VİROLOJİ

At vebasında Culicoides cinsi sinekler virusun taşınmasında başlıca vektördür. At vebası vektör sineklerin görüldüğü, iklimin ılık ve rutubetli olduğu bölgeler ve mevsimlerde ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

At vebasında klinik olarak tipik ödemler, özellikle subraorbital çukurda oluşan ödem hastalığın kolayca tanınmasını sağlar. Kesin teşhis laboratuvar yöntemleri ile yapılır. Doğru cevap E seçeneğinde verilmiştir.

Verilen bilgiler atların influenzası (At gribi) hastalığına aittir. Doğru cevap C seçeneğinde verilmiştir.

Atların enfeksiyöz anemisinde klinik belirtiler ve epidemiyolojik verilerle hastalıktan şüphe edilebilir. Kesin teşhis serolojik incelemelerle yapılır. Serolojik teşhiste uluslar arası kabul gören yöntem agar jel immunodifüzyon (AGID) testidir. Doğru cevap A seçeneğinde verilmiştir.

Atların viral arteritis enfeksiyonu klinik olarak birçok hastalıkla benzerlik gösterdiği için kesin teşhis ancak virolojik, serolojik ve histopatolojik incelemeler ile yapılabilir. Hastalığın virolojik teşhisi için, hücre kültüründe virus izolasyonu ve reverz transkripsiyon-polimeraz zincir reaksiyonu (RT-PCR) yöntemleri kullanılır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Verilen seçeneklerden E'nin aksine, gebeliğin geç dönemlerinde virusa maruz kalan kısraklarda yavru atma oluşmaz fakat yeni doğan taylarda pnöymoni gelişir. Böyle taylar genellikle k›sa süre içinde ölürler. Diğer şıklar doğrudur. Bu sebeple sorunun cevabı E seçeneğidir.

At vebası: Reoviridae (Orbivirus)

Atların influenzası(At gribi): Orthomyxoviridae (Influenzavirus A)

Atların enfeksiyöz anemisi: Retroviridae (Lentivirus)

Atların viral arteritisi: Arteriviridae (Arterivirus)

Atların herpesvirus enfeksiyonu: Herpesviridae (Alphaherpesvirinae)

At vebası (Afrika at vebası, African horse sickness) tek tırnaklı hayvanların akut veya subakut seyirli, sokucu sineklerle nakledilen ve yüksek mortaliteye neden olan viral bir hastalığıdır. Hastalık ilk defa 1780 yılında Güney Afrika’da tanımlanmıştır.

At vebası hastalığı ilk olarak 1780 yılında Güney Afrikada tanımlanmıştır.

Hastalığın inkübasyon süresi 1-3 gündür. Klinik belirtiler aniden başlar ve yüksek ateş, seröz burun akıntısı, konjuktivitis, farengeal lenf nodüllerinde şişkinlik ve şiddetli kuru öksürük vardır. Depresyon, iştahsızlık ve bitkinlik sık gözlenir. Sekonder bakteriyel enfeksiyonlar meydana gelebilir ve başlangıçta seröz olan burun
akıntısı mukopurulent hale dönüşür. Sekonder bakteriyel etkenlerle komplike olmayan olgularda klinik belirtiler genellikle 3 günden az sürer. Hastalıkta mortalite oldukça düşüktür, fakat gebe kısraklarda yavru atma oluşabilir.

Hastalık etkenlerini omurgalı hayvanlara taşıyan veya bulaştıran omurgasız araçlara vektör denir.

Subakut form (Kalp formu): Bu seyir şeklinde inkübasyon süresi 7-14 gün arasında değişir. Yaklaflık 3-6 gün süren ateşli dönemden sonra baş bölgesinde ödemler şekillenir.

Hastalığın inkübasyon süresi seyir şekline göre 3-14 gün arasında değişir ve klinik olarak 3 seyir şekli vardır:

- Akut form (Akciğer formu)

-Subakut formu (Kalp formu)

-Karışık form

Hastalığın inkübasyon süresi 1-3 gündür. Klinik belirtiler aniden başlar ve yüksek ateş, seröz burun akıntısı, konjuktivitis, farengeal lenf nodüllerinde şişkinlik ve şiddetli kuru öksürük vardır. Depresyon, iştahsızlık ve bitkinlik sık gözlenir. Sekonder bakteriyel enfeksiyonlar meydana gelebilir ve başlangıçta seröz olan burun akıntısı mukopurulent hale dönüşür.

Anemi: Çeşitli nedenlere bağlı olarak kanda eritrosit sayısının azalması, hemoglobilin ve hematokrit değerlerinin normalin altına düşmesiyle belirgin duruma verilen isimdir.

Doğal enfeksiyonlar çoğunlukla subklinik seyreder. Hastalıkta 3-14 günlük
bir inkübasyon süresinden sonra belirgin ateş yükselmesi, löykopeni, depresyon, aşırı göz yaşı akıntısı, iştahsızlık, konjuktivitis, rhinitis, burun akıntısı ile
baş, boyun ve bazen de tüm vücutta ürtikerler görülür. Göz çevresi ile arka bacaklar, skrotum ve memelerde ödem oluşur. Hastalıkta mortalite
düşüktür. Klinik belirtiler genç hayvanlarda daha şiddetli seyreder. Kısraklarda
gebeliğin 3-10. ayları arasında yavru atma meydana gelebilir. Enfekte olmuş gebe kısraklarda %40-80 oranında yavru atma şekillenir. Gebeliğin geç dönemlerinde enfekte olan kısraklarda yavru atma şekillenmeyebilir, fakat konjenital (do-
ğuştan) enfekte taylar doğar.

Latent enfeksiyon: Konakçıda bazı mikroorganizmaların hastalık belirtileri oluşturmadan vücutta kalmaları durumuna latent enfeksiyon denir.

EHV-1 ve EHV-4 enfeksiyonunun kontrolü ve korunmasında alınması gereken önlemler şunlardır: 

- Yeni alınan atlar diğer hayvanlarla temas etmeden önce 3-4 hafta süreyle karantinaya alınmalıdır.

- Latent enfekte hayvanlarda virusun reaktivasyonunu önlemek için stres faktörlerinden sakınılmalıdır.

-Yeni doğan tayların maternal antikorlar ile korunmaları için kolostrum almaları sağlanmalıdır.

-Yavru atma olgularını önlemek amacıyla kısraklar inaktif virus aşıları ile gebeliğin 3, 5, 7 ve 9. aylarında aşılanmalıdır.

-Taylar ilk olarak 3-4 aylıkken aşılanmalı ve 1-6 ay aralıklarla 3 doz aşı uygulanmalıdır.

Vücudun aşırı düzeyde su kaybetmesine dehidratasyon denir.

Hipoplazi: Doku veya organın yetersiz gelişmesi veya büyüklüğünün sonradan gerilemesine denir.