VİROLOJİ

Ölümden sonra dokuların herhangi bir dış faktörün etkisi olmaksızın kendi enzimleriyle tahrip olması ve erimesine otoliz adı verilir.

Ölümden sonra dokuların herhangi bir dış faktörün etkisi olmaksızın kendi enzimleriyle tahrip olması ve erimesi olayına otoliz, bu olaya değişik mikroorganizmaların da katılması durumunda putrifikasyon oluşur.

Elde edilen homojenat tülbentli beher glass’dan süzülerek kaba partikülleri ayrılır. Alttaki süzüntü santrifüj tüpüne alınır, (+4)°C’de 3000 devir/dakika hızda 10 dakika santrifüj edilir.

• Antikoagulanlı tüplere al›nan kan örnekleri (+4)°C’de 1000 devirde 10 dakika süreyle santrifüj edilir.
• Santrifüj sonunda kan 3 tabakaya ayrılır. Tüpün en alt bölümünde eritrositler, üst bölümünde plazma yer alır. Löykositler ise bu iki bölümün arasında
gri-beyaz renkli bir bölge halinde yer alacaktır.
• Pastör pipeti ile girilerek löykosit tabakası çekilir, 2 ml PBS içerisine alınır
ve pipetlenerek homojenize edilir.
• Ayn› koşullarda tekrar santrifüj edilerek löykosit tabakası ayrılır. Bu işleme 3
kez devam edilir. Mümkün olduğunca saf (eritrosit ve plazmadan arınmış) löykosit elde etmeyi amaçlayan bu işlem “löykosit yıkama” olarak tanımlanır.

Viral hastalıkların laboratuvar teşhisi virusa ait yapıların veya virusa spesifik antikorların gösterilmesiyle yapılabilir. Bu amaca yönelik olarak aşağıda sıralanan temel prensipler takip edilmektedir:
1. Virus partikülünün tespiti
2. Virus izolasyonu ve identifikasyonu
3. Viral antijenlerin tespiti
4. Viral nükleik asit tespiti (moleküler yöntemler)
5. Virusa spesifik antikorların tespiti (serolojik yöntemler)
Bu prensiplerden ilk dördünde direkt olarak etkeni tanımlayarak teşhise gidilirken, beşinci prensip virusa karşı oluşmuş antikorların tanımlanmasıyla viral hastalıkların indirekt teşhisine olanak sağlamaktadır.

Sahadan alınan örneklerden yap›lan ekimlerle virusun üretilmesine virus izolasyonu adı verilir.

Aranan antijene özgün olduğu bilinen ve bir enzim, boya maddesi veya bir radyoaktif madde ile işaretlenmiş olan antikorlara konjugat adı verilir.

ELISA’ya ilişkin çok değişik uygulama protokolleri geliştirilmiş olmakla birlikte bu protokoller indirekt ELISA, yarışmalı ELISA, sandviç ELISA ve immun-capture ELISA yöntemleri olarak gruplandırılabilir

Hiperimmun serum belli bir etkenin duyarlı bir konakçıya belli bir program kapsamında verilmesiyle elde edilen ve bu etkene karşı yüksek titrede antikor taşıyan serumdur.

Tip spesifik serum: Belli bir ajanın serotipleri veya alttiplerinden birine karşı antikor içeren pozitif serumdur. Örneğin şap hastalığı virusunun serotiplerinden (O, A, C, SAT-1, SAT-2, SAT-3, Asya-1) birine karşı antikor içeren pozitif serum.

Canlı hayvanlarda ishal teşhisi için örneklenebilecek maddeler dışkı ve gerekli görülürse antikogulanlı kandır (tablo 6.1).

Canlı hayvanlarda solunum sistemi ve göz enfeksiyonları teşhisi için örneklenebilecek maddeler burun ve konjuktivadan sürüntü örnekleridir.

Hücre kültürüne ekim (inokulasyon) için hazır hale getirilen teşhis materyaline inokulum denir.

Otopsi/biyopsilerde ishal teşhisi için örneklenebilecek maddeler  Bağırsak içeriği ve bağırsak dokusu, Lezyon bulunan diğer dokular ve Bölgesel lenf yumrularıdır.

Yayılma hızı oldukça yüksek olan ve bölgeler arasında yayılma eğilimi gösteren hastalıklara epidemik hastalık denir. Bu özelliğe sahip hastalıkların ortaya çıkması olayı ise epidemi olarak tanımlanır.

Bir maddenin sahip olduğu özelliklerini koruyabilmesi için kaynağından başlayarak nakledileceği yere kadar uygulanması zorunlu olan muhafaza ve taşıma koşullarını ifade eden kavram soğuk zincirdir. Biyolojik maddelerin kısa süreli nakilleri ortam ısısının +2 ile +8°C arasında sabit tutulması ile yapılabilir. Bazı biyolojik maddelerin nakledilmesinde ise soğuk zincir şartlarının (-20°C) olması gereklidir.

Pozitif serum: Belli bir ajana (örneğin BVD virusa) karşı antikor taşıdığı bilinen serumdur. Pozitif serum bu ajanla birlikte başka ajanlara karşı da antikor taşıyabilir.

negatif serum: Belli bir ajana (örneğin BVD virusa) karşı antikor taşımadığı bilinen serumdur. Diğer ajanlara spesifik antikorlar bulunabilir veya bulunmayabilir.

hiperimmun serum:Belli bir etkenin duyarlı bir konakçıya belli bir program kapsamında verilmesiyle elde edilen ve bu etkene karşı yüksek titrede antikor taşıyan serumdur.

Poliklonal serum: Bir ajanın birden fazla (genellikle tüm) antijenik determinantına karşı antikor içeren serumdur.