VİROLOJİ

Bir cisim üzerinde veya bir maddenin içeriğinde bulunan patojen mikroorganizmaların elimine edilmesine yönelik olarak fiziksel ve kimyasal maddelerin uygulanmasına dezenfeksiyon denir.

Sterilizasyon: Bir cismin veya biyolojik bir maddenin üzerinde veya içeriğinde bulunan patojen veya apatojen tüm mikroorganizmaların yıkımlanması (öldürülmesi) veya elimine edilmesi işlemidir.

Viroloji laboratuvarlarında kullanılan dört tip santrifüj bulunmaktadır. Bunlar; genel amaçlı santrifüjler, soğutmalı santrifüjler, yüksek devirli santrifüjler ve ultrasantrifüjlerdir.

Yüksek güvenlik şartları sağlayan Tip-3 ve Tip-4 biyogüvenlik kabinleri ise özellikle egzotik ve zoonotik hastalık etkenlerinin çalışılması sırasında gereklidir.

Serolojik testlerde kullanılacak serumlar 56°C’deki su banyosunda inaktive edilir.

Bu amaçla en sık kullanılan otoklavlama koşulları 121°C sıcaklıkta 1 atmosfer basınç altında 15-20 dk süreyle uygulanan işlemlerdir.

Kuru Sıcak Hava ile Sterilizasyon: Bu yöntemde standart olarak 165 °C’de 2 saat kuru ısı uygulanması öngörülmektedir.

Prionların inaktive edilebilmesi için otoklavlama işlemi 138°C’de yapılmalıdır.

Virusları çöktürmek için ise çok daha yüksek hızlara ihtiyaç duyulur. Bu amaçla genellikle 20.000-80.000 devir/dk hızda ultrasantrifüj uygulamaları gereklidir.

BSL-1 sınıfı laboratuvarlarda çoğunlukla açık masalarda ve özel bir güvenlik tedbiri gerektirmeyen standart yöntemlerle çalışılır. Doğru cevap A'dır.

BSL-3 ve BSL-4 sınıfı laboratuvarlar ise çok tehlikeli, ölümcül seyirli salgınlara yol açabilecek ve egzotik karakterdeki enfeksiyöz etkenlerin (biyolojik silahlanmada kullanılan ajanlar vb) çalışılabilmesine uygun olarak tasarlanmıştır. Bu laboratuvarlarda görevli olan personel pozitif basınçlı giysilerle çalışır. Laboratuvar ortamına ise negatif basınç uygulanmaktadır. Böylece dış çevrenin kontaminasyonu engellenmiş olur. Bu laboratuvarlarda çalışma öncesi ve sonrasında tüm giysiler değiştirilir ve duş alınır. Laboratuvar giysileri, tüm ekipman ve atıklar dekontamine edilir.  Doğru cevap B'dir.

Sterilizasyon: Bir cismin veya biyolojik bir maddenin üzerinde veya içeriğinde bulunan patojen veya apatojen tüm mikroorganizmaların yıkımlanması (öldürülmesi) veya elimine edilmesi işlemidir. Doğru cevap D'dir.

Laboratuvar çalışmalarında sıklıkla kullanılan cam materyaller arasında beher, mezür, erlen, balon bulunurken enjektör filtreleri cam değildir. Doğru cevap E'dir.

Kuru Sıcak Hava ile Sterilizasyon yönteminde standart olarak 165 °C’de 2 saat kuru ısı uygulanması öngörülmektedir. Doğru cevap E'dir.

Hücre vasatları yüksek ısıdan etkilendiği için özellikle filtrasyon yöntemi ile sterilizasyonu yapılmaktadır. Diğer şıklarda verilen sterilizasyon yöntemleri de hücre vasatları için uygun değildir. Doğru cevap C'dir.

Hücrelerle çalışılırken (hücre kültürleri, kan hücreleri vb) düşük hızda santrifüj uygulamaları tercih edilir. Bu çalışmalarda tercih edilen santrifüj hızı 1.000 rpm (devir/dk)’dir. Diğer biyolojik ürünler ve serumla çalışılırken 3.000 devir/dk hızda santrifüj yapılabilir. Virusları çöktürmek için ise çok daha yüksek hızlara ihtiyaç duyulur. Bu amaçla genellikle 20.000-80.000 devir/dk hızda ultrasantrifüj uygulamaları gereklidir. Doğru cevap E'dir.

Stereo mikroskop genelde düşük büyütmeli 3 boyutlu görüntü elde edilebilen mikroskoplardır. Doğru cevap D'dir.

Viroloji laboratuvarlarında çoğunlukla karbondioksitli inkübatörler kullanılır. Bu inkübatörler bağlantılı olan bir karbondioksit tüpünden aldığı karbondioksiti inkübatör iç ortamına arzu edilen oranlarda verir. İnkübatör iç ortamındaki havanın genellikle % 5 CO2 içermesi istenir. Böylece kültür ortamında kullanılan vasatların pH değerleri dengede tutulabilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Aseptik teknik: Yapılan çalışmalar sırasında dış ortamdaki mikroorganizmaların çalışma ortamına ve çalışma yapılan materyale bulaşmasını engellemeye yönelik tedbirlerin uygulanmasına aseptik teknik denir.

Virusların çevre şartlarına son derece duyarlı olmaları ve özellikle hücre dışı ortamlarda hızla inaktive olmaları nedeniyle viroloji çalışmalarında göz önünde bulundurulan önemli faktörlerden birisi de sıcaklıktır. Bu nedenle viroloji laboratuvarlarında klasik santrifüjler yerine soğutma özelliğine sahip olan santrifüjler kullanılır. Hücre kültürleriyle çalışılırken düşük devirli santrifüjler yeterli olmasına karşın, virusların çöktürülmesi ancak ultrasantrifüj adı verilen yüksek devirli santrifüjlerle yapılabilir.