VİRUSLARDA BULUŞMA VE HASTALIK OLUŞTURMA SÜRECİ

Horizontal bulaşmada virus hastalıklarının aynı popülasyonda bulunan ve genellikle bulaşmaya yol açabilecek aktif temas içerisinde olan hastalığa duyarlı› bireyler arasında nakledilmesi söz konusudur. Horizontal bulaşma direkt temasla, indirekt temasla, kontamine gıdalar aracılığıyla, aerojen yolla, artropod vektörler aracılığıyla ve iatrojenik yolla gerçekleşebilir

Rendering: Hayvansal atıklar ve yan ürünlerin ayıklama, parçalama, öğütme ve ısı uygulaması gibi değişik işlemlerden geçirildikten sonra yeniden değerlendirilebilir ürünler haline getirilmesi sürecidir.
Rendering ürünleri arasında en yaygın olarak et-kemik unu, kan unu ve balık unu
gibi ürünler hayvan yemlerinde protein kaynağı olarak değerlendirilmektedir.

Virusların ebeveyn jenerasyondaki bireylerden yeni jenerasyona aktarılmasına vertikal bulaşma adı verilir.

Enfeksiyon sonrasında vücutta virus eliminasyonunun beklenenden daha uzun sürmesi veya virusun yaşam boyu elimine edilememesi durumunu ifade eder.

Bir virusun belli bir doku veya organdaki hücreleri enfekte edebilme yeteneği tropizm (doku tropizmi) olarak tanımlanır.

1. Direkt doku hasarı
2. Doku hasarı olmadan şekillenen fizyolojik bozukluklar
3. Doku hasarı sonucu sekonder enfeksiyonlara teşvik

Aerosol: Öksürme- hapşırma vb nedenlerle solunum sisteminden çıkan ve havada uzun süre asılı
kalabilen çok küçük damlacıkları ifade eder. Virusları taşıyan bu damlacıklar özellikle kapalı ortamlarda hastalıkların solunum havasıyla bulaşmasına neden olur.

Artropodlarla bulaşma: Artropodlar viral hastalıkları biyolojik veya mekanik olarak nakledebilirler. Biyolojik vektör olarak kan emici sinekler ve keneler önemlidir. Biyolojik vektör olarak sokucu sinekleri kullanan hayvan viruslarına örnek olarak mavidil, at vebası ve epizootik hemorajik hastalık (EHD) virusları sayılabilir. Kenelerle nakledilen viruslar arasında ise Kırım-Kongo kanamalı atefli örnek olarak gösterilebilir. Kan emen sinekler ayrıca birçok hastalığın (veziküler stomatitis, sığırların mamillitis (BHV-2), atların infeksiyöz anemi virusu vb.) taşınmasında da mekanik vektör olarak rol almaktadır.

İatrojenik bulaşma: Hekimlik uygulamalarındaki istem dışı hatalara bağlı olarak gerçekleşen hastalık bulaflmalarına iatrojenik bulaşma denir. 

1. Latent persiste enfeksiyon

2. Kronik persiste enfeksiyon

3. Yavaş ilerleyen (slow) enfeksiyon 

4. İmmunotolere persiste enfeksiyon modelleri

Silier aktivite: Solunum sistemi mukozasındaki hücrelerin sahip olduğu siliumlar aracılığıyla
solunum sistemindeki içerisin dışarı atılmasına yönelik olarak gerçekleşen hareketlerdir

Viremi: Virusun organizmada yayılması sırasında kanda bulunduğu döneme viremi denir.

Primer çoğalma: Sistemik enfeksiyon oluşturan bazı virusların organizmada yayılmadan önce vücuda girdiği bölgede geçirdiği kısa süreli çoğalma evresidir.

Zoonoz: Genellikle hayvanlardan insanlara nakledilen hastalıkları ifade etmede kullanılan bir
terimdir, ancak insanlardan hayvanlara nakledilen hastalıkları da kapsar. “Zoonotik hastal›k” ifadesi
“Zoonoz” terimiyle eş anlamlıdır. “Zoonoz hastalık” şeklinde kullanılmamalıdır

Vücuda girdiği yerde ve sınırlı bir bölgede yerleşerek hastalık bulgulaı› oluşturan enfeksiyonlara lokal enfeksiyon denir.

Sekonder enfeksiyon: Vücuttaki başka bir enfeksiyonu takiben ortaya çıkan ve ilk enfeksiyonla
birlikte seyreden ikincil enfeksiyonlardır

Kan (temas, kan nakli, artropod vektörler)

Salya