VİROLOJİ - Deneme Sınavı - 23

Attenüye aşı:Hastalık oluşturma yetenekleri zayıflatılmış buna karşın vücutta üreyebilen, yayılabilen ve immunolojik kapasitesi yüksek olan mikroorganizmalardan hazırlanmış aşılara denir.

Reaktivasyon:Latent enfekte hayvanların strese maruz kalmaları sonucunda virusun yeniden aktif hale geçmesine verilen isimdir.

Bir virusun belirli bir hücre tipine, dokuya, organa veya organ sistemine olan ilgisini ifade
etmek amacıyla kullanılan terime tropismus adı verilir.

Bir virüsün enfekte edebileceği konakçı canlı türlerinin tamamını ifade etmek için kullanılan terim konak genişliğidir.

Saha örneklerinden hücre kültürü, embriyolu yumurta veya deney hayvanlarına yapılan ekimler sonucunda üretilerek elde edilen virüs suşuna izolat adı verilmektedir.

Viroidler kapsid taşımayan enfeksiyöz çıplak RNA’dan ibaret ajanlardır. Satelite (uydu enfeksiyöz ajan) olarak tanımlanan bu ajanların temel özelliği çoğalabilmek ve enfeksiyon oluşturabilmek için mutlaka yardımcı bir virusa ihtiyaç duymalarıdır. Dolayısıyla bir virus türünün uydusu konumundadırlar. Uydu RNA (virusoid) ve uydu virus olmak üzere iki tip satelite bulunmaktadır. Prionlar insan ve bazı hayvan türlerinde Nakledilebilir Süngerimsi Beyin Hastalığı’na (TSE, transmissible spongiform ensefalopati) neden olan ve yaklaşık 250 amino asitten oluşan protein yapısındaki hastalık etkenleridir. İzolat, saha örneklerinden hücre kültürü, embriyolu yumurta veya deney hayvanlarına yapılan ekimler sonucunda üretilerek elde edilen virus suşudur. Doğru cevap A şıkkıdır.

Creutzfeldt-Jacob hastalığı (CJD) insanda görülmektedir.

Kübik simetrili ve morfolojik olarak küçük yapılı virüsler tarafından kullanılan mekanizmada virion hücre membranını direkt olarak geçer ve hücre sitoplazmasına ulaşması translokasyon evresinde gerçekleşir.

Konvansiyonel Hayvanlar; yetiştirme ortamında standart yetiştirme koşulları uygulanan ve herhangi bir mikrobiyolojik kontrol yapılmayan deney hayvanlarıdır. SPF (Spesifik Patojen Free) Hayvanlar; bu hayvanlar bünyelerinde değişik mikroorganizmalar bulundursalar da hastalık etkeni olan (patojen) önemli mikroorganizmaları taşımazlar. Germ Free Hayvanlar; bünyelerinde hiç bir mikroorganizma barındırmayan ve kanlarında bu mikroorganizmalara karşı oluşmuş antikorlar bulunmayan çok özel deney hayvanlarıdır.   Doğru cevap B şıkkıdır.

Adsorbsiyonlu Yöntemle Virus Ekimi:

1. Kültür şişesindeki hücre üretme vasatı hücrelerin bulunmadığı yüzeyden
dökülerek uzaklaştırılır. Hücre yüzeyleri hücrelere zarar vermeyecek şekilde
PBS ile yıkanır.

2. Kültür şişesine hacminin %1’i oranında viruslu materyal konulur.

3. Kültürler 37°C’ye ayarlı inkübatöre kaldırılarak 1 saat inkübe edilir.

4. Süre sonunda inokulum otoklav edilmek üzere boşaltılır.

5. Hücre yüzeyleri PBS ile yıkanır.

6. Kültür şişesine vasat ilave edilerek inkübatöre kaldırılır.

Adsorbsiyonsuz ekim yönteminde ise yukarıda açıklanan 3. ve 4. basamaklar
uygulanmaz. Buna göre doğru cevap A seçeneğidir.

Virusla enfekte hücrelere belli hayvan türlerine ait eritrositlerin tutunması
hemadsobsiyon olarak tanımlanır. Bir virusun enfeksiyözite gücünün rakamsal olarak ifade edilmesi o virusun titresi olarak tanımlanır. Enfeksiyözite gücünün tespit edilmesi ise virus titrasyonu olarak adlandırılır. İnklüzyon cisimciği, virusla enfekte hücrelerin sitoplazmasında veya çekirdeğinde oluşan ve değişik boyama teknikleri ile ışık mikroskobunda tespit edilebilen asidofilik veya bazofilik yapılardır. Virus üremesine bağlı olarak hücre zarında meydana gelen değişiklikler sonucunda enfekte hücrenin komşu hücrelerle birleşmesi ile çok çekirdekli dev hücreleri (sinsityum) oluşur.

Hiperkromazi ise kromatin materyalinin çekirdek zarında yoğunlaşması ve histopatolojik boyamalarda koyu renkli bir görünüm sergilemesidir. Dolayısıyla doğru cevap D seçeneğidir.

Virus tanımlanmasında ilk modern görüş Louis Pasteur tarafından 1885 yılında geliştirilen aşı ile ortaya konulmuş ve bu alanda bir çığır açılmıştır. Doğru cevap B'dir.

Şekil olarak mermi görünümde olan kuduz virusu çevre şartlarına dayanıklı değildir, +4°C’de haftalarca canlı kalabilirken 50°C’de 1 saatte inaktive olur. Doğru cevap E'dir.

Klasik kuduz şeklinde aşağıda açıklanan üç dönem ayırt edilir:

1. Prodromal dönem: Bu dönemde hastalığa özel olmayan belirtiler gözlenir. Ateş, halsizlik, iştahsızlık, ısırık bölgesinde kaşıntı ve duyu kaybı gözlenebilir. Bu dönem ortalama 3-4 gün kadar sürer.

2. Saldırgan dönem: Bu dönemde hayvan aşırı hareketli, huzursuz, saldırgandır ve şiddetli ısırma isteği vardır. Genellikle yutak kaslarının spazmından dolayı yutma güçlüğü, salivasyon, su içememe, ışık ve sese karşı aşırı duyarlılık gözlenir. Saldırganlık dönemi ortalama 1-2 gün sürer.

3. Felç dönemi: Ensefalitisin ilerlemesiyle hareketlilik felce dönüşür. Hayvan ayağa kalkamaz, depresyon ve koma halini takiben ölüm gelişir. Ölüm nedeni solumun durmasıdır. Bu dönem ortalama 3-4 gün sürer. Doğru cevap D'dir.

Genç köpekler hastalığa yaşlılardan daha duyarlıdır ve en yüksek duyarlılık maternal antikorların kaybolduğu 4-6 aylık köpek yavrularında görülür. Doğru cevap C'dir.

Köpeklerin parvovirus enfeksiyonu her yaştaki köpeklerde görülebilen bulaşıcı ve şiddetli ishal ve kusma ile karakterize bir hastalıktır. Doğru cevap A'dır.

Hastalığın klinik tablosu belli-belirsiz bir ateşten ölüme kadar değişen bir seyir gösterir. CAV-1 köpeklerde akut karaciğer yangısı (hepatitis) yanında solunum ve göz bozuklukları, beyin dokusu ve böbrekte yangısal değişimlere neden olur. Doğru cevap A'dır.

Köpek enfeksiyöz trakeobronşitisi (Kennel cough) köpeklerin çok bulaşıcı öksürükle seyreden bir üst solunum yolu hastalığıdır. Hastalık bütün dünyada yaygındır ve her yaştaki köpeklerde görülür. Kennel cough (köpek öksürüğü) adıyla da bilinen bu hastalığa neden olan birçok farklı etken vardır. Doğru cevap D'dir.

Köpek herpesvirus enfeksiyonunda belirti olarak sürekli havlama, karın boşluğunda ağrı, iştahsızlık ve solunum güçlüğü saptanır. Yaşlı köpeklerde hafif bir rhinitis, dişilerin vajinasında veziküller, erkeklerde ise penis ve prepisiyumda yangı gelişebilir. Doğru cevap B'dir.

Hastalık etkeni enfekte kedilerden direkt temas ya da indirekt olarak bulaşık yem, barınak ve kullanılan ihtiyaç malzemeleri ile duyarlı kedilere taşınır. Virus dışkı, salya, idrar ve kusmuk ile çevreye saçılır. Doğru cevap E'dir.