VİDEONUN KULLANIM ALANLARI - Deneme Sınavı - 7

Doğumumuzdan başlayarak farklı mekan ve zamanlarda kamera ile kayda alınırız. Bu durumda kamerayı kullanan kendimiz değilizdir,  kameranın nesnesi bizizdir. Yaşamın belli anlarına tanıklık edecek kayıtların oluşturulmasının yollarından biridir kameranın nesnesi olmak. Doğru cevap D seçeneğidir.

Bir doğumun gerçekleşeceği kesin saati bilmek çok mümkün değildir. Günün her hangi bir saatinde hastane veya doğum evine çağırılabilirsiniz. Bu açıdan teknik olarak hazırlıklı olmalısınız. Kamera ve yardımcı gereçlerin yedekleriyle birlikte çalışır durumda olmaları gereklidir. Dolayısıyla bu seçenek doğrudur.

Doğum öncesinde ameliyathaneye girip çekim için aydınlatma cihazlarını yerleştirmek ve  aydınlatmayı denemek ve doğum odasına kendi kıyafetlerinizle girmek tıbbi hijyen ve ameliyathane çalışma ortamını etkileyebileceği için doğru bir tavır değildir. Doğum öncesinde ve doğum anında anında ameliyathanede çalışan görevlilerin konumları bellidir, kameraman onlara göre konum almalıdır. Hem anne hem de bebeğin sağlığı için görevlilerden yardım istenmemesi gerektiği açıktır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bebek videolarının çekiminde olabildiğince doğal ışıktan yararlanmak gerekir.  Sert ve güçlü yapay ışıklar bebekleri rahatsız eder. İç mekanda ek ışık kullanmak gere­kirse bunu dolaylı yöntemlerle yansıtmak doğru olur. Bebekleri çekerken kamera üstü ışık kaynaklarını doğrudan yöneltmek de rahatsız edicidir. Bebek çekimleri dış ya da iç, ışığın uygun olduğu her mekanda yapılabilir. Doğru cevap B seçeneğidir.

El kameralarında teknik açıdan iki konu özellikle öne çıkar, bunlar: “pozlama” ve “netlik”tir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Işı­ğın yeterli ve ters olmadığı, nesnelerin yansıtırlıklarının dengeli olduğu standart ortamlarda, otomatik pozlama ölçülerinde çalışmak doğru sonuçlar verecektir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Ortamın toplam ışık şiddeti, kameranın normal pozlama yapabileceği de­ğerlerin altındadır (yetersiz ışık, az pozlama). Kamera otomatik olarak en açık diyaframı uyguladığı halde az pozlama var ise, bir seçenek örtücü hızı­nı düşürmek olabilir. Bu durumda görüntüde gürültü artışı ve kali­te düşmesi kaçınılmazdır. Diğer seçeneklerdeki sonuçlar, fazla pozlama sonucu ortaya çıkar. Doğru cevap A seçeneğidir.

Bir el kamerasının otomatik netleme konumu bazı ortamlarda istediğiniz gibi çalışmaz, kararsızlıklara ve bulanıklaşmaya yol açar. Örneğin;

Görüntülenecek nesnenin hareketsiz olması durumunda, kamera otomatik netlemeyi kolaylıkla yapacağından bu durum kararsızlık ya da bulanıklaşmaya yol açmaz.  Doğru cevap E seçeneğidir.

El kameraları kullanan amatör kameramanların çektikleri görüntülerde göze çarpan ilk bozukluk, sarsıntılı görüntülerdir. Kameraların sarsıntılı çekim yapması­nın çeşitli nedenleri vardır. Örneğin;

Otomatik pozlama konumunda çekim yapılması ve aydınlatmanın fazla olması görüntüde sarsıntıya yol açan etmenler değildir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Doğrudan kameraya değil de başka bir yöne bakan bir insanın çekiminde, modelin baktığı yönde biraz fazlaca boşluk bırakılır. Bu boşluğa “bakış boşluğu” adı verilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

YAŞAM EVRELERİ KARŞISINDA KAMERA
Yaşamın belli anlarına tanıklık edecek kayıtların oluşturulması konusunu üç şekilde ele alabiliriz:
1. Ev video ve amatör kameramanlık: Kamerayı kendimiz kullanırız. Yakınuzak çevremizde yaşanan her an bizim için bir kayıt malzemesi olabilir.
Aile ilişkileri, çocuğumuzun doğumu ve yaşam evreleri, gidip gezilen yerler hatta kısa-kurmaca film denemeleri arşivimizi oluşturabilir.

2. Kameranın nesnesi olmak: Doğumumuzdan başlayarak farklı mekan ve zamanlarda kamera ile kayda alınırız. Bu kez kameranın nesnesi bizizdir. Başkalarıyla ilişkilerimizde, statü değişimlerinde ve özellikle ileri yaşlarda yeni teknolojiye sahip olan gençler tarafından görüntülerimiz kaydedilir.
3. Profesyonel kameramanlık: İnsanlar önemli gün ve aşamalarda kendi çektikleriyle yetinmezler. Hem fotoğraf hem de video alanında profesyonelce çekilmiş görüntüler görmek isterler. Sizler de kameramanlık ve fotoğrafçılık eğitimi aldığınız bu bölümü bitirdikten sonra niçin bunu bir meslek haline getirmeyesiniz? Üstelik bu konuda meslek diplomanız olması, insanların size güvenmesini ve tercih etmesini sağlayacaktır.

Bebek Videoları
Doğumdan hemen sonra bebeklerin hızla büyüyerek şekil değiştirdikleri kolayca gözlenir. Özellikle, örneğin bir ay gibi kısa bir süreyle bile olsa bebeği görmeyen aile bireyleri, bu farkı daha iyi anlarlar.
Eğer profesyonel olarak bir bebeğin görüntülerini çekerek klipler oluşturacaksanız bunları belli periyotlarda çekmelisiniz. Bu bir anlamda bebeği takibe almanız demektir. İlk doğum günü gibi bebeğin özel günlerini kaçırmamalısınız. Aynı şekilde anne-baba ile randevulaşarak onların bebeklerini stüdyonuza getirmelerini sağlayabilirsiniz. Böylece hareket ve ışık açısından denetlenebilen bir ortamda hem fotoğraf hem de video çekmeniz mümkündür.
Kuşkusuz anne-babalar kendi bebeklerinin videolarını da çekeceklerdir. Bu konuda onlara yardımcı olacak el kameralarının teknik olanakları giderek artmakta, fiyatları da kabul edilebilir düzeylere inmektedir. Bu bir kural olmamakla birlikte erkeklerin kendilerini teknolojiye daha yakın hissetmeleri nedeniyle genellikle çekimler babalar tarafından yapılır. Bu noktada eklenmesi gereken şudur
ki, kamera yalnızca çekim düğmesine basılıp sağa sola çevrilen bir gereç değildir.
Birçok teknik özelliği ve duruma göre geliştirilecek çekim tekniği yöntemleri vardır (bu konuda “Günlük Yaşamda Kamera Kullanımı” ünitesini anımsayınız).
Bebek videolarının çekiminde olabildiğince doğal ışıktan yararlanınız. Sert ve güçlü yapay ışıklar bebekleri rahatsız eder. İç mekanda ek ışık kullanmanız gerekirse bunu dolaylı yöntemlerle yansıtınız. Bebekler hareket eden renkli cisimlere ilgi duyarlar. Yanınızda bu tür aksesuarlar bulunabilir veya anne-babadan onun en sevdiği oyuncağının kendisine verilmesini isteyebilirsiniz.
Bu konuda tekrar Erikson’a dönersek; bu dönem bebeğin “güven-güvensizlik, özerklik-utanç, kararsızlık” dönemidir. Bir yaşın altındaki bu dönemde bebekler neyin ne olduğunu bilmeden, karşıt kavramları bir arada yaşayarak nesnelere yaklaşır veya uzaklaşırlar. Bu dönem bir anlamda her şeyi tanıma dönemidir. Güven, güvensizlik, cesaret ve korku bebeklere aynı zamanda sevimlilik katan görüntüler oluşturur. Anlamsız da olsa çıkartılan ilk seslerin ve bir yaşın sonuna doğru emekleme ve atılan ilk adımların mutlaka görüntülenmesi gerekir.
Erikson’un “girişim ya da suçluluk” edimleriyle tanımladığı 3-5 yaş arası dönemde çocuklar hemen her şeye ilgi duyarlar. Özellikle elektronik gereçler, ışıklı düğmeler, ses çıkaran aletler hep çekicidir. Dikkatli davranılmazsa kazaların çoğu bu dönemde yaşanabilir. Görsel açıdan, oyuncaklarını ve bazı eşyaları taşıyan, istifleyen, saklayan hatta sağa sola vuran çocuğun hareketleri değişik görüntüler verir. Sonuçta tüm bunlar bir çocuğun doğal gelişimine yardımcı olan eylemlerdir. Bu yaşlarda çocukların banyo yapması veya denize sokulması, güneşlenmeleri ileriye dönük güzel
anı kayıtları yapmanıza olanak verir. Bu görüntülere arkadaşlarıyla olan ilişkileri; yardımlaşması, paylaşması veya bencillik göstermesi, oyuncaklarını kıskanması da eşlik etmelidir. Bu yaşlarda çocuklar kendi başlarına yemek yemeyi de öğrenirler.
Yüze bulaşan, öne dökülen yemekler, yemek sandalyesinde uyuyakalmalar neşeli görüntüler verir. Bilindiği gibi televizyonlardaki veya internetteki kamera şaka program veya sitelerinde bu tür görüntüler izlenme açısından ön sıralardadır.

Örtücü hızını sabit bir değerde düşündüğümüzde pozlama açısından bir video kamerayı etkileyen en önemli etmen diyafram değeridir.

Özellikle aydınlık bölgelerdeki nesneler üzerindeki ayrıntıları yok etmek, biraz daha pürüzsüz, düşsel bir sahne yaratmak istiyorsak; diyaframı aldığımız ölçüm değerlerinden daha fazla açarak isteğimize bağlı bir sahne oluşturabiliriz.

Netlik
Netlik kamerada, fotoğraf çekimlerinde olduğu kadar yoğun şekilde kullanılan bir öğe olmamakla birlikte; ustaca kullanıldığında çekimleri daha sanatsal görüntüler haline getirir.
Fotoğraf makineleri ve video kameralarda görüntünün oluşumu optik yolla sağlanacağı için alan derinliğinden söz etmemiz gerekir. Alan derinliği, bize çerçeve içinde derinlemesine yer alan nesnelerin ne kadarının net ya da netsiz olduğu konusunda bilgi verir. Netlemeyi, başka bir deyişle odaklamayı yaptığınız nokta, sizin için netliği en fazla olan noktadır. Nesneler bu noktadan (kameraya
göre) uzaklaştıkça veya yakınlaştıkça netlik bozulmaya başlar.
Birçok ayarda olduğu gibi, netliği sağlamanın yolu otomatik veya el ile yapılabilir. El kameralarında netlik çok kolay bozulabileceğinden, profesyonel kameraların tersine otomatik netleme daha çok kullanılan bir uygulamadır.
Bir el kamerasının otomatik netleme konumu bazı ortamlarda istediğiniz gibi çalışmaz, kararsızlıklara ve bulanıklaşmaya yol açar. Örneğin;
1. Üzerinde belirgin hatları olmayan, geniş yüzeyleri görüntülerken,
2. Yetersiz ışık altında, belirginliğini yitiren nesneleri çekerken,
3. Çok güçlü spot ışık kaynaklarının çerçeveye girip çıkmaları durumunda,
4. Bizim için net olması gereken nesnenin az bir bölümünün çerçeve içinde
veya kenarda olması durumunda,
5. Nesne ile kamera arasında yarı saydam veya ızgara biçimli maskeleme yapan yüzeylerin olması durumunda,
6. Kayıt sırasında çok yakından çerçeveye giren nesneler olması durumunda,
7. Bilinçli olarak belirli nesneleri netlemek istememiz veya netliği çeşitli nesneler üzerinde taşımak istememiz durumunda kameranızın otomatik netleme düzeneği çoğu kez istediğiniz sonucu vermez.
Alan derinliğini fazla tutmak amacıyla çekimlerinizde kullanabileceğiniz en iyi uygulama, objektifinizin odak uzunluğunu kısaltarak geniş açıyla çekim yapmaktır. Bu uygulama aynı zamanda oluşabilecek sarsıntıları da en aza indirir.
Alan derinliğini azaltarak arka planı bulanıklaştırdığımızda yaptığımız çekimler daha sanatsal bir duruma gelebilir. Daha önce de değindiğimiz gibi diyafram değerlerini değiştirmek el kameraları ile çalışırken yapılabilecek yaygın bir uygulama olmadığı için; alan derinliğini azaltmanın en yaygın yolu, çok yakın (makro) çalışmak veya objektifin odak uzunluğunu arttırarak dar açılarda görüntü almaktır.
El kameralarında gelişen sayısal teknolojiye uygun olarak geliştirilmiş birçok uygulama vardır. Bunları inceleyerek ve deneme çekimleri yaparak, olanakları kullanma becerinizi arttırabilirsiniz. Örneğin, portre, spor, gece çekimi, makro ve efektlerle çalışmayı deneyiniz. Böylece kameranızı daha iyi tanıyarak, bu özellikleri sonuçlara yansıtmanız mümkün olacaktır

Netlik
Netlik kamerada, fotoğraf çekimlerinde olduğu kadar yoğun şekilde kullanılan bir öğe olmamakla birlikte; ustaca kullanıldığında çekimleri daha sanatsal görüntüler haline getirir.
Fotoğraf makineleri ve video kameralarda görüntünün oluşumu optik yolla sağlanacağı için alan derinliğinden söz etmemiz gerekir. Alan derinliği, bize çerçeve içinde derinlemesine yer alan nesnelerin ne kadarının net ya da netsiz olduğu konusunda bilgi verir. Netlemeyi, başka bir deyişle odaklamayı yaptığınız nokta, sizin için netliği en fazla olan noktadır. Nesneler bu noktadan (kameraya
göre) uzaklaştıkça veya yakınlaştıkça netlik bozulmaya başlar.
Birçok ayarda olduğu gibi, netliği sağlamanın yolu otomatik veya el ile yapılabilir. El kameralarında netlik çok kolay bozulabileceğinden, profesyonel kameraların tersine otomatik netleme daha çok kullanılan bir uygulamadır. Bir el kamerasının otomatik netleme konumu bazı ortamlarda istediğiniz gibi çalışmaz, kararsızlıklara ve bulanıklaşmaya yol açar. Örneğin;
1. Üzerinde belirgin hatları olmayan, geniş yüzeyleri görüntülerken,
2. Yetersiz ışık altında, belirginliğini yitiren nesneleri çekerken,
3. Çok güçlü spot ışık kaynaklarının çerçeveye girip çıkmaları durumunda,
4. Bizim için net olması gereken nesnenin az bir bölümünün çerçeve içinde
veya kenarda olması durumunda,
5. Nesne ile kamera arasında yarı saydam veya ızgara biçimli maskeleme yapan yüzeylerin olması durumunda,
6. Kayıt sırasında çok yakından çerçeveye giren nesneler olması durumunda,
7. Bilinçli olarak belirli nesneleri netlemek istememiz veya netliği çeşitli nesneler üzerinde taşımak istememiz durumunda kameranızın otomatik netleme düzeneği çoğu kez istediğiniz sonucu vermez.
Alan derinliğini fazla tutmak amacıyla çekimlerinizde kullanabileceğiniz en iyi uygulama, objektifinizin odak uzunluğunu kısaltarak geniş açıyla çekim yapmaktır. Bu uygulama aynı zamanda oluşabilecek sarsıntıları da en aza indirir.
Alan derinliğini azaltarak arka planı bulanıklaştırdığımızda yaptığımız çekimler daha sanatsal bir duruma gelebilir. Daha önce de değindiğimiz gibi diyafram değerlerini değiştirmek el kameraları ile çalışırken yapılabilecek yaygın bir uygulama olmadığı için; alan derinliğini azaltmanın en yaygın yolu, çok yakın (makro) çalışmak veya objektifin odak uzunluğunu arttırarak dar açılarda görüntü almaktır.
El kameralarında gelişen sayısal teknolojiye uygun olarak geliştirilmiş birçok uygulama vardır. Bunları inceleyerek ve deneme çekimleri yaparak, olanakları kullanma becerinizi arttırabilirsiniz. Örneğin, portre, spor, gece çekimi, makro ve efektlerle çalışmayı deneyiniz. Böylece kameranızı daha iyi tanıyarak, bu özellikleri sonuçlara yansıtmanız mümkün olacaktır.

Fotoğraf bilgilerinizi yoklarsanız, fotoğrafta pozlamayı etkileyen en önemli iki etmenin diyafram ve örtücü hızı olduğunu anımsayacaksınız. Videoda ise (eğer  bir zorunluluk yoksa) örtücü hızı değeri çok fazla değiştirilmez. Video standartları içinde bu değer; saniyede 25 kare olmak üzere 1/50 saniye örtücü hızı değerine karşılık gelir.Bu değerin katları şeklinde, Örneğin 1/100, 1/200 gibi duraklarda yüksek örtücü hızından; 1/15 gibi duraklarda düşük örtücü hızından söz edilir.

Estetik Konular
El kameraları kullanan amatör kameramanların çektikleri görüntülerde göze çarpan ilk bozukluk, sarsıntılı görüntülerdir. Kameraların sarsıntılı çekim yapmasının çeşitli nedenleri vardır. Örneğin;
1. Elde kullanılan kamera, kameraman tarafından sabitlenemediği için sallanır;
2. Arttırılan odak uzunluğu (dar açılı çekimler), sarsıntılara yol açar;
3. Bulunduğumuz yerde (örneğin hareket halindeki bir aracın içinde) sarsıntılar varsa bu, görüntüye yansır;
4. Özellikle dar açıda yapılan hızlı çevrinmeler hem sarsıntılı görüntü oluşturur hem de izleyiciyi rahatsız eder;
5. Çekim sırasında kameramanın göz bakacı yerine monitör kullanması görüntüyü iyi görmemesine ve kameranın sallanmasına yol açar.
Görüntülerde oluşabilecek sarsıntıları önlemenin basit yolları vardır. Örneğin,
1. Objektifin odak uzunluğunu kısaltarak geniş açıda çalışmak sallantıyı azaltır;
2. Çevrinmeleri ağır ve kararlı yapmak izleyicinin algılamasını ve görüntüde durağanlığı arttırır;

3. Çekim sırasında bir yerden destek almak veya en iyisi bir üçayak kullanmak sallantıları önler;
4. Odak uzunluğunu değiştirirken (öne veya geriye zoom yaparken) aynı anda çevrinme yapmamak ve hareketi ağır yapmak hem ani bulanıklaşmayı hem de sallanmayı önleyecektir.

Baş boşluğuna benzer bir kural da “bakış boşluğu”dur. Doğrudan kameraya değil de başka bir yöne bakan bir insanın çekiminde, modelin baktığı yönde biraz fazlaca boşluk bırakılır. Bunu her canlı için uygulayabilirsiniz. Aynı şekilde hareket eden bir insan veya nesne için hareket yönünde, yürüme veya “hareket boşluğu” diyebileceğimiz bir boşluk bırakılır. Örneğin, kameraya dik değil de paralel
veya açılı bir şekilde hareket eden bir araç da bu şekilde izlenir.

Örtücü hızını sabit bir değerde düşündüğümüzde pozlama açısından bir video kamerayı etkileyen en önemli etmenin diyafram olduğu sonucuna ulaşırız. Işığın yeterli ve ters olmadığı, nesnelerin yansıtırlıklarının dengeli olduğu standart ortamlarda, otomatik pozlama ölçülerinde çalışmak doğru sonuçlar verecektir.
Pozlamaya el ile müdahale etmenin yani diyafram değerlerini otomatik pozlama değerine göre bir miktar açmanın veya kısmanın birkaç nedeni olabilir. Bunları gözden geçirelim.
1. Ortamın toplam ışık şiddeti, kameranın normal pozlama yapabileceği değerlerin üstündedir (fazla ışık, fazla pozlama). Bu durumda ışığın şiddetini değiştiremiyorsak ve kamera en kısık diyaframı uyguladığı halde fazla pozlama koşulları sürüyorsa, son bir seçenek el ile örtücü hızını yükseltmektir.
2. Ortamın toplam ışık şiddeti, kameranın normal pozlama yapabileceği değerlerin altındadır (yetersiz ışık, az pozlama). Kamera otomatik olarak en açık diyaframı uyguladığı halde az pozlama var ise, bir seçenek örtücü hızını düşürmek olabilir. Ancak bu durum nesne veya kamera hareketi olması durumunda “blur” (görüntüde kayma, hatırlama ve kesintiler) yaratacaktır.
Böyle bir durumla karşılaşırsak en iyi seçenek ek ışık kaynaklarıyla ortamın ışık şiddetini arttırmaktır. Aksi durumda görüntüde gürültü artışı ve kalite düşmesi kaçınılmazdır.
3. Işık kameraya tam karşıdan gelmektedir ve bizim için önemli olan nesneler üzerinde kararmaya yol açmaktadır (ters ışık, siluet çekim). Siluet çekim yapmak gibi özel bir amacımız yoksa diyafram açmalıyız.
4. Çekim yaptığımız sahnenin normalden daha koyu görünmesini istiyoruz. Örneğin kasvetli, gizemli bir sahne yaratmak istiyorsak diyaframı biraz kısabiliriz.
5. Özellikle aydınlık bölgelerdeki nesneler üzerindeki ayrıntıları yok etmek, biraz daha pürüzsüz, düşsel bir sahne yaratmak istiyorsak diyaframı biraz açarak, isteğimize bağlı fazla pozlanmış bir sahne oluşturabiliriz

Fotoğraf bilgilerinizi yoklarsanız, fotoğrafta pozlamayı etkileyen en önemli iki
etmenin diyafram ve örtücü hızı olduğunu anımsayacaksınız. Videoda ise (eğer bir zorunluluk yoksa) örtücü hızı değeri çok fazla değiştirilmez. Video standartları içinde bu değer; saniyede 25 kare olmak üzere 1/50 saniye örtücü hızı değerine karşılık gelir. Bu değerin katları şeklinde, Örneğin 1/100, 1/200 gibi duraklarda yüksek örtücü hızından; 1/15 gibi duraklarda düşük örtücü hızından söz edilir.

I ve II