VIII-XIII. YÜZYILLAR TÜRK EDEBİYATI - Deneme Sınavı - 5

Bunlar arasında Karahanlı yazı dilini en iyi yansıtan eser, kuşkusuz Kutadgu Bilig’dir

Bugünkü bilgilere göre Türk edebiyatında yazılan ilk mesnevi olan Kutadgu Bilig'tir.

Türkistan coğrafyasında Türkçe ve manzum yazılan ilk eser Kutadgu Bilig'tir.

Mesnevilerin giriş bölümünde yer alan ve Allah’ın anılıp övüldüğü hamd’i konu alan
bölüme tahmid adı verilir.

Bu anlamda DLT, Türkçenin bilinen ilk sözlüğüdür.

DLT, Araplara Türkçe öğretmek, Türkçenin Arapça ile boy ölçüşebileceğini göstermek ve
Türklerin diğer milletlerden sadece güç ve kuvvet yönünden üstün olmadığını, bilakis dil,kültür ve medeniyet bakımından da büyük bir maziye ve geleceğe sahip bulunduğunu ortaya koymak ve bu durumu Türk olmayan milletlere haber vermek amacıyla yazılmıştır.

Eserin Fergana nüshası yoktur.

Viyana Nüshası yoktur.

Eserin Semerkand nüshası mevcuttur.

Karluklar, 747 yılında Ötüken’den ayrılıp Isık Göl’ün güneyi ile İsficap’tan Çu ve İli havzalarına kadar olan bölgeyi yurt edinmişlerdir

XIV. yüzyılın başlarında Cemal Karşî tarafından yazılan Mülhakâtü’s-sürâh adlı esere
göre, ilk Karahanlı hükümdarı, Afrasiyab neslinden olan Bilge Kül Kadır Han’dır

Karahanlı yazı dilini en iyi yansıtan eser, Kutadgu Bilig’dir

Bağdat, Irâk-ı Arab şehirlerindendir.

Yusuf Has Hacip tarafından Balasagun’da yazılmaya başlanmış, 1069 yılında Kâşgar’da tamamlanmıştır.

Mesnevilerin giriş bölümünde yer alan ve Allah’ın anılıp övüldüğü hamd’i konu alan bölüm “tahmid” denir.

Kutadgu Bilig'te geçen kahramanlar ve temsil ettikleri kavramlar
şunlardır:
1. Adaleti, nizamı (köni törü “doğru kanun”) temsil eden Küntogdı, eserde hükümdardır.2. Talih ve bahtı (kut) temsil eden Aytoldı, eserde vezirdir.
3. Aklı ve bilgiyi (ukuş) temsil eden Ögdilmiş, eserde Aytoldı’nın oğlu bilge kişidir.
4. Akıbeti, hayatın sonunu temsil eden Odgırmış, eserde dünya işlerinden elini eteğini
çekmiş zahit/sofu kişidir.

Divanü Lügati’t-türk, Araplara Türkçe öğretmek, Türkçenin Arapça ile boy ölçüşebileceğini göstermek ve
Türklerin diğer milletlerden sadece güç ve kuvvet yönünden üstün olmadığını, bilakis dil,
kültür ve medeniyet bakımından da büyük bir maziye ve geleceğe sahip bulunduğunu ortaya
koymak ve bu durumu Türk olmayan milletlere haber vermek amacıyla yazılmıştır.

Ayasofya Nüshası, Topkapı Müzesi Nüshası ve Seyit Ali Nüshası  Atabetü’l-hakayık'ın nüshalarıdır.

TİEM’de bulunan nüsha, 1333-1334 yıllarında Muhammed bin el-Hāc Devletşah
eş-Şirazî tarafından istinsah edilmiştir.

Doğru yanıt A'dır. Muhakemetü’l-Lügâteyn, XV. yüzyılda eser vermiş, Çağatay edebiyatının ünlü sanatçısı Ali Şir Nevâî’ ye aittir.