VİROLOJİ - Deneme Sınavı - 19

Virusların ebeveyn jenerasyondaki bireylerden yeni jenerasyona aktarılmasına vertikal bulaşma adı verilir. Bu şekilde bulaşan viral etkenlere örnek olarak sığırların viral diyare virusu (BVD), koyunların border disease virusu, mavidil hastalığı virusu, akabane virusu, sığır herpesvirus tip 1 (IBR/IPV), atların herpes virusları, atların viral arteritisi ve kedilerin panlöykopeni virusları gösterilebilir. Doğru cevap B'dir.

vşruslar organizmaya, solunum kanalı yolu, sindirim kanalı yolu, deri yolu, genital kanal yolu ve konjuktiva yolu ile giriş yapabilir. Doğru cevap C'dir.

Kan ve sinirler yoluyla yayılım virüslerin organizma içerisindeki yayılımına örnektir. Doğru cevap B'dir.

Değişik hayvan türlerinin yumurtaları virus üretilmesi amacıyla kullanılabilse de en yaygın kullanım alanı bulan embriyolu tavuk yumurtası (ETY)’dır. Günümüzde özellikle kanatlı virusları, influenzaviruslar ve bazı memeli viruslarının sahadan izolasyonu ve üretilmelerinde ETY kullanımı devam etmektedir. Ayrıca bazı aşlıların üretimi de embriyolu yumurtalarda yapılmaktadır. Doğru cevap B’ dir.

Bu ekim yöntemi rutin olarak kanatlı hayvanlarda görülen Newcastle hastalığı virusunun üretilmesinde kullanılmakta olup, ekim için
9-11 günlük embriyolu tavuk yumurtaları tercih edilmektedir. Doğru cevap D' dir.

Hücre kültürleri üretildikleri ortamlara göre stationer kültürler ve süspanse kültürler olmak üzere ikiye ayrılır. 1. Stationer Kültürler: Bu tip hücre kültürlerinde hücreler kültür kabı yüzeyine tutunarak çoğalırlar. ‹nkübatör raşarında (sabit kültür) veya özel bir düzenekle dönen bir sistem içerisinde (roller kültür = dönen kültür) inkübe edilebilirler. Roller kültürler şişelerde veya tüplerde hazırlanabilir. Stationer kültürlerde hücreler çoğunlukla kültür kabı yüzeyini tek tabaka halinde kaplamaktadır. Buna monolayer hücre kültürü denir. Hücrelerin monolayer tabakalanması özellikle virusların üretilmesi sırasında oluşacak sitopatolojik değişiklikleri (CPE) takip edebilmek açısından önemlidir. 2. Süspanse Kültürler: Bu tip kültürlerde hücreler kültür kabına tutunmadan hücre üretme vasatı içerisinde süspanse haldeyken çoğalmaktadır. Doğru cevap E’ dir.

Tripsin: Tripsin pankreastan salgılanan ve bağırsaklarda protein sindirimine aracılık eden bir enzimdir. Hücre kültürlerinde kullanılan tripsin enzimi domuz pankreasından elde edilmiştir. Genellikle toz halinde temin edilen bu madde fosfat tampon çözeltisi (PBS) içerisinde hazırlanarak 0,2µm por büyüklüğüne sahip filtreden geçirilerek steril edilir ve hücre kültürlerinde kullanılır. Doğru cevap A’ dır.

Kültür şişesine hacminin %1’i oranında viruslu materyal konulur. Doğru cevap D’ dir.

Virus titrasyonunun başlıca kullanım amaçları aşağıda sıralanmıştır.

Doğru cevap D’ dir.

Birçok virus türü hücre kültürlerinde çoğalma sırasında enfekte veya dejenere hücrelerden oluşan üreme odakları şekillendirir. Sınırları belirli olan ve çoğunlukla hücre erimesi, dejenerasyonu veya proliferasyonu ile karakterize olan bu üreme alanları plak olarak tanımlanır. Doğru cevap C’ dir.

Bünyelerinde hiç bir mikroorganizma barındırmayan ve kanlarında bu mikroorganizmalara karşı oluflmuş antikorlar bulunmayan çok özel deney hayvanlarıdır.

Uzun uçlu bir iğne ile girilerek embriyonun olduğu yöne doğru 45 derece açı ile ilerlenir.

Subkültür hazırlanırken üretilen hücreleri kültür kabı yüzeyinden ayırmak ve süspanse hale getirmek amacı ile genellikle tripsin enzimi kullanılır.

Adsorbsiyonlu Yöntemle Virus Ekimi • Kültür şişesindeki hücre üretme vasatı hücrelerin bulunmadığı yüzeyden dökülerek uzaklaştırılır. Hücre yüzeyleri hücrelere zarar vermeyecek şekilde PBS ile yıkanır .

Kültür şişesine hacminin %1’i oranında viruslu materyal konulur

• Kültürler 37°C’ye ayarlı inkübatöre kaldırılarak 1 saat inkübe edilir

• Süre sonunda inokulum otoklav edilmek üzere boşaltılır

• Hücre yüzeyleri PBS ile yıkanır • Kültür şişesine vasat ilave edilerek inkübatöre kaldırılır.

Bir virüsün enfeksiyözite gücünün tesbit edilmesine Virüs titrasyonu adı verilir.

Proteinlerin membran geçirgenliğinin bozulması virüs titrasyonunun kullanım amaçlarından biri değildir.

Hücre kültürü çalışmalarında dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan birisi de kullanılacak vasatların sterilizasyonudur. Bu vasatlarda bulunan organik bileşenler (aminoasitler, karbonhidrat vb) yüksek ısı uygulamasıyla kolayca denatüre olabilmektedir. Bu nedenle vasatların sterilizasyonu ısı uygulaması yerine steril filtrasyon ile sağlanmaktadır. Bu uygulamada sıvı halde hazırlanan vasatlar 220 nm por büyüklüğüne sahip olan membran filtrelerden genellikle basınç yardımıyla süzülmekte ve daha önce steril edilmiş şişelerde muhafaza edilmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Viroloji laboratuvarlarında dezenfeksiyon için en sık kullanılan kimyasal madde alkoldür. Diğerleri de viroloji laboratuvarlarında kullanılır ancak en sık kullanılanı sorduğu için cevabımız %70-76 etil alkoldür.

Ultrasantrifüjler, süspansiyon halinde bulunan çok küçük moleküllerin dahi çöktürülerek ayrılmasına olanak sağlayan çok yüksek devirli santrifüjlerdir. Dakikada 150.000 devir hıza ulaşabilen ultrasantrifüjler bulunmaktadır. Ultrasantrifüjler kullanılarak viruslar çöktürülebileceği gibi; nükleik asitler, hücre zarı, hücre çekirdeği ve mitokondri gibi hücresel bölümler ve değişik proteinler de çöktürülebilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Otoklavlar katı (cam, metal vb) ve sıvı materyallerin sterilizasyonu amacıyla kullanılabilir. Bu amaçla en sık kullanılan otoklavlama koşulları 121°C sıcaklıkta 1 atmosfer basınç altında 15-20 dk süreyle uygulanan işlemlerdir. Doğru cevap B seçeneğidir.