdikleri cezalarla sınırlıdır. Bu ceza hürriyeti kısıtlayıcı hapis cezası olabileceği gibi zararı tazmine yönelik tazminata hükmedilmesi veya idari para cezası şeklinde olabilir. Bir de internete özel erişimin engellenerek ihlalin ortadan kaldırılmaya çalışılması hususu vardır. Hukukumuzda FSEK’te düzenlenen hakların ihlali durumunda FSEK ek m. 4’e dayanarak erişim engellemesi yapılmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Fikri Mülkiyet: İnsan zekasının, yaratıcılığının entelektüel birikimin ortaya çıkardığı müzik, edebiyat, bilimsel buluşları içine alan ürünleri kapsamaktadır. Doğru cevap A'dır.

Endüstri 4.0 ile kastedilen, endüstride üretimin ve taşıma zincirinin sanal ve reel süreçlerin birarada kullanılarak, artan dijitalleşmeye dayalı olarak birbirine bağlı ve birbiriyle iletişim halinde ve otomatize bir şekilde gerçekleştirilmesidir. Gelişen bilgi ve iletişim teknolojilerinin sayesinde yaşanan bu devrim iş dünyasının fiziki, organizasyonel ve zamansal olarak iş modellerinin alışılmış yapısını değiştirmekte; diğer bazı işletme modellerini ise ortadan kaldırmaktadır. Amazon’un, Mechanical Turk adında ayrı bir internet sitesiyle kitle kaynak kullanımı (Crowdsourcing) imkanı sağlaması bu tarz bir değişime örnek oluşturur.

Mechanical Turk, Futurist Ufuk Tarhan tarafından, Amazon’un hala insanlar tarafından yapılması daha efektif olan dijital işleri yaptırmak isteyenlerle, yapabilecekleri buluşturduğu bir “online işgücü pazar yeri” (online işçi pazarı) olarak tanımlanmıştır.

Dijitalleştirme, analog formatta bulunan verilerin saklama, kaydetme, aktarma, işleme vb. amaçlarla sayısal, dijital formata dönüştürülmesidir. Formatın bu şekilde değiştirilmesiyle veri dijital ortam ile uyumlu hale gelir ve elektronik cihazlar tarafından okunabilir hale gelir. Dijitalleşme teknolojide bugün ulaştığımız noktanın başlangıç sürecidir. Günümüzde gelişmiş ülkeler açısından artık bu sürecin tamamlanmış olduğu söylenebilir. Artık deneysel çalışmalar, analog formatın dijitale dönüştürülmesinden çok dijitalleşen cihazların birbiriyle irtibatı ve sensörlerin ortam bilgisini bu cihazlara iletimi üzerine yoğunlaşmaktadır.Kasete kayıtlı parçaların mp3 formatına dönüştürülmesi birer işleme değil, sadece (dijitalleştirerek) çoğaltma işlemidir. Doğru cevap A'dır.

Bilgi toplumunun temel fonksiyonu zihinsel emeğin ikamesidir, sanayi toplumunun temel fonksiyonu ise fiziksel emeğin ikamesidir. Doğru cevap A'dır.

Toplumların yeniden tanımlanmasında, üretimde kullanılan araçlar önem taşır. Sanayi toplumunda toprağın yerini alan sermaye, ekonomide dönüşümü sağlamış, hammaddenin işlenmesini sağlayan makinalar ve hammaddenin elde edilmesini sağlayan sermaye bu dönüşümün belirleyici unsurunu oluşturmuştur. Sermayenin halen devam eden serüveni günümüze ulaşana kadar dört tane sanayi devrimine tanık olmuştur. Endüstri 3.0'da bilgi ve iletişim teknolojileri, insanların tüm dünyada birbirleriyle iletişimi sağlamıştır. Doğru cevap B'dir.

Dijitalleşmeden önce kopyalama süreci eser için bir tehlike arz etmemekteydi çünkü eserin orjinalinden elde edilen kopyalar orjinalinin yerini tutmadığından kopyaların kullanımı eser sahibinin haklarının ihlali açısından risk taşımamaktaydı. Fakat düşük maliyetlerle, orjinalinin yerini alabilecek kalitede kopyalar elde edilebilen kopyalama teknikle- rinin geliştirilmiş olması ve bu kopyaların çevirimiçi ve çevirimdışı ortamlarda hızlı bir şekilde, niteliğini koruyarak dağıtımının mümkün hale gelmesi, hatta offline kaydetmeye ve saklamaya gerek kalmaksızın, online olarak, YouTube ya da Puhu Tv vb. platformlardan ya da bulut teknolojileri sayesinde Dropbox, Google Drive vb. hizmet sağlayıcılardan erişim imkanının bulunması artık eser sahibinin haklarının hem offline hem de online şekilde tehlikede olmasını sağlamaktadır. Her geçen gün bu tekniklerin değiştiği ve yeni tekniklerin geliştirildiği düşünüldüğünde dijitalleşmeyle birlikte oluşan fiili durum güncel olarak takip edilmeli ve gözlenmelidir. Doğru cevap D'dir.

AB Hukukunda da umuma iletime ve kamunun erişimine ilişkin 2001/29/AT sayılı Bilgi Toplumu Direktifi’nin 2. Maddesi Üye Devletlere çoğaltma hakkıyla ilgili olarak eser sahiplerine, her türlü yöntem ve şekilde, doğrudan veya dolaylı, geçici veya kalıcı, kısmen veya tamamen çoğaltılmasına izin verme ve yasaklama münhasır haklarının sağlanması görevi verilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Bilişim konusunda ortaya çıkan etik sorunlara öneriler geliştirmek üzere faaliyet gösteren bazı uluslararası yapılar vardır. Birleşmiş Milletler, G8 Ülkeleri, OECD, Avrupa Konseyi bu yapılardandır. Facebook uluslararası bir sosyal medya platformudur. Doğru cevap D'dir.

Fikri Mülkiyet: İnsan zekasının, yaratıcılığının entelektüel birikimin ortaya çıkardığı müzik, edebiyat, bilimsel buluşları içine alan ürünleri kapsamaktadır. Doğru cevap E'dir.

Endüstri 4.0 terimi ik olarak 2011 yılında Hannover Fuarında kullanıldı. Ekim 2012 yılında ise Robert Bosh GmbH ve Kegarmann çalışma grubu oluşturularak hazırladıkları dördüncü sanayi devrimi dosyasını Alman Federal Hükümetin'e sundular. Endüstri 4.0 ile kastedilen, endüstride üretimin ve taşıma zincirinin sanal ve reel süreçlerin bir arada kullanılarak, artan dijitalleşmeye dayalı olarak birbirine bağlı ve birbiriyle iletişim halinde ve otomatize bir şekilde gerçekleştirilmesidir.

Yapay zeka endüstri 3.0 devrimini endüstri 4.0’dan ayıran unsurdur.