VİROLOJİ

Viruslar da tıpkı bakteri, mantar, mikoplasma, riketsiya ve klamidyalar gibi enfeksiyöz mikroorganizmalar arasında yer almaktadır. Ancak viruslar yapıları, biyolojik özellikleri ve  izledikleri çoğalma yöntemleri bakımından sayılan etkenlerden farklılık gösterirler.

Fonksiyonel ribozom varlığı, ikiye bölünerek çoğalma, DNA ve RNA’nın birlikte bulunması, bakteri, mikoplazma, riketsiya ve klamidyaların ortak özelliği iken; cansız ortamda üreme bakteri ve mikoplazmalara ait bir özelliktir. Verilen seçeneklerden interferona duyarlılık viruslar için geçerlidir.

Tablo 1.1. Viruslar ve diğer bazı mikroorganizmaların karşılaştırmalı özellikleri

Virusla enfekte olan hücreler tarafından salgılanan ve dğer hücrelerde virus çoğalmasına karşı korunma sağlayan protein yapısındaki biyolojik ürünlere interferon denir.

Viruslarda temel yapı olarak nükleik asit ve bunu çevreleyerek dış etkilerden koruyan ve kapsid olarak adlandırılan bir protein kılıf bulunmaktadır. Bu temel yapı nükleokapsid olarak tanımlanır. Bakterilerde görülen hücre yapısı viruslarda bulunmamaktadır. Bakterilerin yapısında bulunan flagella, kapsül ve hücre duvarı gibi oluşumlar virus morfolojisinde yer almaz.

Kapsid içinde kalan bölge kor bölgesi (özyapı) olarak tanımlanır.

RNA genomlarında ise T yerine U (Urasil) bulunur.

Virüslerde yapısal proteinlerin temel görevi Kapsidi oluşturmaktır.

Zarf üzerinde bulunan glikoproteinler elektron mikroskopta ışınsal çıkıntılar şeklinde görülür. Bu çıkıntılara peplomer adı verilir.

Virüslerin morfolojik yapısı virüs simetrisi olarak tanımlanır. Hayvan virusları morfolojik yapı olarak kübik, helikal ve kompleks yapı simetrisi olmak üzere üç grupta toplanmaktadır.

Tablo 1.3. Hayvan viruslarına ait bazı yapısal ve genomik özellikler (RNA virusları)

Virusların enfektivitesi antibiyotikler ve sulfonamidlerden etkilenmez.

Virusların yapısını, biyolojisini, virus-konakçı ilişkilerini ve virusların neden olduğu hastalıkları inceleyen bilim alanı virolojidir.

Bakterileri enfekte eden viruslara faj adı verilir.

Özgün bir çoğalma yöntemine sahip olan, enerji üretimi ve yapıtaşlarının sentezi için gerekli organelleri bulunmayan, tek tip nükleik asit taşıyan, temel olarak nükleik asit ve bunu çevreleyen protein kılıfından oluşan enfeksiyöz etkenlere virus denir.

Virusların büyüklükleri birim olarak nanometre (1 nm=10-9 m) cinsinden ifade
edilmektedir.

Virusla enfekte olan hücreler tarafından salgılanan ve diğer hücrelerde virus çoğalmasına karşı korunma sağlayan protein yapısındaki biyolojik ürünlere interferon denir.

Enfeksiyöz güce sahip olgun virus partikülüne virion denir.

RNA virusları arasında segmentli genoma sahip 6 adet virus ailesi bulunmaktadır.

Genel olarak virusların enfektivitesi 50 °C’ nin üzerindeki sıcaklık değerlerinde birkaç dakika içinde kaybolur.