VİDEONUN KULLANIM ALANLARI

Ses bir titreşimle başlar. Hava moleküllerinin birbiriyle olan etkileşimden de ses dalgaları oluşur. Ses gaz, sıvı ve katı ortamlarda yayılabilir. Gaz ortamdan katı ortama doğru sesin hızı artar.

Sesi işitmede saniyedeki titreşim sayısı önemlidir ve sağlıklı bir insan kulağı saniyedeki 20 titreşim ile 20.000 titreşim arasındaki sesleri duyabilir. Teknik ifadeyle sesin saniyedeki titreşim sayısı “frekans” olarak tanımlanır. Frekans “Hertz” (Hz) birimiyle ifade edilir.

İnsan kulağı 0dB-SPL ses basınç seviyesinde sesleri işitmeye başlar. Ses basınç seviyesi 140dB-SPL değerine ulaştığında kulakta ağrı oluşur. 150 dB-SPL seviyesi de sağırlığa neden olur

Ses kaynağı ne olursa olsun, işittiğimiz bütün sesler analogdur. Mikrofonların sesi algılaması ve ses sinyali üretme prensipleri de analogdur. Mikrofonlar farklı hava basıncına sahip ses dalgalarından etkilenirler ve bu basınçlara eş değer voltajlar üretirler. Basınç yükseldiğinde voltaj da yükselir, basınç azaldığında voltaj değeri de azalır. Bu tamamen fiziksel olarak bir hareket örneklemesidir.

Ses kayıt cihazlarının üzerinde yer alan görsel monitörler VU Metre (Volume Unit Meter), PPM (Peak Program Meter) ve dBFS (Decibel Full Scale) olarak tanımlanır. İşitsel monitörler ise hoparlör ve kulaklıklardır

XLR/Canon konektör: XLR konektörler “Canon” konektör olarak da bilinir. Erkek ve dişi türleri vardır. Hem analog hem de sayısal ses sinyali (AES/EBU ya da AES3) bağlantılarında kullanılır. XLR konektörde 3 uç bulunur ve bu uçlara ait rakamlar vardır (1, 2 ve 3). Kablo bağlantıları bu numaralara göre yapılır. Analog sistemde ses tek kanal (mono), sayısal sistemde ses çift kanal (stereo) taşınabilir. Sayısal sinyalde kablo 110Ω (ohm) olmalıdır.

Sesi zor algıladıkları için ses kaynağına yakın çalışırlar. Sağır mikrofonlardır. Gürültülü ortamlarda rahatlıkla kullanılabilir.

Elektrostatik mikrofonların bazı dezavantajları:

Shotgun mikrofonlar: Elektrostatik yapıdadırlar. “Boom” mikrofon olarak da tanımlanır. Film ve tiyatro yapımlarının vazgeçilmez mikrofonlarıdır. Elde, mikrofon sehpasında ya da daha çok “fishpole” adı verilen, balık oltasına benzer bir çubuğa takılarak kullanılırlar. Bu tür mikrofonları kullanan kişi “boom operatörü” olarak tanımlanır.

Çoğu film kamerasının ses kaydetme özelliği yoktur. Fakat EFP kameralardan farklı olarak, sayısal olmayan fotoğraf makinelerinde olduğu gibi, görüntü film şeritleri üzerine pozlanır (Fotoğraf 17). Bu tür film kameralarında sesler, kameradan bağımsız bir ses kayıt cihazına kaydedilir. Kaydedilen sesler daha sonra film görüntüsü ile birleştirilir. Fakat bu tür ses kayıtlarında önemli olan; film kamerasıyla ses kayıt cihazının eş zamanlı çalışabilmesidir. Film kurgusunda görüntü ile sesi birbirine denk getirebilmek için, çekimler sırasında “klaket” adı verilen bir alet kullanılır.

Teknik ifadeyle sesin saniyedeki titreşim sayısı “frekans” olarak tanımlanır. Frekans “Hertz” (Hz) birimiyle ifade edilir. Saniyede devrini tamamlamış 1 titreşim oluştuğunda 1Hz oluşur (1.000Hz = 1kHz). Doğru yanıt B’dir.

Sesi işitmede saniyedeki titreşim sayısı önemlidir ve sağlıklı bir insan kulağı saniyedeki 20 titreşim ile 20.000 titreşim arasındaki sesleri duyabilir. Saniyede devrini tamamlamış 1 titreşim oluştuğunda 1Hz oluşur (1.000Hz = 1kHz). Bu bilgiye göre; işitme sistemi sağlıklı bir insan 20Hz ile 20.000Hz (20kHz) arasındaki sesleri işitebilir. Doğru yanıt D’dir.

Dengeli bağlantıda üç uçlu kablo ve konektörler kullanılır. Bu tür ses kablolarında bir şase ve iki canlı uç vardır. Dengesiz ses sistemlerinde tek şase ve bir canlı uç bulunur. Doğru yanıt C’dir.

Dinamik mikrofonların başlıca avantajları şu şekilde sıralanabilir:

Dinamik mikrofonlar harici elektrik enerjisine ihtiyaç duymazlar. Doğru yanıt E’dir.

Mikrofonların yönel özellikleri üç grupta toplanır:

Tek yönlü mikrofonlar aynı zamanda “cardioid” mikrofonlar olarak da bilinir. En çok önden gelen seslere karşı daha fazla duyarlıdırlar. Tek yönlü mikrofonların “super cardioid” ve “hyper cardioid” çeşitleri vardır. “Cardioid” mikrofonlara göre ses alma açıları daha daralır, mikrofon daha noktasal çalışmaya başlar.

Shotgun mikrofonlar elektrostatik yapıdadırlar. “Boom” mikrofon olarak da tanımlanır. Film ve tiyatro yapımlarının vazgeçilmez mikrofonlarıdır. Elde, mikrofon sehpasında ya da daha çok “fishpole” adı verilen, balık oltasına benzer bir çubuğa takılarak kullanılırlar. Bu tür mikrofonları kullanan kişi “boom operatörü” olarak tanımlanır. Doğru yanıt E’dir.

Surround mikrofonlar tamamen özel bir yapıya sahiptirler. Özellikle “5.1” gibi çok kanallı TV ve film yapımlarında kullanılır. Örneğin maç kayıtlarının ya da yayınlarının çevresel ortam sesini sunabilmekte yardımcı olurlar.  Doğru yanıt D’dir.

Analog XLR ses girişlerine sahip kameralara iki farklı ses sinyal türü bağlanabilir:

Her iki sinyal türü de aynı XLR ses girişini kullanmasına rağmen, girişi yapılan sinyal türünün kameraya tanıtılması gerekir. XLR ses girişlerinin hemen yanında bulunan üç konumlu bir düğme, sinyal türlerinin seçimine yardımcı olur: “MIC”, “LINE” ve “MIC +48V” ya da “+48V.” Bazı sayısal video kameralarda XLR AES ses girişi de bulunur.

Doğru yanıt LINE input, yani A’dır.

ENG kameralar (Electronic News Gathering), daha çok haber ve belgesel çekimleri için üretilmiş kameralardır. Sayısal teknolojinin ilerlemesiyle, ENG kameralar televizyon ve sinema yapımlarında da kullanılmaya başlanmıştır. ENG kameralarda genelde iki adet XLR mono ses girişi vardır. Ses sinyali bant ya da disk üzerinde iki ayrı ses kanalına kaydedilebilir. Kamera üzerinde sökülüp takılabilen bir mikrofon da bulunur. Bazı sayısal ENG kameralarda AES ses girişi de mevcuttur. Doğru yanıt B’dir.

Film kurgusunda görüntü ile sesi birbirine denk getirebilmek için, çekimler sırasında “klaket” adı verilen bir alet kullanılır. Bazı klaketler elektronik olabilir. Klaket üzerine, çekimi yapılacak olan sahne hakkında kısa bilgiler yazılır. Kamera çekime başladığında; kamera objektifi önüne klaket konur, yüksek sesle hızlı bir şekilde klaket üzerindeki bilgiler okunur ve klaketin kolu ses çıkaracak biçimde kapatılır. Film bu görüntüyü pozlarken, klaketin çarpma sesi de ayrı olarak kaydedilir. Kurguda klaket kolunun çarpma hareketi ile çarpma sesi referans alınarak, ilgili çekime ait görüntü ve ses kuşağı yan yana getirilerek birleştirilir. Doğru yanıt C’dir.