VİROLOJİ

Negatif serum: Bir hastalık etkenine karşı antikor taşımadığı bilinen serumdur.

Germ Free Hayvanlar
Bünyelerinde hiç bir mikroorganizma barındırmayan ve kanlarında bu mikroorganizmalara karşı oluşmuş antikorlar bulunmayan çok özel deney hayvanlarıdır. Bu hayvanlar sağlıklı annelerden steril şartlarda sezeryan operasyonu ile alınır ve tüm çevre şartları kontrol altında tutulan ortamlarda barındırılır.

Embriyolu tavuk yumurtalar›na ekim için sıklıkla kullanılan 4 bölge vardır. Bunlar koryo-allantoik membran, koryo-allantoik boşluk, sarı kesesi ve amniyon kesesi’dir. Bu bölgelere hava kesesi tarafından veya yan taraftan ekimler yapılabilir.

Direkt olarak dokulardan ayrıştırılarak elde edilen hücrelerin in vitro şartlarda üretilmesi ile elde edilen kültürler primer hücre kültürü olarak adlandırılır.

Hücre üretme vasatlar›na gelişmeyi teşvik edici faktör olarak %10 oranında serum ilave edilir. Hücre üretme vasatlarına ayrıca bakteri kontaminasyonlarına karşı antibiyotikler (penisilin 100 UI/ml, streptomisin 100 μg/ml) ve mantar kontaminasyonlarına karşı antimikotikler (mikostatin, 2,5 μg/ml) de ilave edilir.

Dejenerasyon: Hücrenin normal morfolojik ve fizyolojik görünümünden uzaklaşarak bütünlüğünü kaybetmesidir.

Subkültür hazırlama işlemi sırasında kullanılacak bütün çözeltiler 37 °C’ye ısıtılmış olmalıdır.

Sitopatojen virus çoğalmasına bağlı olarak hücre çekirdeğinde oluşan değişiklikler; Hücre çekirdeğinin büyümesi, Hücre çekirdeğinin parçalanması, Çekirdekcik büyümesi, Çekirdek zarının hiperkromazisidir.

Monolayer hücrelerin virus üremesine bağlı olarak tabakalanıp yığın halinde çoğalması proliferatif etki olarak adlandırılır. Hücre kültüründeki proliferasyon çoğunlukla lokaldir.

Sitopatojen olmayan virusların üremesinin tespit edilebilmesi için bir takım özel tekniklerin uygulanmasına ihtiyaç vardır. Bu amaçla en sık kullanılan teknikler Hemadsorbsiyon testi, İmmunoperoksidaz testi, İmmnunofloresan testi, İnterferens ve Elektron mikroskobik incelemelerdir.

Hiper immunserum; bir antijenin duyarlı bir konakçıya belli bir program kapsamında verilmesiyle elde edilen ve bu etkene karşı yüksek miktarda antikor taşıyan serumdur. Komplement; serumda bulunan ve antikorlar aracılığıyla gerçekleşen immunolojik reaksiyonlarda görev alan bir grup proteindir. Amboseptör; kotun eritrositlerine karşı tavşanlarda elde edilen antikorlardır. Amboseptör komplement fikzasyon testinde kullanılır. Negatif serum; bir hastalık etkenine karşı antikor taşımadığı bilinen serumdur. Pozitif serum; Bir hastalık etkenine karşı antikor taşıdığı bilinen serumdur. Doğru cevap B şıkkıdır.

Konvansiyonel Hayvanlar; yetiştirme ortamında standart yetiştirme koşulları uygulanan ve herhangi bir mikrobiyolojik kontrol yapılmayan deney hayvanlarıdır. SPF (Spesifik Patojen Free) Hayvanlar; bu hayvanlar bünyelerinde değişik mikroorganizmalar bulundursalar da hastalık etkeni olan (patojen) önemli mikroorganizmaları taşımazlar. Germ Free Hayvanlar; bünyelerinde hiç bir mikroorganizma barındırmayan ve kanlarında bu mikroorganizmalara karşı oluşmuş antikorlar bulunmayan çok özel deney hayvanlarıdır.   Doğru cevap B şıkkıdır.

Embriyolu tavuk yumurtalarına ekim için sıklıkla kullanılan 4 bölge vardır. Bunlar koryo-allantoik membran, koryo-allantoik boşluk, sarı kesesi ve amniyon kesesi’dir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Primer kültürlerin pasajlanmasıyla elde edilen ve genetik özellikleri bakımından köken aldığı dokuya en az %85 oranında benzerlik gösteren bu kültürlere diploid hücre kültürü denir. Diploid hücre kültürleri genellikle 20 pasaj seviyesine kadar ilerletilebilir. Daha sonra bu hücrelerde de üreme yeteneğinin azalması ve morfolojik değişiklikler başlar. Doğru cevap D şıkkıdır.

Sinsityum; virus üremesine bağlı olarak hücre zarında meydana gelen değişiklikler sonucunda enfekte hücrenin komşu hücrelerle birleşmesi ile çok çekirdekli dev hücreleri (sinsityum) oluşur. Hiperkromazi; kromatin materyalinin çekirdek zarında olgunlaşması ve histopatolojik boyamalarda koyu renkli bir görünüm sergilemesidir. Hemadsorbsiyon; virusla enfekte hücrelere belli hayvan türlerine ait eritrositlerin tutunması hemadsobsiyon olarak tanımlanır. Bu olayda eritrositleri bağlama yeteneğine sahip virus proteinlerinin hücre zarına yerleşmiş olması başlıca etkendir. Virus üremesine bağlı olarak duyarlı hücre kültürlerinde meydana gelen morfolojik değişimler sitopatolojik etki (CPE) olarak adlandırılır. İnklüzyon cisimciği; virusla enfekte hücrelerin sitoplazmasında veya çekirdeğinde oluşan ve değişik boyama teknikleri ile ışık mikroskobunda tespit edilebilen asidofilik veya bazofilik yapılardır. İnklüzyon cisimcikleri değişik büyüklüklerde, parçalı veya tek parça olabileceği gibi sınırları düzensiz bir görünüme de sahip olabilir. Doğru cevap D şıkkıdır.

Sitopatojen Olmayan (Hücre Kültüründe Morfolojik Değişim Yapmadan Çoğalan) Viruslar; bazı virus türlerinin hücre kültüründe üremesi sırasında yukarıda açıklanan morfolojik değişimler gözlenmez. Oysa bu virusların oluşturduğu enfeksiyonlar da üretken niteliktedir ve bol miktarda yeni nesil virion şekillenmiştir. Bu tip virusların üremesinin tespit edilebilmesi için bir takım özel tekniklerin uygulanmasına ihtiyaç vardır. Bu amaçla en sık kullanılan teknikler, hemadsorbsiyon testi, immunoperoksidaz testi, immnunofloresan testi, interferens ve elektron mikroskobik incelemelerdir. Doğru cevap E şıkkıdır.

Hücre sitoplazmasında oluşan değişiklikler; hücrelerin erimesi, hücre yuvarlaklaşması, sinsityum ve dev hücresi oluşumu, inklüzyon cisimcikleri, vakuol oluşumudur. Hücre çekirdeğinde oluşan değişiklikler; hücre çekirdeğinin büyümesi, hücre çekirdeğinin parçalanması, çekirdekcik büyümesi, çekirdek zarının hiperkromazisidir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Sinsityum; virus üremesine bağlı olarak hücre zarında meydana gelen değişiklikler sonucunda enfekte hücrenin komşu hücrelerle birleşmesi ile çok çekirdekli dev hücreleri (sinsityum) oluşur. İnklüzyon cisimciği; virusla enfekte hücrelerin sitoplazmasında veya çekirdeğinde oluşan ve değişik boyama teknikleri ile ışık mikroskobunda tespit edilebilen asidofilik veya bazofilik yapılardır. İnklüzyon cisimcikleri değişik büyüklüklerde, parçalı veya tek parça olabileceği gibi sınırları düzensiz bir görünüme de sahip olabilir.  Hiperkromazi; kromatin materyalinin çekirdek zarında olgunlaşması ve histopatolojik boyamalarda koyu renkli bir görünüm sergilemesidir. Hemadsorbsiyon; virusla enfekte hücrelere belli hayvan türlerine ait eritrositlerin tutunması hemadsobsiyon olarak tanımlanır. Bu olayda eritrositleri bağlama yeteneğine sahip virus proteinlerinin hücre zarına yerleşmiş olması başlıca etkendir. Virus üremesine bağlı olarak duyarlı hücre kültürlerinde meydana gelen morfolojik değişimler sitopatolojik etki (CPE) olarak adlandırılır. Doğru cevap D şıkkıdır.

Virus titrasyonunun başlıca kullanım amaçları aşağıda sıralanmıştır.
• Virolojik ve serolojik çalışmalarda kullanılacak virus soylarının standardizasyonu
• Aşı hazırlanmasında virus dozunun ayarlanması
• Virusların identifikasyonunda kullanılan fiziko-kimyasal testlerin değerlendirilmesi
• Virus soylarının saflaştırılması (plak test)

Doğru cevap E şıkkıdır.

Doğru cevap D şıkkıdır.