VİROLOJİ

Hiper immunserum: Bir antijenin duyarlı bir konakçıya belli bir program kapsamında verilmesiyle elde edilen ve bu etkene karşı yüksek miktarda antikor taşıyan serumdur.

Komplement: Serumda bulunan ve antikorlar aracılığıyla gerçekleşlen
immunolojik reaksiyonlarda görev alan bir grup proteindir.

Amboseptör: Kotun eritrositlerine karşı
tavşanlarda elde edilen antikorlardır. Amboseptör komplement fikzasyon testinde kullanılır.

Negatif serum: Bir hastalık etkenine karşı antikor taşımadığı bilinen serumdur.

Pozitif serum: Bir hastalık etkenine karşı antikor taşıdığı bilinen serumdur.

Buna göre doğru cevap C seçeneğidir.

Germ Free Hayvanlar: Bünyelerinde hiç bir mikroorganizma barındırmayan ve kanlarında bu mikroorganizmalarakarşı oluşmuş antikorlar bulunmayan çok özel deney hayvanlarıdır. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Subkutan ekim deri altına uygulanır. Buna göre doğru cevap E seçeneğidir.

Embriyolu tavuk yumurtalarına ekim için sıklıkla kullanılan 4 bölge vardır. Bunlar koryo-allantoik membran, koryo-allantoik boşluk, sarı kesesi ve amniyon kesesi’dir.

Direkt olarak dokulardan ayrıştırılarak elde edilen hücrelerin in vitro şartlarda
üretilmesi ile elde edilen kültürler primer hücre kültürü olarak adlandırılır. Bu
kültürler virus izolasyon çalışmalarında yüksek duyarlılık sağlar. Hücre kültürü şişelerinde (flask) üretilen hücrelerin üretildiği ortamdan kaldırıarak yeni kültür şişelerine aktarılması ve böylece miktar olarak çoğaltılması subkültür hazırlama (veya pasaj), elde edilen yeni kültürler ise subkültür olarak tanımlanır. 
Primer hücre kültürleri belli bir pasaj seviyesinden sonra morfolojik özelliklerini ve üreme yeteneklerini kaybetmeye başlarlar. Primer kültürlerin pasajlanmasıyla elde edilen ve genetik özellikleri bakımından köken aldığı dokuya en az %85 oranında benzerlik gösteren bu kültürlere diploid hücre kültürü denir. Diploid hücre kültürleri genellikle 20 pasaj seviyesine kadar ilerletilebilir. Daha sonra bu hücrelerde de üreme yeteneğinin azalması ve morfolojik değişiklikler başlar. Sonsuz sayıda pasajı yapılabilen ve genetik olarak köken aldığı dokudan tamamen farklılaşmış olan hücre kültürlerine devamlı hücre kültürü denir. Devamlı hücre kültürleri primer kültürlerin yaklaşık 70 kez pasajlanmasından sonra elde edilebilir. Buna göre doğru cevap D seçeneğidir.

Hücrelerin canlılıklarını uzun süre koruyabilmeleri ancak (-70)°C veya daha düşük sıcaklıklarda mümkündür. Hücreler (-70)°C derin dondurucuda 1 yıldan fazla canlılıklarını korur. Daha uzun süreli muhafaza için dondurulan hücreler sıvı azot (-196 °C) içinde saklanabilir.

Adsorbsiyonlu Yöntemle Virus Ekimi:

1. Kültür şişesindeki hücre üretme vasatı hücrelerin bulunmadığı yüzeyden
dökülerek uzaklaştırılır. Hücre yüzeyleri hücrelere zarar vermeyecek şekilde
PBS ile yıkanır.

2. Kültür şişesine hacminin %1’i oranında viruslu materyal konulur.

3. Kültürler 37°C’ye ayarlı inkübatöre kaldırılarak 1 saat inkübe edilir.

4. Süre sonunda inokulum otoklav edilmek üzere boşaltılır.

5. Hücre yüzeyleri PBS ile yıkanır.

6. Kültür şişesine vasat ilave edilerek inkübatöre kaldırılır.

Adsorbsiyonsuz ekim yönteminde ise yukarıda açıklanan 3. ve 4. basamaklar
uygulanmaz. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Virus üremesine bağlı olarak duyarlı hücre kültürlerinde meydana gelen morfolojik değişimler sitopatolojik etki (CPE) olarak adlandırılır. Buna göre doğru cevap B seçeneğidir.

Virusla enfekte hücrelere belli hayvan türlerine ait eritrositlerin tutunması
hemadsobsiyon olarak tanımlanır. Bir virusun enfeksiyözite gücünün rakamsal olarak ifade edilmesi o virusun titresi olarak tanımlanır. Enfeksiyözite gücünün tespit edilmesi ise virus titrasyonu olarak adlandırılır. İnklüzyon cisimciği, virusla enfekte hücrelerin sitoplazmasında veya çekirdeğinde oluşan ve değişik boyama teknikleri ile ışık mikroskobunda tespit edilebilen asidofilik veya bazofilik yapılardır. Virus üremesine bağlı olarak hücre zarında meydana gelen değişiklikler sonucunda enfekte hücrenin komşu hücrelerle birleşmesi ile çok çekirdekli dev hücreleri (sinsityum) oluşur.

Hiperkromazi ise kromatin materyalinin çekirdek zarında yoğunlaşması ve histopatolojik boyamalarda koyu renkli bir görünüm sergilemesidir. Dolayısıyla doğru cevap D seçeneğidir.

Birçok virus türü hücre kültürlerinde çoğalma sırasında enfekte veya dejenere hücrelerden oluşan üreme odakları şekillendirir. Sınırları belirli olan ve çoğunlukla
hücre erimesi, dejenerasyonu veya proliferasyonu ile karakterize olan bu üreme
alanları plak olarak tanımlanır.

Serumda bulunan ve antikorlar aracılığıyla gerçekleşen immunolojik reaksiyonlarda görev alan bir grup proteine komplement denmektedir. Doğru cevap C' dir.

Değişik hayvan türlerinin yumurtaları virus üretilmesi amacıyla kullanılabilse de en yaygın kullanım alanı bulan embriyolu tavuk yumurtası (ETY)’dır. Günümüzde özellikle kanatlı virusları, influenzaviruslar ve bazı memeli viruslarının sahadan izolasyonu ve üretilmelerinde ETY kullanımı devam etmektedir. Ayrıca bazı aşlıların üretimi de embriyolu yumurtalarda yapılmaktadır. Doğru cevap B’ dir.

Embriyolu tavuk yumurtalarına ekim için sıklıkla kullanılan 4 bölge vardır. Bunlar koryo-allantoik membran, koryo-allantoik boşluk, sarı kesesi ve amniyon kesesi’dir. Bu bölgelere hava kesesi tarafından veya yan taraftan ekimler yapılabilir. Ekimi yapılan virus bu keseleri oluşturan membran hücrelerinde ürer ve şekillenen yeni nesil viruslar kese içerisinde birikir. Bu bölgeler dışında koryoallantoik membran üzerinde bulunan embriyonel kan damarlarına ve direkt olarak embriyoya da ekim yapılabilmektedir. Doğru cevap E’ dir.

Bu ekim yöntemi rutin olarak kanatlı hayvanlarda görülen Newcastle hastalığı virusunun üretilmesinde kullanılmakta olup, ekim için
9-11 günlük embriyolu tavuk yumurtaları tercih edilmektedir. Doğru cevap D' dir.

Direkt olarak dokulardan ayrıştırılarak elde edilen hücrelerin in vitro şartlarda üretilmesi ile elde edilen kültürler primer hücre kültürü olarak adlandırılır. Bu kültürler virus izolasyon çalışmalarında yüksek duyarlılık sağlar. Hücre kültürü şişelerinde flask) üretilen hücrelerin üretildiği ortamdan kaldırılarak yeni kültür şişelerine aktarılması ve böylece miktar olarak çoğaltılması subkültür hazırlama (veya pasaj), elde edilen yeni kültürler ise subkültür olarak tanımlanır. Doğru cevap C’ dir.

Hücre kültürleri üretildikleri ortamlara göre stationer kültürler ve süspanse kültürler olmak üzere ikiye ayrılır. 1. Stationer Kültürler: Bu tip hücre kültürlerinde hücreler kültür kabı yüzeyine tutunarak çoğalırlar. ‹nkübatör raşarında (sabit kültür) veya özel bir düzenekle dönen bir sistem içerisinde (roller kültür = dönen kültür) inkübe edilebilirler. Roller kültürler şişelerde veya tüplerde hazırlanabilir. Stationer kültürlerde hücreler çoğunlukla kültür kabı yüzeyini tek tabaka halinde kaplamaktadır. Buna monolayer hücre kültürü denir. Hücrelerin monolayer tabakalanması özellikle virusların üretilmesi sırasında oluşacak sitopatolojik değişiklikleri (CPE) takip edebilmek açısından önemlidir. 2. Süspanse Kültürler: Bu tip kültürlerde hücreler kültür kabına tutunmadan hücre üretme vasatı içerisinde süspanse haldeyken çoğalmaktadır. Doğru cevap E’ dir.

Tripsin: Tripsin pankreastan salgılanan ve bağırsaklarda protein sindirimine aracılık eden bir enzimdir. Hücre kültürlerinde kullanılan tripsin enzimi domuz pankreasından elde edilmiştir. Genellikle toz halinde temin edilen bu madde fosfat tampon çözeltisi (PBS) içerisinde hazırlanarak 0,2µm por büyüklüğüne sahip filtreden geçirilerek steril edilir ve hücre kültürlerinde kullanılır. Doğru cevap A’ dır.

Virus titrasyonunun başlıca kullanım amaçları aşağıda sıralanmıştır.

Doğru cevap D’ dir.

Birçok virus türü hücre kültürlerinde çoğalma sırasında enfekte veya dejenere hücrelerden oluşan üreme odakları şekillendirir. Sınırları belirli olan ve çoğunlukla hücre erimesi, dejenerasyonu veya proliferasyonu ile karakterize olan bu üreme alanları plak olarak tanımlanır. Doğru cevap C’ dir.

Bünyelerinde hiç bir mikroorganizma barındırmayan ve kanlarında bu mikroorganizmalara karşı oluflmuş antikorlar bulunmayan çok özel deney hayvanlarıdır.