VİROLOJİ - Deneme Sınavı - 27

At vebası tek tırnaklı hayvanların akut veya subakut seyirli, sokucu sineklerle nakledilen ve yüksek mortaliteye neden olan, ilk kez 1780 yılında Güney Afrika'da tanımlanan hastalıktır.

Hastalık etkenlerinin omurgalı hayvanlara taşıyan veya bulaştıran omurgasız aracılara vektör denir.

Belirli bir bölgede salgın göstermeksizin sürekli sabit oranda bulunan hastalıklara endemik hastalık denir.

Atların viral arteritisinde  inkübasyon süresi 3-14 gündür.

Atların herpesvirus enfeksiyonunda inkübasyon süresi 2-10 gündür.

Atların herpesvirus enfeksiyonunda korunma için yeni alınan atlar 3-4 hafta süre ile karantinaya alınmalıdır.

At vebasında hastalık etkeni Reoviridae ailesindendir.

At gribinde hastalık etkeni Orthomyxoviridae ailesindendir.

Atların enfeksiyöz anemisinde hastalık etkeni Retroviridae ailesindendir.

Atların viral arteritisinde hastalık etkeni Arteriviridae ailesindendir.

Klinik olarak belirgin hastalık bulguları görülmeden seyreden enfeksiyonlara subklinik enfeksiyon veya subklinik seyirli hastalık adı verilir.

İnkübasyon süresi ve klinik belirtileri kısa süreli olan ve vücuttan virus eliminasyonunun kısa sürede gerçekleştiği enfeksiyonlara akut enfeksiyon veya akut seyirli hastalık denir.

Başta koyun olmak üzere sığır, keçi ve yabani ruminantlarda görülen mavidil hastalığı Culicoides cinsi sokucu sineklerle nakledilir. Bu hastalıkta baş, boyun bölgesinde ödem ve ağız, burun, burun boşluğu ve konjuktivada konjesyon gözlenir.

Küçük ruminant vebasından korunmak için risk altındaki hayvanlara hücre kültüründe hazırlanan attenüye virus aşıları uygulanmaktadır. Maedi-visna, koyun ve keçilerdeki solunum sistemi enfeksiyonları, keçilerin artritis ensefalitisi ve scrapie için kullanılan herhangi bir aşı yoktur.

Ektima kontagiozum (ORF) bulaşıcı bir deri hastalığıdır. Hastalığa koyun, keçi ve insanlar duyarlıdır. Bulaşan hayvanlarda deride orf lezyonları gözlenir. Hastalıktan korunmak için temasın kesilmesi etkili bir yöntemse de aşı uygulaması da mevcuttur.

Küçük ruminant vebası keçi ve koyunların sindirim ve solunum sistemi lezyonlarıyla karakterize akut veya subakut seyirli viral bir hastalığıdır.

Scrapie gibi prion hastalıklarına karşı aşılama yoluyla korunma söz konusu değildir. Dolayısıyla hastalık kontrolünde uygulanabilecek en geçerli yöntem eliminasyondur.

Koyun ve keçilerdeki akut viral solunum sistemi enfeksiyonlarının teşhisi klinik bulgulara dayanılarak yapılabilir. Etken tespiti için laboratuvar analizleri gereklidir. Canlı hayvanlarda burun svabı örneklerinden ELISA ile viral antijen tespiti, PCR yöntemiyle viral genom tespiti veya virus izolasyonu çalışmaları yapılabilmektedir.

Keçilerin artritis-ensefalitis enfeksiyonu erişkin keçilerde eklem yangıları ve oğlaklarda ise merkezi sinir sistemi enfeksiyonu ve felçlerle karakterize kronik seyirli bir hastalıktır.

Koyun ve keçi çiçeği aerosol, direkt temas ya da sinekler vasıtasıyla bulaşabilir. Bu hastalık bildirimi zorunlu hastalıklar listesindedir ve enfekte sürülerin hemen karantinaya alınması gerekir. Korunma amacıyla 3 aylık hayvanlara aşılama yapılır ve iki yılda bir aşı tekrarlanır.