VETERİNER MİKROBİYOLOJİ VE EPİDEMİYOLOJİ

Mikoplazmalar, Gram belirsiz, hücre duvarı olmayan, pleomorfik şekilli, hareketsiz, sporsuz, kapsülsüz ve fakültatif anaerob bakterilerdir.

L-koloni formu: Hücre duvarı olmayan veya oluşumu engellenen bakterilerin oluşturdukları koloni.

Mycoplasma bovoculi Sığırda konjuktivitis hastalığı oluşturur.

Mikoplazma türlerinin sebep olduğu “sığır bulaşıcı plöropnömonisi”, “bulaşıcı agalaksiya” ve “salgın keçi ciğer ağrısı” Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü (OIE)’nün bildirilmesi zorunlu hastalıklar listesinde yer alan önemli infeksiyöz hastalıklardır.

Evcil hayvanlar arasında en yüksek infeksiyon riskine sahip olanlar köpeklerdir.

Leptospirozis Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’nün bildirilmesi zorunlu hastalıklar listesinde yer alır.

Mikoplazmalar İnkübasyon sonunda çoğunlukla gözle görülmeyen, ancak stereomikroskop ile görülebilen tipik “sahanda yumurta” veya “ortası düğmeli” şekilde koloniler oluştururlar. Mikoplazmalarda görülen bu koloni şekline L-koloni formu da denir. Doğru cevap B’dir.

Mikoplazmalar Penisillin hariç diğer antibiyotiklere duyarlı, ultraviole ışınlarına dirençlidirler. Doğru cevap A’dır

Mycoplasma ovipneumoniae Koyunda pnömoni Mycoplasma cynos Köpekte pnömoni Mycoplasma gatae Kedide kronik artritis, tenosinovitis Mycoplasma felis Kedide konjuktivitis, pnömoni Atta pnömoni Mycoplasma equigenitalium Atta abort oluşturur. Doğru cevap D’dir

Üreaplazmalar Gram belirsiz, hücre duvarı olmayan, pleomorfik şekilli, hareketsiz, sporsuz, kapsülsüz ve fakültatif anaerob bakterilerdir. Koloni büyüklükleri mikoplazmalardan daha küçüktür ve düğmeli koloni yaygın değildir. Üreme gereksinimleri mikoplazmalar gibidir. Ancak bunlardan farklı olarak besiyerinde üre kullanılırken talyum asetat kullanılmaz. Besiyerinin optimal pH’sı 6.0-6.5 arası olmalıdır. Üreaplazmalar üreyi hidrolize ederler, bu özellikleri onların mikoplazmalardan cins düzeyinde ayrımlarını sağlar. Üreaplazmalar mukozal yüzeylerde fırsatçı patojendirler. Üreyi hidrolize ederek amonyak oluşumuna ve konakçı dokusunda hasara sebep olurlar. Doğru cevap D’dir.

Mikoplazmalar zor üreyen bakterilerdir; bu nedenle besiyerlerine at serumu, maya özeti, DNA, penisilin, talyum asetat gibi özel maddeler eklenerek üremeleri desteklenir. Üreaplazmalarla infekte hayvanlardan alınan mukozal kazıntı, svap, aborte fetus gibi materyaller laboratuvarda incelenir. Direkt mikroskopik bakının tanıda bir değeri yoktur. Üreaplazmaların üretimi için kullanılan besiyerleri içerik olarak Mikoplazmalara benzer, ancak talyum asetat üreaplazmalara toksik etkili olduğu için besiyerlerine konmamalıdır. Doğru cevap C ‘dir.

Bakteriyolojik Tanı: Örneklerden preparat hazırlanır ve Gram boyama yapılır. Hastalığın akut formunda alınmış olan örneklerde etken Gram pozitif küçük çomaklar halinde; kronik formda ise uzun-kıvrık çomaklar halinde görülür. Etken izolasyonu için örneklerden kanlı agara ekim yapılır. Besiyerine %0.1 oranında sodium azid ve/ya da %0.001 oranında crystal violet katılarak diğer bakterilerin üremesi engellenebilir. Doğru cevap A’dır.

Leptospiralar antarktika hariç tüm dünyada yaygın olarak bulunurlar. Sıcak, nemli, yağışlı iklimler, bataklıklar, alkali karakterli organik madde içeren topraklar, gölet ve göller, havuzlar, pirinç tarlaları ve mezbaha suları gibi yerlerde bol miktarda bulunurlar ve uzun süre canlı ve infektif kalırlar. Doğru cevap E’dir.

Leptospirozis Dünya Hayvan Sağlığı Örgütü’nün bildirilmesi zorunlu hastalıklar listesinde yer alır. Hayvanlarda leptospirozise neden olan leptospira serovarları ülkelere ve bölgelere göre değişiklik gösterir.  Leptospirozis salgınları genellikle çok yoğun yağışlar sonrası meydana gelir. Leptospiraların birincil taşıyıcıları rodentlerdir; yabani karnivorlar ikinci sırada yer alır. Etkenlerin en önemli kaynağı hasta, portör, rezervuar ve gizli infekte hayvanların idrarlarıdır. Süt insan sağlığı ve süt emen hayvanlar açısından önemli bir kaynaktır. Sperma, atık yapmış hayvanların genital akıntıları ve aborte fötus da bol miktarda etken içerir. Bulaşma direkt temas ya da indirekt yollarla meydana gelir. Etken vücuda ağız, burun, konjuktiva, mukoz membranlar yoluyla girer. Leptospira normal ya da yumuşamış deriden direkt olarak vücuda girebilen ender patojenlerden birisidir. Ayrıca intrauterin, çiftleşme ve suni tohumlama yoluyla da bulaşma görülür. Doğru cevap E’dir.

B. coriaceae, sığır ve geyiklerde epizootik aborta neden olmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Bakteriyolojik Tanı: Eklem sıvıları ve diğer vücut sıvılarında karanlık saha mikroskobu ile incelemede büyük spiral yapılı etken görülebilir. Ayrıca doku ve eklem sıvılarından hazırlanan preparatlar Giemsa boyama ya da florasan antikor tekniği ile incelenebilir. Etkeni üretmek için özel laboratuar ortamı gerekir. Özel Barbour-Stoenner-Kelly besiyerine eklem sıvıları ve diğer organlardan ekim yapılır, mikroaerofilik ortamda 6 hafta tutulan besiyerleri üreme yönünden her hafta karanlık saha mikroskobunda incelenir. Doğru cevap A’dır.

Leptospiralar pH değişimlerine çok duyarlıdırlar ve laboratuvarda üretilmeleri çok zordur. Üretilmeleri için inorganik tuzlar, fosfat tamponu, pepton, serum ve vitamin gibi maddeler içeren özel sıvı ya da yarı katı besi yerlerine ihtiyaç duyulur.

Leptospiraların birincil taşıyıcıları rodentlerdir.

Diğer bakterilerden daha küçük olan mikoplazmalar, 0.45 µm filtrelerden geçebilirler. Fiziksel ve kimyasal etkenlere, özellikle kurumaya çok duyarlıdırlar.

Mycoplasma equigenitalium Atta abort hastalığını oluşturur