VİDEONUN KULLANIM ALANLARI

Tavan (Yükseklik) Yapısı: Stüdyo tavanı da zemin gibi bazı temel özelliklere sahip olmalıdır. Örneğin ışık platformunu taşıyacak donanım dışında, yerden yüksekliğin en az 4 metre olması gerekir. Bu yükseklik en azından kameraların
sehpa üzerinde yükselebilmesi içindir. Eğer vinç, Jimmy Jib gibi farklı yüksekliklere gereksinim duyacak kamera gereçleri kullanılacaksa bu yüksekliğin daha fazla olması gerekir. Bu nedenle çoğu televizyon stüdyosu, ortalama 9-10 metre
yükseklikte inşa edilir.

Çekim öncesinde ve sırasında stüdyo ortamında tam bir düzen ve iş birliği olmalıdır. Sinema setlerinde olduğu gibi televizyon stüdyolarında da işler, bir çeşit komutlar zinciriyle yürür. Kuşkusuz ekibin başında yönetmen vardır. Ancak yönetmen, ekipteki herkesle doğrudan iletişim kurmaz. Genellikle Kamera Takımı da denilen ışıkçı ve kameramanlardan yönetmene karşı sorumlu olan kişi Şef (Baş) Kameramandır.

Kamera Takımı:
Stüdyolarda Şef Kameraman, Kameramanlar, Şef Işıkçı ve ışıkçılardan oluşan ekip. Sinema filmi ve dizi çekimlerinde bu gruba set çalışanları, jimmy jib ve vinç operatörü de katılır.

Tanım: “Kameraman, çekim için gerekli araç ve gereçleri kullanarak, ekiple ya
da tek başına, yapım ya da olayı, kendi görsel ve estetik kaygılarıyla birlikte karar
verme öncülüğünü de kullanarak görevini yapma, yorumlama bilgi ve becerisine
sahip nitelikli kişidir”.
Yabancı Dilde: Genelde terimsel olarak bir ayrım yapılmamaktaysa da; İngilizcede
film ve video kameramanını birbirinden ayırmak için iki ayrı başlık kullanılır. Sinema ya da filmde çalışan kameramanlar cinematographer olarak adlandırılırken;
video kameramanlarına videographer da denilmektedir.
Türkçede: Türkçede yerine ve seçime göre; görüntü yönetmeni, alıcı yönetmeni,
süpervizör, fotoğraf yönetmeni, foto direktörü, kameraman, kameracı, kamera
operatörü, baş kameraman, stüdyo kameramanı, aktüel kamera gibi, yarı Türkçeleşmiş yarı uyarlama birçok sözcüğün kullanıldığı görülür.

Kaydırma Hareketi: Kameranın optik kaydırma (zoom) hareketi ve gövdesiyle birlikte yer değiştirdiği tüm hareketlere kaydırma hareketi adı verilir. Kaydırma
hareketlerinin yapılmasında çok çeşitli yardımcı gereçler kullanılabilir. Örneğin,
bu işlem tekerlekli sehpalar, kaydırma arabaları (raylı ve tekerlekli sistemler) ve
vinçlerle yapılabildiği gibi, kameranın omuza alınması veya ele alınarak yürünmesiyle de yapılabilir. Steadicam, ya da özel jiroskop düzenekleriyle sallantı en aza indirilerek pürüzsüz ve karmaşık kaydırma hareketleri yapmak mümkündür.
Kaydırma hareketleri yapıldıkları yöne ve biçime göre adlar alırlar. Bunlar; sağa-sola, öne-arkaya, yukarı-aşağı, yay biçimlerinde, optik ileri-geri veya bunların bileşkeleri şeklinde olabilir. Öne ve arkaya kaydırma, perspektif açısından optik kaydırmaya göre farklı sonuç verdiği için sinema yapımlarında estetik nedenlerle daha çok yeğlenir. Ancak video ve televizyon yapımlarında, kolaylık sağlaması açısından optik kaydırma (zoom) fazlaca kullanılır.

Çevrinme Hareketi: Kameranın sehpa veya pedestal üzerinde; yatay, düşey ve
verev (diagonal) yönde yaptığı tüm hareketlere çevrinme denir. Çevrinme hareketleri yapılan yönle ilgili olarak; sağa-sola, yukarı-aşağı, sol alttan-sağ üste çevrinme gibi adlar alırlar.
Çevrinme hareketi, sık başvurulan bir kamera hareketi olmakla birlikte bazı noktalara dikkat edilmezse iyi sonuç vermez. Örneğin özel bir amaç yoksa nesnenin hareketinin tersine yapılan çevrinme ya da dar açıda gerektiğinden hızlı
yapılan bir çevrinme blur etkisine benzer bir etkiyle izleyiciyi rahatsız eder. Yine hareketin başarılı olabilmesi için, sehpanın çevrinme yumuşaklık (friction) ayarlarının iyi yapılması gerekir. Hareket bazen bilinçli olarak gerektiğinden fazla hızlı yapılır (swish or whip pan). Bunun sonucunda görüntü kayarmış gibi bir izlenim bırakır. Televizyon monitöründe de bir çeşit blur ortaya çıkar.

Çekim Sonrasında
Çekimden sonra, bir başka kamera ekibi stüdyoya girebilir. Stüdyonun düzenli
olarak diğer çalışanlara devredilmesi önemlidir.
1. Yönetmenden veya teknik yönetmenden kamera kapatma bilgisi almadan
kameranızı kapatmayın.
2. Kameranızı kapattıktan sonra, varsa objektif kapağını kapatın. Kapak yoksa, olası yansımaları önlemek için netlik ayarını tamamen bozun (defocus).
3. Çevrinme kilitlerini kilitleyin. Pedestali en alçak düzeye indirin ve kilitleyin. Çekim tamamen sona ermişse, kameraları kendi yerine çekerek kablolarını sarın ve üzerlerini örtün (Kamera örtülerinin kapanması, kameralar
üzerindeki çalışma sıcaklığının azalması amacıyla sonraya bırakılabilir.).

Çekimden önce bir kameramanın yapabileceği işlemler vardır:
1. Eğer şef kameramansanız, yönetmenden alacağınız son direktifleri kameramanlara aktarın ve (varsa) kamera kartlarını dağıtın.
2. Kamera kafasının çevrinme kilitlerini açarak, çevrinme sürtünme-yumuşaklık
ayarlarını isteğinize göre belirleyin. Sehpa kafasının her yönde rahat hareket ettiğinden emin olun. Gerekiyorsa kamerayı öne arkaya alarak dengeyi sağlayın. İşlem bittiğinde öne-arkaya denge (balance) düğmesini sıkmayı unutmayın.
3. Pedestal kilidini açarak kameranın yükseklik dengesini ölçün. Pedestali bıraktığınızda kamera yükseliyorsa, ağırlık ekleyin. Kamera düşüyorsa ağırlık azaltın, gerekirse basınçlı bölmeye hava basın.
4. Kameranız kapalıysa, teknik yönetmenle bağlantıya geçerek açtırın. Bakacınızdaki parlaklık ayarlarını yapın (Objektif kapağı varsa önceden açmayı unutmayın.).
5. Görüntüde leke, yansıma, toz gibi nesnelerin olup olmadığına bakın. Gerekirse,
objektifinizi bu iş için üretilmiş gereçlerle silin.
6. Görüntüyü aldıktan sonra, orta ölçekte bir resimde sabit kalarak teknik yönetmenin son kez kameraların görüntüsünü gözden geçirmesini sağlayın. Bu arada teknik
yönetmenle bağlantıya geçerek kameranın şu anda kullanılması gerekmeyen bir ayarda kalıp kalmadığına dikkat edin (extender, gain, backlight gibi ayarlar).
7. Zoom ve netlik değiştirmeleri yaparak her iki düzeneğin de normal çalıştıklarını denetleyin. Dar açıdan genele yavaşça geçerek “back focus” hatası olup olmadığına bakın.
8. Büyük hareketli çevrinme ve kaydırmalar yaparak, yeterli kablo boşlukları olduğuna ve herhangi bir engel olmadığına dikkat edin.
9. Kulaklığı takarak iç-iletişimin sağlandığını denetleyin.
10. Yönetmen veya yardımcısıyla birlikte, çekimde kullanılabilecek kamera ölçeklerini ve
kamera hareketlerini gözden geçirin. Bunların kamera kartlarına olan uygunluğuna bakın.
11. Ölçeklerin ve hareketlerin provasını yapın. Gerekirse yönetmenden oyuncu veya
sunucuların hareketlerini yaptırmasını isteyin.
12. Çekim öncesinde kameranın başından ayrılacaksanız tüm kilitlerini kapatın ve
kameraya bir başkasının ellemesine izin vermeyin.
13. Çekime girmeden önce, stüdyo ortamlarındaki ışık gereçlerinin yoğunluğunu düşünerek ortama uygun giyinin (Üzerinizde, gerektiğinde çıkarılabilecek bir parça giysi olmalı.). Hareket sırasında yer değiştireceğiniz için ayakkabılarınızın ses çıkaran cinsten
olmamasına özen gösterin. Mobil telefonunuz veya ses çıkaran saatiniz varsa kapatın.

Kamera, görüş noktasını değiştirmek için pedestal veya sehpayı kullanarak dikey doğrultuda kayma hareketi yapmalıdır. Alttan ya da üstten görüşe geçmek için ise yine dikey doğrultuda çevrinme hareketi yapması yeterli olacaktır.

Kamera
Dış çekim kameralarından farklı olarak 3 ana bölümden oluşur. Bunlar objektif, kamera gövdesi ve bakaç ünitesidir (Dış çekim kameralarında bakaç objektife yakındır ve ek olarak kayıt ünitesi bulunur.). Stüdyo kameralarında teknik ayarların hemen tümü kumanda masası üzerinden teknik elemanlarca yapılır (Bu ayarların içinde dış çekimde kameraman tarafından yapılan diyafram, beyaz dengesi gibi ayarlar da vardır.). Objektif üzerinde netlik ve zoom kontrolü için bağlantı yapılabilecek yuvalar bulunur. Bakaç ünitesi, kameraman tarafından çerçevenin daha rahat görülebilmesi amacıyla (en az
4 inç diyagonal uzunluğunda-10 cm), bir monitör biçiminde üretilmiştir. Üzerinde kontrast, parlaklık, aşırı parlayan noktaları görme, kayıp alan sınırlarını gösteren çerçeve hatta diğer kameraların görüntülerini izlemeye yarayan işlevlere sahip butonlardan oluşur. Monitör-bakaçlar amatör kamera bakaçlarının tersine, netliği ve aydınlanma kontrastını daha iyi görmeye yarayacak biçimde siyah-beyaz tonlara sahiptir.

Hem açık hem kapalı mekanlarda kullanılabilen, uzatılabilen bir kolun ucuna bağlı kamerayla hemen her yönde hareket ettirilebilen, vinç benzeri bir kamera yardımcı gerecinin adı jimmy jib'tir.

Yönetmen: Bir televizyon programının tasarlanma, çekim öncesi, çekim ve çekim sonrası yapılan her aşamasından sorumlu kişidir

Stüdyoların kapılarında veya görülebilecek uygun bir yerinde iki renkli uyarı ışıkları bulunur. Genellikle stüdyo yönetmenleri tarafından denetlenen bu ışıklardan “kırmızı” olanı, stüdyoda o anda sesli bir kayıt yapıldığını; “yeşil” olanı ise, çalışmaya ara verildiğini gösterir.

Prompter: Kameraya monte edilen, sunucuların okuyacakları metni görebilmeleri için geliştirilmiş bir gereçtir.

Resim Seçici: Birden çok kamera ile görüntü alınıp tek kayıt cihazına kaydetme sırasında, yönetmenin komutlarına bağlı olarak kamera görüntülerini seçen, gerektiğinde görüntüler üzerinde veya geçişler sırasında efektler uygulayan kişidir.

Jimmy Jib, hem açık hem kapalı mekanlarda kullanılabilen, uzatılabilen bir kolun ucuna bağlı kamerayla hemen her yönde hareket ettirilebilen, vinç benzeri bir kamera yardımcı gerecidir. Bu aracı kullanabilmek için tavan yüksekliğine dikkat edilmesi gerekir.

Fiziksel olarak stüdyodan bağımsız bir konumda inşa edilmeleri gereken kontrol odaları, yönetim merkezi olarak da tanımlanabilir. Kontrol odasında; yönetmen, yönetmen yardımcısı, resim seçici, teknik yönetmen, ses kayıt ve görüntü kayıt sorumlusu gibi birçok çalışan yer alır. Kontrol odasıyla stüdyo (biraz da yerleşim planına bağlı olarak), bazen ses geçirmez camlı bir bölmeyle ayrılabilir veya tamamen birbirinden bağımsız olabilir.

Yönetmenin vereceği komutlara bağlı olarak kameraların görüntülerini önizleme veya çıkış monitörlerine veren, kayıt sırasında yine yönetmen tarafından istenebilecek birçok görüntü efektini uygulayan kişiye Resim Seçici denir.